ethische theorie: Plichtsethiek

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

ethische theorieën

Gevolgenethiek: een handeling is goed als de gevolgen goed zijn. 

Waar letten de volgende gevolgenethische theorieën op?

* Uitilsme van Bentham: een handeling moet dan zoveel mogelijk nut hebben. Zoveel mogelijk  genot (geluk,) en zo min mogelijk lijden.

* Utilisme van Peter Singer: Het goede is zo min mogelijk mensen en dieren laten lijden. 

lesdoel:

Jij kunt de verschillende ethische theorieën uitleggen en onderscheiden.

Je kunt ze ook toepassen op ethische kwesties en evalueren.

https://www.dierenbescherming.nl/werkzaamheden/dierenbeleid-beinvloeden/dossiers/slacht
- Ga naar de website en lees hoe dieren worden geslacht in Nederland.
- Bedenk een reactie vanuit het utilisme van Bentham en een reactie van Singer op deze behandeling van dieren.

Plichtsethiek

Plichtsethiek: dat wat we als juist beschouwen wordt bepaald door .. van de handeling

1. het doel
2. het gevolg
3. de wens
4. het karakter

Je hebt de plicht om juist te handelen, maar niet omdat iemand van buitenaf jou dit oplegt. Waarom dan wel?

Iemand in de klas wordt gepest...

Je merkt dat er constant vervelende opmerkingen worden gemaakt. 

Dat de persoon die beledigd en buitengesloten wordt, niks terug doet. 

Jij bent een buitenstaander. Wat doe je?

1. Als het pesten te ver gaat, zeg ik er iets van.
2. Ik vraag of ik de persoon die gepest wordt kan helpen.
3. Ik doe niks, want ik pest niet en doe dus niks fout.
4. Ik pak de daders terug na school

Waarom is C. een ander antwoord dan de rest volgens de plichtethiek
?
C = 'Ik doe niks, want ik pest niet en doe dus niks fout.'

Er is een verschil tussen directe en indirecte verantwoordelijkheid. Wie zijn er in de pest-situatie direct verantwoordelijk?

Volgende situatie: jouw aanzien in de klas stijgt als je opkomt voor degene die gepest wordt.

Waarom is dit alsnog niet juist volgens de plichtethiek?

1. het gevolg is positief maar daar gaat het niet om.
2. in beginsel draait het om rechtvaardigheid en daar is geen sprake van
3. stijgen van je aanzien is geen goede intentie
4. je komt voor degene op maar die kan nu niet zijn eigen verantwoordelijkheid nemen

Plichtethiek (deontologie)

* actief het juiste doen

* goede wil / intentie

* autonomie 

* de ander is niet alleen middel, maar doel in zichzelf

Plichtethiek van Immanuel Kant

* beginselethische theorie

* categorische imperatief

* universalisme

* goede doen, vanwege goede wil

Beschrijf wat jij zou doen als iemand in de klas gepest wordt.
Neem de categorische imperatief in gedachten:
kun je willen dat jouw handeling in die situatie een algemene altijd geldende wet wordt?

Welk cijfer geef je jezelf?
Doelen: Jij kunt de ethische theorie van de plichtethiek (deontologie) uitleggen.
Jij kunt specifiek de plichtethiek van Kant uitleggen met de begrippen:
autonomie - goede wil - intentie - categorische imperatief.

0100

Maak opdracht 17 en 18

Lever ze in voor de volgende les in Learn. 

Waar moeten we de volgende les nog mee oefenen ter voorbereiding op het SE?

1. Een echte SE vraag beantwoorden en analyseren
2. een begrippentoets maken en nakijken
3. een ethische kwestie analyseren
4. meer uitleg over deugdenethiek