5.7 grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

5.3 lezen

Samenvattingsvragen

Samenvattingsvragen

5.7 grammatica

Aanwijzend voornaamwoord, wederkerend voornaamwoord, vragend voornaamwoord

Aanwijzend voornaamwoord

Met een aanwijzend voornaamwoord (av) kun je iets of iemand aanwijzen.

deze keer, die docent, dit taartje, dat grapje

Aanwijzend voornaamwoord

Meestal gebruik je een aanwijzend voornaamwoord bijvoeglijk, het staat dan voor een zelfstandig naamwoord.

Voor een het-woord staat dit of dat: dit proefwerk, dat opstel.

Voor een de-woord staat deze of die: die hoek, deze vrouw, die scholen, deze opstellen.

Aanwijzend voornaamwoord

Dit, dat, die en deze kun je ook zelfstandig gebruiken. Er staat dan geen zelfstandig naamwoord achter. Het wijst terug naar iets wat eerder genoemd is.

Dat was leuk! Kun je dit nog een keertje doen?

Mooie sneakers, die wil ik ook! Je kunt deze wel van me overnemen, ze zijn mij te klein.

Aanwijzend voornaamwoord

Wederkerend werkwoord

Een wederkerend werkwoord is een werkwoord waarbij je iets bij jezelf doet.

Je gebruikt dan 'zich' (of: me, je, zich, ons) in de zin.

- Ik was me

- Jij vergist je

- Zij schaamt zich

Wederkerend voornaamwoord

Een wederkerend werkwoord heeft een wederkerend voornaamwoord (wkv) bij zich. Het past zich steeds aan het onderwerp aan:

Vragend voornaamwoord

Met een vragend voornaamwoord (vrv) vraag je naar een persoon of een ding.

Wie is dat? Wat is er gebeurd?

Welke landen horen bij Europa?

Vragend voornaamwoord

Er zijn vier vragende voornaamwoorden: wie, wat, welk(e) en wat voor (een).

Wie en wat kunnen zonder andere woorden een zinsdeel zijn.

Wie wil er nog een ijsje?

Wat moeten we leren voor Frans?

Vragend voornaamwoord

Er zijn vier vragende voornaamwoorden: wie, wat, welk(e) en wat voor (een).

Welk(e) en wat voor (een) horen meestal bij een zelfstandig naamwoord:

Ik ben benieuwd welke artiest jij goed vindt.

Wat voor (een) pizza wil je?

Vragend voornaamwoord

Welke woordsoorten ken je nu?

1. Lidwoord

2. Bijvoeglijk naamwoord

3. Zelfstandig naamwoord

4. Voorzetsel

5. Hulpwerkwoord

6. Zelfstandig werkwoord

7. Persoonlijk voornaamwoord

8. Bezittelijk voornaamwoord

9. Aanwijzend voornaamwoord

10. Vragen voornaamwoord

11. Hoofdtelwoord

12. Rangtelwoord

13. Wederkerend voornaamwoord

14. Voegwoord

Opdracht

Benoem alle woordsoorten van onderstaande zin:

Weinig deelnemers verheugen zich, maar ze bedwingen hun zenuwen. 

Tip: kijk in je werkboek op blz 249 voor een overzicht van de woordsoorten.

Opdracht

Weinig = hoofdtelwoord

deelnemers = zelfstandig naamwoord

verheugen = zelfstandig werkwoord

zich = wederkerend voornaamwoord

maar = voegwoord

ze = persoonlijk voornaamwoord 

bedwingen = zelfstandig werkwoord

hun = bezittelijk voornaamwoord

zenuwen = zelfstandig naamwoord