3.1 en 3.2

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

3.1 Meten van welvaart

Hoe meet je welvaart?

Aan de hand van welke maatstaf zou jij welvaart meten?

bbp per hoofd

bbp per hoofd = bbp / aantal inwoners

bbp = som van alle bruto toegevoegde waardes + ambtenarensalarissen 

houdt geen rekening met het consumentensurplus

Is het bbp per hoofd een goede maatstaf om verschillende landen met elkaar te vergelijken? Licht toe waarom wel of waarom niet.

Bereken in beide gevallen het consumentensurplus en de toegevoegde waarde van de producten neem aan dat de GTK constant zijn en 1 euro bedragen (wat bereken je hier?) 50% van de totale kosten bestaan uit inkoop goederen en diensten..

Wat neemt het bbp nog meer niet mee?

- Consumentensurplus dus

- Onbetaalde arbeid

- Externe effecten 

Welvaart in enge en ruime zin

Welvaart in enge zin houdt geen rekening met externe effect en is alleen maar gebaseerd op prijzen (e.g. totale surplus of som van toegevoegde waarden: bbp)

Welvaart in ruime zin doet dat wel: hoe dan?

Human development index

HDI meet de welvaart in enge zin

Ja

Nee

Andere manieren om welvaart te meten?

                                                                   Jingme Singye Wangchuck

          

Ga naar www.oecdbetterlifeindex.org
Kies een aantal indicatoren die jij belangrijk vindt. Typ welk land het meest en het minst ontwikkeld is en leg uit voor welke weging je hebt gekozen.

Welvaart tussen of in een land..

Wat hebben alle methodes van het meten van de welvaart met elkaar gemeen?

Hoeveel % van het totale inkomen verdient elke groep? Hoe groot is elke groep als % van het totaal?

Lorenzcurve

Gini-coefficient 

Ligt tussen 0 en 100. Relatieve oppervlakte van het gebied tussen de Lorenzcurve en de 45-graden lijn en het totale gebied rechts van de 45-graden lijn

Gini-coefficient

De mate van ongelijkheid is groot wanneer de oppervlakte tussen de Lorenzcurve en de 45-graden lijn klein is

Ja

Nee

Waarom heft de overheid belasting? Schrijf je eerste ingeving op. Denk dan na over ongelijkheid. Weet je nog een reden?

Secundair inkomen (besteedbaar inkomen)

= primair inkomen (dus uit winst, rente, huur en pacht) - (belastingen + premies volksverzekeringen) + (uitkeringen en subsidies)

Belastingen verlagen het primair inkomen

Goed

Fout

Uitkeringen verhogen het secundair inkomen

Goed

Fout

Belastingen verlagen het secundair inkomen

Goed

Fout

Belastingen

- Proportioneel (vlaktaks)

- Degressief

- Progressief

Wat is het netto-inkomen bij een vlaktaks van 30% als het bruto-inkomen 5.000 euro bedraagt?

Wat is het netto-inkomen bij een vlaktaks van 30% en een belastingvrije voet van 2.000 euro als het bruto-inkomen 5.000 euro bedraagt?

Gemiddeld belastingtarief

= belasting / bruto-inkomen

Progressief: Relatie gemiddeld belastingtarief met inkomen is negatief

Degressief: Relatie gemiddeld belastingtarief met inkomen is positief

Proportioneel: gemiddeld belastingtarief is gelijk

Marginale belastingtarief

= het percentage belasting wat je betaald over je laatst verdiende euro

(De)nivellering

Het verkleinen van inkomensverschillen noemen we nivellering

Het vergroten van inkomensverschillen noemen we denivellering 

Bij een progressief belastingstelsel is er sprake van nivellering

Ja

Nee

Lorenzcurve

Maak opgave 18. Formuleer hier je antwoorden.

Belastbaar inkomen

Bruto-inkomen - aftrekposten

Heffingskorting

Korting na het berekenen van je belasting

Is progressief ook wanneer de korting constant is!

Nog meer wanneer de korting progressief is!

Verschil met het boek

Maken opgave 22

Maken opgave 23

Maken opgave 26

Maken opgave 29