werkvormen 4 havo

• Ges
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Werkvormen voor in de les

Wat denk je bij dit plaatje?

              Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Boek, Chromebook, JdW-map, etui 

1. Startklaar

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan hun welbevinden. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zijn startklaar: ingelogd in LessonUp, telefoons opgeborgen in het Zakkie, en JdW-map op tafel.

           Leerdoelen

Leerlingen kunnen uitleggen wat werkvormen zijn en waarom ze gebruikt worden.

Leerlingen kunnen verschillende werkvormen benoemen en beschrijven.

Leerlingen kunnen geschikte werkvormen kiezen voor een les over duurzaamheid voor brugklasleerlingen.

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.      

Terughalen

Welke werkvormen kennen jullie al?
Schrijf op een post-it                             
Eerst zelf                                              2 minuten
Uitwisselen in groepje                          2 minuten 
Ophalen                                               4 minuten

5. Concrete en herkenbare voorbeelden

De docent maakt gebruik van praktische en concrete voorbeelden die voor leerlingen herkenbaar zijn in hun eigen leefwereld om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent doet hierbij een beroep op dual coding. Door het visuele en het verbale te combineren vergroot de docent de kans dat lesstof beter bij de leerlingen blijft beklijven. 

Terughalen

Waarom gebruiken we werkvormen?

5. Concrete en herkenbare voorbeelden

De docent maakt gebruik van praktische en concrete voorbeelden die voor leerlingen herkenbaar zijn in hun eigen leefwereld om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent doet hierbij een beroep op dual coding. Door het visuele en het verbale te combineren vergroot de docent de kans dat lesstof beter bij de leerlingen blijft beklijven. 

Waarom werkvormen?

Wat zijn werkvormen?

Werkvormen zijn didactische methoden om leerstof over te brengen. Ze bepalen de manier waarop leerlingen met de lesstof aan de slag gaan.

Werkvormen helpen om variatie aan te brengen in de les en om leerlingen actief te betrekken bij het leerproces.

Door de juiste werkvorm te kiezen, kunnen leerlingen op een effectieve en motiverende manier leren.

Er zijn verschillende soorten werkvormen, zoals interactieve, samenwerkings-, creatieve en reflectieve werkvormen. De keuze hangt af van de leerdoelen en de doelgroep.

Het doel is om de les interactief, effectief en passend bij de doelgroep te maken.

4. Inclusieve didactiek

De docent past diverse strategieën toe om de betrokkenheid van alle leerlingen te garanderen. Door regelmatig het begrip van de lesstof te controleren en zo nodig de uitleg aan te passen, blijft de stof toegankelijk voor iedereen. Flexibele en heterogene differentiatie ondersteunt dit proces. Interactie in de klas wordt versterkt door het gebruik van thuistalen. Verder creëert de docent een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren. Door positief en proactief op leerlinggedrag te reageren, wordt het voor leerlingen makkelijker om gewenst gedrag te tonen en actief deel te nemen aan de les.

Wat zijn werkvormen?

Er zijn verschillende soorten werkvormen, zoals interactieve, samenwerkings-, creatieve en reflectieve werkvormen. De keuze hangt af van de leerdoelen en de doelgroep.

Het doel is om de les interactief, effectief en passend bij de doelgroep te maken.

Het doel is om de les interactief, effectief en passend bij de doelgroep te maken.

4. Inclusieve didactiek

De docent past diverse strategieën toe om de betrokkenheid van alle leerlingen te garanderen. Door regelmatig het begrip van de lesstof te controleren en zo nodig de uitleg aan te passen, blijft de stof toegankelijk voor iedereen. Flexibele en heterogene differentiatie ondersteunt dit proces. Interactie in de klas wordt versterkt door het gebruik van thuistalen. Verder creëert de docent een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren. Door positief en proactief op leerlinggedrag te reageren, wordt het voor leerlingen makkelijker om gewenst gedrag te tonen en actief deel te nemen aan de les.

Voorbeelden van werkvormen

Instructie
Interactie
Opdracht
Samenwerkingsvorm
Spelvormen

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. De docent start met modelleren en laat leerlingen vervolgens actief inoefenen. Volgens het 'ik-wij-jullie/jij-wij' principe wordt de ondersteuning geleidelijk afgebouwd. Er wordt gevarieerd in oefentypes en het leerproces wordt zichtbaar gemaakt, bijvoorbeeld met hardop denken opdrachten. Effectieve leerstrategieën zoals zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode worden expliciet aangeleerd. Dit herkneden van de lesstof helpt bij het bewerken van het lange termijn geheugen.

Expertwerkvorm

Elk groepje krijgt een werkvorm
Lees de inhoud
Zorg dat je alles van de werkvorm weet. 
Jullie hebben 10 minuten de tijd om een pitch voor te bereiden over je werkvorm. 

Instructie, interactie, opdracht, samenwerkingsvorm, spelvormen

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. De docent start met modelleren en laat leerlingen vervolgens actief inoefenen. Volgens het 'ik-wij-jullie/jij-wij' principe wordt de ondersteuning geleidelijk afgebouwd. Er wordt gevarieerd in oefentypes en het leerproces wordt zichtbaar gemaakt, bijvoorbeeld met hardop denken opdrachten. Effectieve leerstrategieën zoals zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode worden expliciet aangeleerd. Dit herkneden van de lesstof helpt bij het bewerken van het lange termijn geheugen.

Voorbeelden van werkvormen

Discussievorm: Bijvoorbeeld een debat over duurzaamheid.

Samenwerkingsvorm: Groepsopdracht over afvalscheiding.

Individuele werkvorm: Reflectievragen invullen.

Creatieve werkvorm: Poster maken over milieubewust gedrag.

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. De docent start met modelleren en laat leerlingen vervolgens actief inoefenen. Volgens het 'ik-wij-jullie/jij-wij' principe wordt de ondersteuning geleidelijk afgebouwd. Er wordt gevarieerd in oefentypes en het leerproces wordt zichtbaar gemaakt, bijvoorbeeld met hardop denken opdrachten. Effectieve leerstrategieën zoals zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode worden expliciet aangeleerd. Dit herkneden van de lesstof helpt bij het bewerken van het lange termijn geheugen.

Aan de slag 

Ga nu een werkvorm uitwerken die bij je les past. 
Klassikaal: Kort bespreken welke  werkvorm je hebt gekozen 

Denk aan:
Groepsgrootte
Tijdsduur
Hulpmiddelen
Wat je van leerlingen verwacht

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. De docent start met modelleren en laat leerlingen vervolgens actief inoefenen. Volgens het 'ik-wij-jullie/jij-wij' principe wordt de ondersteuning geleidelijk afgebouwd. Er wordt gevarieerd in oefentypes en het leerproces wordt zichtbaar gemaakt, bijvoorbeeld met hardop denken opdrachten. Effectieve leerstrategieën zoals zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode worden expliciet aangeleerd. Dit herkneden van de lesstof helpt bij het bewerken van het lange termijn geheugen.

Terugkijken 

op de leerdoelen

Leerlingen kunnen uitleggen wat werkvormen zijn en waarom ze gebruikt worden.

Leerlingen kunnen verschillende werkvormen benoemen en beschrijven.

Leerlingen kunnen geschikte werkvormen kiezen voor een les over duurzaamheid voor brugklasleerlingen.

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner.

           Begrippen
           uit deze les

• 
  
• ...
• ...

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner.

Exit ticket

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner.

Eindslide

Ruimte voor een afsluitend woord.