Hoofdstuk 2: De Middellandse Zee: Een bewogen gebied

Hoofdstuk 2
De Middellandse Zee: een bewogen gebied 
1 / 53
volgende
Slide 1: Tekstslide
Mens & MaatschappijMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 1

In deze les zitten 53 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 7 videos.

time-iconLesduur is: 200 min

Onderdelen in deze les

Hoofdstuk 2
De Middellandse Zee: een bewogen gebied 

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat leerde ik vorig hoofdstuk?
  • 3 kenmerken van jagers en verzamelaars 
  • de indeling van het klimaatsysteem van Köppen 
  • waarom het ontstaan van de landbouw de grootste en belangrijkste ontdekking is van de mensheid 
  • hoe de eerste steden ontstaan 
  • wat functies zijn van geld 
  • wat symbolen van macht waren in de oudheid
Ik leerde...

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat leer ik dit hoofdstuk?
  • over verstedelijking, besturen, bestuursvormen, cultuur en handel in het oude Griekenland
  • wat het begrip 'hellenisme' betekend 
  • 4 soorten klimaten 
  • over platentektoniek en 3 typen vulkanisme 
  • wat het begrip 'romanisering' betekend 
  • over verstedelijking, besturen, bestuursvormen, cultuur en religie in het Romeinse Rijk 
  • over grenzen, migratie en volksverhuizingen in het Romeinse Rijk
  • over het verval van het Romeinse Rijk
Ik leer...

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 4 - Video

Een bekend verhaal uit de oudheid: de strijd om Troje. 
Hoe eindigt het verhaal van
'het paard van Troje'?
...1 Het Oude Griekenland 
...1 Het Oude Griekenland 
Hoe eindigt het verhaal van
'het paard van Troje'? 

Slide 5 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

§1 Het Oude Griekenland 

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Verstedelijking 
Een geleidelijke uitbreiding van intensief bewoonde gebieden

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Polis 
 Een stad uit het oude Griekenland met een eigen bestuur en cultuur

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Locatiefactoren
De redenen/ factoren waarom mensen zich ergens
 vestigen of juist niet vestigen 

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Welke voorbeelden van
locatiefactoren
kun je bedenken?
Welke voorbeelden van
locatiefactoren
kun je bedenken?

Slide 10 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

Slide 11 - Video

Een filmpje over Griekse bestuursvormen. 
Bestuursvormen in een polis
Monarchie 
Tirannie/ alleenheerschappij
Democratie 
Aristocratie  

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Polytheistische godsdienst


Er werd geloofd in meerdere goden 


Bekende Griekse goden waren bijvoorbeeld: Zeus, Hera, Hades, Poseidon, Demether en Athena

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 14 - Video

Een filmpje over de Griekse goden. 
Indirecte ruil
Het verkopen van goederen of diensten tegen geld om vervolgens dit geld te gebruiken voor het kopen van nieuwe
 goederen en/of diensten. 

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Intrinsieke waarde van een munt
Iedere munt had zijn eigen waarde. Die werd gekoppeld aan de hoeveelheid goud die in de munt zat.

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Handel in de oudheid
Import 
Export 
Invoerrechten 
 Invoeren
Uitvoeren
Belastingen die een overheid op de
ingevoerde producten kan leggen

Slide 17 - Tekstslide

Klik op de hotspot om een kaart te zien van de handelroutes in de oudheid. 

  • https://www.worldhistory.org/image/14421/trade-routes-in-the-ancient-mediterranean/
§2  Klimaten in het Hellenistische rijk 

Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hellenisme 
Alexander de Grote verspreidde de Griekse cultuur

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 20 - Video

Een filmpje over de laatste jaren van het rijk van Alexander de Grote. 

Slide 21 - Tekstslide

Het rijk van Alexander de Grote. 

Afbeelding: 
https://www.britannica.com/biography/Alexander-the-Great

Welke van deze klimaten zouden er voorkomen in het rijk van Alexander de Grote?
Welke van deze klimaten zouden er voorkomen in het enorme rijk van Alexander de Grote? 
A
Mediterraan klimaat
B
Steppe klimaat
C
Woestijnklimaat
D
Tropisch klimaat

Slide 22 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Klimaten in het rijk van Alexander de Grote
  •  Ligt vooral rond de Middellandse Zee
  • Warme droge zomers en milde natte winters
  • Door de grote watermassa is er een gematigde werking op de temperatuurverschillen
  • Er is plantengroei met dikke ‘bladeren’ die lang tegen droogte kunnen 
  •  Een subtropisch klimaat met weinig neerslag ca. 200-400 mm per jaar 
  • Er valt vooral neerslag in de zomer 
  • De begroeiing bestaat uit grassen en er komen geen bomen voor
Mediterraan klimaat
Steppe klimaat

Slide 23 - Tekstslide

Klik op de hotspots om een voorbeeld te zien van de soorten klimaten. 


Klimaten in het rijk van Alexander de Grote
  • Een droog klimaat met enkele begroeiing in de buurt van een oase
  • Er valt minder dan 200 mm neerslag per jaar
  • Er zijn grote temperatuurverschillen tussen dag en nacht
  • De bodem bestaat uit zand en/ of rotsen
  • Enkel op en rond de evenaar met een temperatuur niet lager dan 18°C
  • Er valt gemiddeld 60 mm neerslag per maand
  • Er is een vruchtbare bodem met veel begroeiing (etages).
Woestijnklimaat
Tropisch klimaat

Slide 24 - Tekstslide

Klik op de hotspots om een voorbeeld te zien van de soorten klimaten. 


Vulkanisme: Santorini
Zoals je geleerd hebt, was Griekenland onderdeel van het
rijk van Alexander de Grote. Een van de eilanden die bij
Griekenland hoort is Santorini. Het eiland Santorini was onderdeel van de Minoïsche
beschaving. Dit volk leefde in Griekenland van ongeveer 3000 v.Chr. tot 1200 v.Chr. Rond 1600 v.Chr.
gebeurde er iets vreselijks. Eén van de grootste vulkaanuitbarstingen die de aarde ooit gekend, vond
hier plaats.

Slide 25 - Tekstslide

Klik op de hotspot om meer informatie te krijgen over vulkanisme op Santorini (Griekenland). 


Platentektoniek
Vulkanen ontstaan als gevolg van platentektoniek 
Platentektoniek is de wetenschap die de bewegingen van aardplaten verklaart
De aarde bestaat uit bewegende 
grote platen, die drijven op een ‘vloeibare’ laag

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Platenbeweging 
De platen kunnen  naar elkaar toe bewegen (convergentie)
De platen kunnen  uit elkaar bewegen (divergentie)
De platen kunnen langs elkaar schuiven (transversaal)

Slide 27 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 28 - Tekstslide

De hotspot op de kaart laat zien waar Santorini ongeveer ligt. 


Bij wat voor plaatgrens ligt
Santorini in de buurt?
Bij wat voor plaatgrens ligt
Santorini? 
A
Convergente plaatsgrens
B
Divergente plaatgrens
C
Transversale plaatgrens

Slide 29 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Typen vulkanisme
Schildvulkanen: 
Ontstaan bij divergentie
Stratovulkanen: 
Ontstaan bij convergentie
Caldeira: 
Ontplofte stratovulkaan

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat voor vulkaan was
de vulkaan die uitbarstte
bij Santorini?
Wat voor vulkaan was de vulkaan die uitbarstte bij Santorini? 
A
Schildvulkaan
B
Stratovulkaan

Slide 31 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

§3  Romeinse Samenleving 

Slide 32 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 33 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Romanisering
Volkeren namen delen van de Romeinse cultuur over, zoals de taal en de religie. 

Slide 34 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Verstedelijking in het Romeinse Rijk 
Infrastructuur
Schaakbordpatroon
De Romeinen legden nieuwe infrastructuur aan
in de veroverde gebieden.

Slide 35 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

§4 Verval en volksverhuizingen

Slide 36 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Bestuursvormen in het romeinse rijk
 Romeins Koninkrijk: Ca. 753 - 509 v.Chr.
 Romeinse Republiek: Ca. 509 - 27 v.Chr.
Een republiek is een land bestuurd
door meerdere personen (de aristocraten). De Romeinse republiek eindigde met de moord op Julius Caesar. 

Slide 37 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De opkomst van het Christendom
  • Keizer Theodotius 
  • Christendom Staatsgodsdienst
  • Polytheïstische godsdienst verboden
  • Polytheïsme 
  • Monotheïsme / Christendom verboden


Romeinse Keizerrijk: 27 v.Chr. - 395 n.Chr.


  • Keizer Constantijn
  • Verbod op Christendom ingetrokken


Slide 38 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Pax Romana
27 v. Chr. (Keizer Augustus) - 180 n. Chr. (Dood keizer Aurelius)
  • 'de Romeinse Vrede'
  • Politieke stabiliteit
  • Sterk leger
  • Tolerantie 

Slide 39 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 40 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Grenzen
Natuurlijke Grenzen
Gemaakte grenzen
Een grens die wordt bepaald door bijvoorbeeld bergen of rivieren. Deze natuurlijke obstakels waren namelijk
makkelijker te verdedigen 
Grenzen door mensen zelf gemaakt
De muur van Keizer Hadrianus 

Slide 41 - Tekstslide

Klik op de hotspot om een voorbeeld van een gemaakte grens uit de Romeinse tijd te zien.
Kun je een hedendaags voorbeeld bedenken van een door mensen gemaakte grens?
Kun je een hedendaags voorbeeld
bedenken van een door
mensen gemaakte grens?

Slide 42 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

Migratie
Pullfactoren
Pushfactoren 
Redenen waarom mensen naar een gebied gaan
Redenen waarom mensen een gebied verlaten 

Slide 43 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Volksverhuizingen
De massale migratie van volkeren vanuit het oosten van Europa richting het Romeinse Rijk rond de 4e eeuw

Slide 44 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Christenen werden eerst vervolgd in het Romeinse Rijk
en besloten vaak om te vluchten. Deze situatie is een ...
Christenen werden eerst vervolgd in het Romeinse Rijk en besloten vaak om te vluchten. 
Deze situatie is een...
A
Pullfactor
B
Pushfactor

Slide 45 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Splitsing en einde van het romeinse rijk
West-Romeinse Rijk : 395 - 476
Oost-Romeinse Keizerrijk: 395 - 1453
De splitsing van het romeinse rijk was vooral bedoeld om de volksverhuizingen beter onder controle te krijgen

Slide 46 - Tekstslide

Bij een republiek wordt een land bestuurd
door meerdere personen, in het geval van
de Romeinen door de aristocraten.

Slide 47 - Video

Deze slide heeft geen instructies



Wat heb je geleerd deze les?
Wat heb je geleerd deze les?

Slide 48 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies




Wat vind je nog lastig?
Wat vind je nog lastig?

Slide 49 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat leerde ik dit hoofdstuk?
  • over verstedelijking, besturen, bestuursvormen, cultuur en handel in het oude Griekenland
  • wat het begrip 'hellenisme' betekend 
  • 4 soorten klimaten 
  • over platentektoniek en 3 typen vulkanisme 
  • wat het begrip 'romanisering' betekend 
  • over verstedelijking, besturen, bestuursvormen, cultuur en religie in het Romeinse Rijk 
  • over grenzen, migratie en volksverhuizingen in het Romeinse Rijk
  • over het verval van het Romeinse Rijk    n in het Romeinse Rijk
  • over het verval van het Romeinse Rijk
Ik leerde...

Slide 50 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 51 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Waar komen de afbeeldingen vandaan?
  • Cristina Gottardi - https://unsplash.com/photos/3qPfYTosbWE
  • Ravi Pinisetti - https://unsplash.com/photos/ySQXoZLAsmc
  • Spencer Davis - https://unsplash.com/photos/ilQmlVIMN4c
  • Constantinos Kollias - https://unsplash.com/photos/yqBvJJ8jGBQ
  • Hert Niks - https://unsplash.com/photos/NoMw13fAlW0
  • Dimitris Kiriakakis - https://unsplash.com/photos/Zy58SPXW_jE
  • Simeon Netchev - https://www.worldhistory.org/image/14421/trade-routes-in-the-ancient-mediterranean/
  • Mac McDade - https://unsplash.com/photos/2ph9YyP0p8k
  • Nick Vlachos - https://unsplash.com/photos/nfSsyAkYgcs
  • Frank W. Walbank - https://www.britannica.com/biography/Alexander-the-Great 
  • Jonathan Gallegos - https://unsplash.com/photos/_vA2q0-NroU

Slide 52 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Waar komen de afbeeldingen vandaan?
  • greecehighdefinition - https://www.greecehighdefinition.com/blog/2019/1/17/scientists-solve-mystery-surrounding-catastrophic-volcanic-eruption-that-wiped-out-ancient-civilisation
  • Shawn Appel - https://unsplash.com/photos/FBAIKjVLHag
  • David Libeert - https://unsplash.com/photos/CzKI2-nejUk
  • Vek Labs - https://unsplash.com/photos/KOWfa6aX1E8
  • Nils - https://unsplash.com/photos/kaEhf0eZme8
  • Joseph Barrientos - https://unsplash.com/photos/xO5tGY1NgCU
  • Will Francis - https://unsplash.com/photos/Rm3nWQiDTzg
  • Elizabeth Nix - https://www.history.com/news/what-is-hadrians-wall
  • Julia Craice - https://unsplash.com/photos/faCwTallTC0
  • https://www.odysseytraveller.com/articles/roman-roads-in-the-british-isles/
  • Will Truettner- https://unsplash.com/photos/0fueMyff_uE
  • Benjamin Behre- https://unsplash.com/photos/ArfMjDiF2sY
  • Ganapathy Kumar- https://unsplash.com/photos/L75D18aVal8
  • Rolands Varsbergs- https://unsplash.com/photos/miKmVyq3qhE

Slide 53 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies