Vragers en Aanbieders H3

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Leerdoelen

• Je kent vier factoren die van invloed zijn op de vraag naar een product.

• Je kunt vanuit de vraagfunctie een vraaglijn tekenen. 

• Je kan het consumentensurplus arceren en berekenen

De vraag 

De belangrijkste vraagbepalende factoren zijn:

De prijs van het product zelf.

De prijs van andere producten.

Het inkomen van consumenten.

De voorkeur van consumenten.

Het aantal consumenten.

V

r

a

a

g

l

i

j

n

Waarom heeft de vraaglijn een dalend verloop?

Betalingsbereidheid

Het maximale bedrag dat iemand wilt betalen is de betalingsbereidheid. 

Betalingsbereidheid

Consumentensurplus 

Het consumentensurplus is het verschil tussen de betalingsbereidheid en de marktprijs.

Betalingsbereidheid

Consumentensurplus

Het consumentensurplus is het verschil tussen de betalingsbereidheid en de marktprijs. LxBx0,5

Bereken het consumentensurplus bij een prijs van € 40,-

langs en van

Verandering langs de vraaglijn.

• Wanneer gebeurt dat?
• Als de prijs van het goed (product) verandert

Verandering van de vraaglijn

• Wanneer gebeurt dat?
• Als bij dezelfde prijs, de vraag naar het goed verandert

Aanbodlijn

Waarom heeft de aanbodlijn een stijgend verloop?

verschuiving van en langs de aanbodlijn

langs de aanbodlijn	van de aanbodlijn
prijs verandert door een verandering van de vraaglijn	inkoopkosten veranderen
	aantal aanbieders veranderen
	productiviteit verandert

LEVERINGSBEREIDHEID

De aanbodlijn laat zien wat de leveringsbereidheid is van de aanbieders. Dus de minimale leveringsbereidheid is de laagste prijs die de aanbieders voor hun product willen ontvangen

(aflezen in grafiek: laagste punt van aanbodlijn dus bij Qa =0)

producentensurplus

lxbx0,5

Bereken het producentensurplus.

Marktmechanisme

Deze ‘onzichtbare hand’ leidt de markt van een vraag- of aanbodoverschot naar een marktevenwicht. Dit noem je het marktmechanisme.

Evenwichtsprijs

Waar vraag en aanbod aan elkaar gelijk zijn. Dit is de evenwichtsprijs.

Evenwichtshoeveelheid/ evenwichtsprijs

1. Wat is de evenwichtshoeveelheid?
2. = 50
3. Wat is de evenwichtsprijs?
4. €525

Evenwichtsprijs

Wordt er gevraagd naar een evenwichtsprijs

Dan reken je altijd Qa=Qv

Wordt er gevraagd naar een evenwichtshoeveelheid 

Dan vul je altijd de evenwichtsprijs in de Qa en de Qv formule

Qv = -0,5P + 80 (P = in euro's)
Qa = P - 40 (Qv en Qa = x 1.000)
Bereken de evenwichtsprijs
Bereken de evenwichtshoeveelheid

Qv = -0,5P + 80 (P = in euro's)
Qa = P - 40 (Qv en Qa = x 1.000)
Bereken de evenwichtsprijs.

1. € 40
2. € 80
3. € 120

Qv = -0,5P + 80 (P = in euro's)
Qa = P - 40 (Qv en Qa = x 1.000)
Bereken de evenwichtshoeveelheid

1. 20
2. 20.000
3. 40
4. 40.000

Welk vak is het producentensurplus?

Q = x 1.000

1. vak A
2. vak B
3. vak C
4. vak D

Totale surplus

Consumentensurplus + producentensurplus

complementaire  en substitutie goederen

substitutie goederen

Goederen die elkaar kunnen vervangen bij het vervullen van een behoefte. Bijvoorbeeld thee is een substituut voor koffie. 

complementaire goederen

Goederen die elkaar aanvullen. Bijvoorbeeld suiker en melk zijn complementair aan koffie. 

volkomen concurrentie

Volkomen concurrentie

• In een volkomen concurrentie zijn veel vragers en aanbieders. 
  
• Het gaat om een homogeen product / dienst. 
  
• Er is transparante informatie over de prijzen, die is bekend bij alle marktdeelnemers.
• Toegang tot de markt is vrij.  
  

heterogeen <=> homogeen

homogeen = in de ogen van de consument is er geen onderscheid

heterogeen = in de ogen van de consument is er wel onderscheid