AG5 2023 SK H12.4 start reactiemechanismen

AG5 paragraaf 12.4
reactiemechanismen 
1 / 23
next
Slide 1: Slide
ScheikundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5,6

This lesson contains 23 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

AG5 paragraaf 12.4
reactiemechanismen 

Slide 1 - Slide

12.4
Er zijn verschillende typen chemische reacties, waaronder:
- additie-reactie (to add) = toevoegingsreactie
- substitutie-reactie (to substitute)  = vervangingsreactie

Beide reacties kunnen op verschillende manieren plaatsvinden:
via radicaal- en ionair mechanisme

Slide 2 - Slide

Substitutiereactie




  propaan        +            broom                1-broompropaan    +     waterstofbromide
    
Eén H-atoom wordt VERVANGEN door één Br-atoom van Br2. 
Het andere Br-atoom neemt het H-atoom mee!

Slide 3 - Slide

Kenmerken van een substitutie
  • Je start met een verzadigde koolwaterstof 
  • Een H-atoom wordt vervangen door een ander atoom (vaak 'n halogeen)
  • Er ontstaan twee nieuwe stoffen
  • De reactie verloopt alleen onder invloed van UV-straling of licht

Slide 4 - Slide

 Additie reactie




C2H4        +       Br2      →       C2H4Br2
Br-atomen worden toegevoegd aan een alkeen

Slide 5 - Slide

Kenmerken van een additiereactie
  • Je start met een onverzadigde koolwaterstof  (C=C)
  • Een stof toegevoegd, bijvoorbeeld Br2, Cl2, H2, I2, HF,  HCl, HBr, H2O etc.
  • De dubbele binding klapt open en er ontstaat één nieuwe stof
  • de dubbele binding verdwijnt
  • De reactie verloopt snel

Slide 6 - Slide

tip
additie =  toevoegen
substitutie = vervangen
herken je een additie of substitutie reactie?
1
2
3
4
additie
additie
substitutie
substitutie
geen v beide

Slide 7 - Drag question

reactie mechanismen
HOE vindt een reactie plaats? 'Wie valt wie aan?'
Dit vraag inzicht in de geometrie van de reagerende stoffen.
We bespreken het radicaal-mechanisme.

Slide 8 - Slide

reactie mechanismen
Op microniveau kijken en weergeven hoe een reactie 
stap-voor-stap verloopt

Slide 9 - Slide

reactie mechanismen
  • welke atoombindingen worden verbroken?
  • In welke volgorde gebeurt dat?
  • Welke atoombindingen worden er gevormd?
  • In welke volgorde gebeurt dat?
  • Hoe zien de moleculen van de tussenproducten eruit?

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Slide

na vandaag kun je..
  • uitleggen wat een radicaal is
  • uitleggen wat initiatie, propagatie en terminatie is
  • de stappen van het radicaal mechanisme van een additie reactie weergeven in structuurformules

Slide 12 - Slide

additie reactie & radicaal mechanisme

we starten met een voorbeeld in een filmpje:
propeen (C3H6) reageert met chloor (Cl2)

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Video

neem dit even mee over in je schrift! 

Wat is een radicaal?

Slide 15 - Slide

neem dit even mee over in je schrift! 

Additie reactie van waterstofchloride aan etheen.

Stap 1: geef altijd eerst de totale reactie die optreedt!

Slide 16 - Slide

neem dit even mee over in je schrift! 

Additie reactie van waterstofchloride aan etheen.

Slide 17 - Slide

  • Initiatie: De eerste stap, waarbij een binding breekt o.i.v. (uv)-licht en radicalen (deeltje met ongepaard elektron) ontstaan.

  • Propagatie: De tweede stap, waarbij de ontstane radicalen reageren met moleculen en op deze manier nieuwe radicalen vormen, die weer verder kunnen reageren met andere moleculen. Dit gaat door totdat alle beginstoffen op zijn.

  • Terminatie: De derde stap, waarbij twee radicalen met elkaar reageren en daardoor stopt de reactie: de deeltjes reageren niet verder.
additie reactie via radicaal mechanisme

Slide 18 - Slide

Wat kun je zeggen
over een radicaal?
A
het heeft een + lading
B
het heeft een - lading
C
het heeft een ongepaard elektron
D
het heeft een vrij elektronenpaar

Slide 19 - Quiz

aantekening (2/2)
neem de voorbeelden over

Slide 20 - Slide


But-1-een en chloor (Cl₂) reageren met elkaar via radicaal mechanisme. 
Welke structu(u)r(en) kan (kunnen) dan ontstaan (meerdere mogelijk)?
A
B
C
D

Slide 21 - Quiz

Initiatie van Cl₂ leidt tot twee Cl∙ radicalen. De C=C binding doneert een elektron aan Cl∙ en er ontstaat een binding.
Er kunnen zo twee verschillende radicaal-moleculen van chloorbutaan ontstaan.

Slide 22 - Slide

Afsluiting
Je kent nu het radicaalmechanisme.


HW: bestudeer 12.4 en bekijk uitlegvideo over ionair mechanisme
Maak opdr. 35 t/m 45

Slide 23 - Slide