2.2 Zuivere stoffen en mengsels

• Science
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

2.2 Zuivere stoffen en mengsels

2.2 Zuivere stoffen en mengsels

Bladzijde 42

tablets omdraaien

Leerdoelen vandaag

Je benoemt:

het verschil aangeven tussen zuivere stoffen en mengsels;

wat een oplossing en een suspensie is en geeft voorbeelden;

hoe je stoffen kunt scheiden door middel van filtreren en extraheren.

Mengsels en zuivere stoffen

• Zuivere stof: wanneer de stof uit alleen uit dezelfde stofdeeltjes (moleculen) bestaat.
• Mengsel: een stof dat uit twee of meer verschillende stofdeeltjes bestaat.

zuivere stof

mengsel

tablets omdraaien

Zuivere stof of mengsel? 

Oplossing

• Oplossing: wanneer een stof oplost in een oplosmiddel (meestal water)
• Een oplossing is altijd helder: je kan er doorheen kijken 
• Een oplossing kan kleurloos of gekleurd zijn

Suspensie

• Suspensie: kleine vaste stofjes die zweven in een vloeistof. 
• Een mengel is troebel: ondoorzichtig, je kan er niet doorheen kijken. 
• Een mengsel kan wit of gekleurd zijn.​
  

Mengsels

Extraheren en filtreren

De geur en smaakstoffen uit de koffie halen noemen we extraheren.

• Extraheren (letterlijk 'erin trekken') scheiding door oplosbaarheid. 

     

• Filtreren: scheiding door verschil in deeltjesgrootte.

• Filter: 'koffie' stroomt er makkelijk doorheen, koffiedik/prut kan dat niet.
  
• Filtraat: dat wat door de filter heen gaat. (koffie)
  
• Residu: dat wat in het filter achterblijft (koffiedik)
  

Residu

Filtraat

Residu

Filtraat

Thee met suiker is een ...................., want het is

 .................... en blijft .................... goed gemengd. 

Oplossing

Suspensie

Troebel

Helder

Wel

Niet

Sinaasappelsap is een ...................., het blijft .................... 

goed gemengd, want de sliertjes in het vruchtvlees zakken .................... naar de bodem. 

Oplossing

Suspensie

Wel

Niet

Wel

Niet

Een energiedrank zoals redbull is een  ...................., 

want het is .................... en blijft .................... goed gemengd. 

Oplossing

Suspensie

Troebel

Helder

Wel

Niet

Karnemelk is een  ...................., 

want het is .................... en blijft .................... goed gemengd. 

Oplossing

Suspensie

Troebel

Helder

Wel

Niet

tablets omdraaien

Afsluiting instructie

Je benoemt:

het verschil aangeven tussen zuivere stoffen en mengsels;

wat een oplossing en een suspensie is en geeft voorbeelden;

hoe je stoffen kunt scheiden door middel van filtreren en extraheren.

Ik snap de leerdoelen:
Je kunt het verschil aangeven tussen zuivere stoffen en mengsels.
Je kunt oplossingen en suspensies onderscheiden.
Je kunt beschrijven hoe je stoffen kunt scheiden door middel van extraheren of filtreren.

1. Ja, ik begin het te begrijpen
2. Nee, ik begrijp het nog niet
3. Sommige dingen wel, sommige dingen niet.

Aan de slag!

Basisstof 2 (blz. 42)

- Opdrachten 1 t/m 9

Strijders

Opdracht 10 en 11

Klaar?

Lezen en maken basisstof 1 (blz. 36)

Proefje

docent vertelt dit

Quiz-time! Klik hier

Extra uitleg nodig

Hieronder vind je extra uitleg (filmpjes en tekst)

Zuivere stoffen en mengsels

Veel stoffen zijn opgebouwd uit kleine deeltjes. Deze deeltjes worden moleculen genoemd. 

Zuivere stoffen en mengsels

Veel stoffen zijn opgebouwd uit kleine deeltjes. Deze deeltjes worden moleculen genoemd. 

• Zuivere stoffen bestaan uit een soort molecuul. 
• Alle moleculen in een zuivere stof zien er hetzelfde uit.

Zuivere stoffen en mengsels

Veel stoffen zijn opgebouwd uit kleine deeltjes. Deze deeltjes worden moleculen genoemd. 

• Zuivere stoffen bestaan uit een soort molecuul. 
• Alle moleculen in een zuivere stof zien er hetzelfde uit.
• Kristalsuiker is een voorbeeld van een zuivere stof.

Zuivere stoffen en mengsels

Als meerdere zuivere stoffen worden samengevoegd ontstaat er een mengsel.

Zuivere stoffen en mengsels

Als meerdere zuivere stoffen worden samengevoegd ontstaat er een mengsel.

• Mengsels bestaan uit meerdere soorten moleculen. 
• De moleculen in een mengsel zien er verschillend uit.

Zuivere stoffen en mengsels

Als meerdere zuivere stoffen worden samengevoegd ontstaat er een mengsel.

• Mengsels bestaan uit meerdere soorten moleculen. 
• De moleculen in een mengsel zien er verschillend uit.
• Frisdranken zijn voorbeelden van mengsels.

Zuivere stof/ mengsel

Zuivere stoffen en mengsels

Oplossingen

Als je een vaste stof mengt met een vloeistof en die vloeistof wordt helder, dan heb je te maken met een oplossing.

Zuivere stoffen en mengsels

Oplossingen

Als je een vaste stof mengt met een vloeistof en die vloeistof wordt helder, dan heb je te maken met een oplossing.

• Een voorbeeld van een oplossing is thee.

Zuivere stoffen en mengsels

Oplossingen

Als je een vaste stof mengt met een vloeistof en die vloeistof wordt helder, dan heb je te maken met een oplossing.

• Een voorbeeld van een oplossing is thee.
• De geur, kleur en smaak deeltjes zijn zo klein dat ze niet meer zichtbaar zijn. 

Zuivere stoffen en mengsels

Oplossingen

Als je een vaste stof mengt met een vloeistof en die vloeistof wordt helder, dan heb je te maken met een oplossing.

• Een voorbeeld van een oplossing is thee.
• De geur, kleur en smaak deeltjes zijn zo klein dat ze niet meer zichtbaar zijn. 

• Een oplossing bevat een oplosmiddel (vloeistof)

Zuivere stoffen en mengsels

Oplossingen

Als je een vaste stof mengt met een vloeistof en die vloeistof wordt helder, dan heb je te maken met een oplossing.

• Een voorbeeld van een oplossing is thee.
• De geur, kleur en smaak deeltjes zijn zo klein dat ze niet meer zichtbaar zijn. 

• Een oplossing bevat een oplosmiddel (vloeistof)

Een oplossing blijft ALTIJD gemengd.

Zuivere stoffen en mengsels

Suspensies

Als je een vaste stof mengt met een vloeistof en die vloeistof wordt troebel, dan heb je te maken met een suspensie.

Zuivere stoffen en mengsels

Suspensies

Als je een vaste stof mengt met een vloeistof en die vloeistof wordt troebel, dan heb je te maken met een suspensie.

• Een voorbeeld van een suspensie is verf.

Zuivere stoffen en mengsels

Suspensies

Als je een vaste stof mengt met een vloeistof en die vloeistof wordt troebel, dan heb je te maken met een suspensie.

• Een voorbeeld van een suspensie is verf.

• Een suspensie is een vloeistof waarin een fijn verdeelde vaste stof zweeft.

Zuivere stoffen en mengsels

Suspensies

Een ander voorbeeld van een suspensie is een mengsel van grond en water.

Zuivere stoffen en mengsels

Suspensies

Een ander voorbeeld van een suspensie is een mengsel van grond en water.

• Als je een suspensie een tijdje laat staan dan zakt de vaste stof naar de bodem.
• We noemen dit bezinken.

Zuivere stoffen en mengsels

Filtreren

Je kunt stoffen in een mengsel op allerlei manieren van elkaar scheiden. Een suspensie kun je scheiden door te filtreren.

Zuivere stoffen en mengsels

Filtreren

Je kunt stoffen in een mengsel op allerlei manieren van elkaar scheiden. Een suspensie kun je scheiden door te filtreren.

• De vaste deeltjes blijven achter in het filter: residu

Zuivere stoffen en mengsels

Filtreren

Je kunt stoffen in een mengsel op allerlei manieren van elkaar scheiden. Een suspensie kun je scheiden door te filtreren.

• De vaste deeltjes blijven achter in het filter: residu
• De vloeistof die door het filter heen gaat: filtraat.

Zuivere stoffen en mengsels

Extraheren

Je kunt stoffen in een mengsel op allerlei manieren van elkaar scheiden. Extraheren wordt bijvoorbeeld gebruikt bij het zetten van koffie of thee.

Zuivere stoffen en mengsels

Extraheren

Je kunt stoffen in een mengsel op allerlei manieren van elkaar scheiden. Extraheren wordt bijvoorbeeld gebruikt bij het zetten van koffie of thee.

• Je gebruikt een vloeistof (oplosmiddel) om de geur, kleur en smaakstoffen uit de koffiebonen of theeblaadjes te halen.

Gesnapt? Lekker bezig!