11.3 Je lijkt op ... 1

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Thema 11: Erfelijkheid

11.3   Je lijkt op ...

Deze les ...

• terugblik vorige les
• Uitleg 11.3 Eigenschappen mengen
• huiswerk volgende les

Terugblik vorige les

• doorgeven chromosomen
• mitose
• meiose

Lesdoelen

Aan het eind van de les weet je;

• hoe genen worden weergegeven
  
• wat homozygoot / heterozygoot is
• wat dominant / recessief is
• of eigenschappen kunnen mengen

Hoe worden eigenschappen doorgegeven?

Homozygoot / heterozygoot

Twee dezelfde genen op elk chromosoom van 1 paar: 

HOMOzygoot

Twee verschillende genen op elk chromsoom van 1 paar:

HETEROzygoot

homo = hetzelfde

hetero = anders

Homozygoot

Hetzelfde

de 2 genen voor één erfelijke eigenschap zijn hetzelfde

Heterozygoot

Verschillend

de 2 genen voor één erfelijke eigenshap zijn verschillend

Dominant/recessief

Lang niet alle overervingen zijn intermediair. 

Soms wint een van de 2 genen het van de ander. 

Dat gen heet DOMINANT.

Het gen dat heeft 'verloren' heet RECESSIEF.

Dominant gen: HOOFDLETTER

Recessief gen: kleine letter

Een gen dat een ander gen onderdrukt, noem je ...

1. Homozygoot
2. Heterozygoot
3. Dominant
4. Recessief

Als je twee verschillende genen voor een eigenschap hebt, ben je ......... voor die eigenschap

1. Homozygoot
2. Heterozygoot
3. Dominant
4. Recessief

Hoe noteren we dit?

Gebruik hoofdletters die verschillend zijn van kleine letters!

Homozygoot dominant: AA = heeft de dominante eigenschap

Homozygoot recessief: aa = heeft de recessieve eigenschap

Heterozygoot: Aa = heeft dominante eigenschap; A wint van a

Er zijn dus altijd 3 mogelijkheden

Homozygoot

Hetzelfde

de 2 genen voor één erfelijke eigenschap zijn hetzelfde

AA

aa

Heterozygoot

Verschillend

de 2 genen voor één erfelijke eigenshap zijn verschillend

Aa

Waardoor heeft Stefan het fenotype rood haar?

1. Hij is heterozygoot.
2. Hij is homozygoot voor de recessieve genen
3. Hij is homozygoot voor de dominante genen.

Kunnen eigenschappen ook mengen?

Intermediair fenotype = Genen voor eigenschappen hebben evenveel invloed. Gevolg is een tussenvorm in fenotype. Altijd heterozygoot!

                                                                                                  Rode, witte en 

                                                                                             roze anjers.

Lesdoel gehaald?

Check of je nu weet;

• hoe genen worden weergegeven
  
• wat homozygoot / heterozygoot is
  
• wat dominant / recessief is
• of eigenschappen kunnen mengen

Maken en Lezen

Maken 11.3 Opdracht 1, 4, 5, 7, 8, 9

Leg uit wat het volgende begrip betekend:

- Homozygoot dominant, - Homozygoot recessief, - Heterozygoot

Marieke en Harold hebben bruine ogen. Ze hebben een kind met blauwe ogen. Wat is het fenotype van Marieke? Wat is het genotype van Marieke en Harold? Is hun kind voor zijn oogkleur Homozygoot dominant, Homozygoot recessief of Heterozygoot?