1. Zuivere stoffen en mengsels

• Natuurkunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

1. Zuivere stoffen en mengsels

Ga rustig zitten op je plek

Pak je boek en pen alvast op tafel

iPad voor je, LessonUp open

Eerder leerden we:

Een stofeigenschap is een kenmerk van een stof die niet verandert. Voorbeelden zijn kleur, korrelgrootte en oplosbaarheid in water.

Als je een stof met water mengt, kan die oplossen (dan wordt de vloeistof helder), of juist niet (dan wordt de vloeistof troebel).

Dit gaan we leren:

Je kan uitleggen wanneer iets een zuivere stof is, en wanneer een mengsel.

Je kan uitleggen waarom je een mengsel wél kan scheiden, maar een zuivere stof niet.

Je kan uitleggen wanneer een mengsel een oplossing is, en wanneer een suspensie.

Welke ingrediënten zitten
er in een flesje cola?

De meeste stoffen die je tegenkomt, hebben meerdere ingrediënten.

Er zijn verschillende stoffen door elkaar gemengd: bv. water, suiker, cafeïne en kleurstoffen.

We noemen dit een mengsel.

Een mengsel kan je scheiden.

Scheiden betekent: je sorteert de moleculen van de verschillende stoffen die in het mengsel zitten.

Als iets uit maar één ingrediënt bestaat, dan noemen we het een zuivere stof.

Suiker is zo'n voorbeeld. In huis vind je niet veel zuivere stoffen, maar bij Nask krijg je ze soms wel.

Je doet suiker in een kop thee en roert dit goed door.

Verdwijnt de suiker? Waar gaat het naartoe?

De suiker is niet weg, maar het zijn nu heel kleine deeltjes die je niet meer ziet.

De thee is helder: je kan erdoorheen kijken.

Dit noemen we een oplossing.

Een mengsel kan ook troebel zijn.

Dat komt doordat er zichtbaar stukjes stof in het mengsel zitten.

We noemen dit een suspensie.

We zagen dit bij het mengen van maïzena met water - dat bleef troebel.

Oplossing of suspensie?

1. Oplossing
2. Suspensie

Zet de begrippen bij de juiste omschrijving.

Stof die uit meerdere soorten stoffen bestaat.

Een helder mengsel waarin een stof in een vloeistof is opgelost.

Een gemengde vloeistof die troebel is.

Stof die slechts uit één soort stof bestaat.

Zuivere stof

Mengsel

Oplossing

Suspensie

Voorbeeld: koffie

Er komt water bij de koffie. De smaakstoffen lossen op in het water, de prut niet (dit is extraheren). De smaakstoffen zijn nu gescheiden van de koffiebonen.

Om de koffie en de prut te scheiden, giet je het door een filter. Dat heet filtreren.

Als het goed is kan je nu...

...uitleggen wanneer iets een zuivere stof is, en wanneer een mengsel.

...uitleggen waarom je een mengsel wél kan scheiden, maar een zuivere stof niet.

...uitleggen wanneer een mengsel een oplossing is, en wanneer een suspensie.

Aan de slag

Maak: Paragraaf 2.2, opdrachten 1 t/m 10.

Hoe? In je boek, gebruik de theorie bij de opdrachten.

Met wie? Je mag zachtjes overleggen met je buur.

Tot wanneer? Tot 5 minuten voor einde les.

Klaar? Maak in je online boek de opgaven 'Test jezelf' van paragraaf 2.2.