Wondzorg les 6: Wondgenezing

Verpleegtechnische handelen
Wondzorg
Les 6: Wondgenezing
1 / 31
volgende
Slide 1: Tekstslide
Verpleging en verzorgingMBOStudiejaar 1

In deze les zitten 31 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

Verpleegtechnische handelen
Wondzorg
Les 6: Wondgenezing

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Lesprogramma
  • Lesdoelen
  • Moduleplanning 
  • 3 fasen van wondgenezing
  • Typen wondgenezing
  • Factoren die wondgenezing beïnvloeden
  • Casusopdracht
  • Werken aan opdrachten in Learnbeat

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Lesdoelen
  • De student kan 3 fasen benoemen van wondgenezing
  • De student kan het verschil benoemen tussen primaire en secundaire wondgenezing
  • De student kan minimaal 5 factoren benoemen die invloed kunnen hebben op de wondgenezing

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Moduleplanning

Slide 4 - Tekstslide

In deze dia kan je de moduleplanning toevoegen 

QUIZTIME

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Pijn vermindert bij omlaag leggen been
A
Veneus
B
Arterieel

Slide 6 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Weinig exsudaat
A
Veneus
B
Arterieel

Slide 7 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Oedeem
A
Veneus
B
Arterieel

Slide 8 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Locatie; scheenbeen, voorvoet, tenen
A
Veneus
B
Arterieel

Slide 9 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Oppervlakkige wond
A
Veneus
B
Arterieel

Slide 10 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Scherpbegrensde wondranden
A
Veneus
B
Arterieel

Slide 11 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Meestal geel/ rood
A
Veneus
B
Arterieel

Slide 12 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Normale kleur en temperatuur voet
A
Veneus
B
Arterieel

Slide 13 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Geen of zwakke pulsaties
A
Veneus
B
Arterieel

Slide 14 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Drie fasen van wondgenezing
  1. Reactiefase
  2. Regeneratiefase
  3. Rijpingsfase

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Reactiefase
In de reactiefase is de wondverzorging erop gericht om uitbreiding van de verwonding te voorkomen, dus op bloedstelping.

Daarnaast treedt er in deze fase een ontstekingsreactie op

In de wondomgeving ontstaan de volgende ontstekingsverschijnselen:
  • roodheid 
  • warmte 
  • zwelling 
  • pijn 
  • gestoorde functie

Slide 16 - Tekstslide

In deze dia kan je nog filmpje laten zien over hoe bloedstolling werkt. Deze vind je terug in Learnbeat 

Hoofdstuk 25.6 C opgave 4


Reactiefase
In de reactiefase is de wondverzorging erop gericht om uitbreiding van de verwonding te voorkomen, dus op bloedstelping.

Daarnaast treedt er in deze fase een ontstekingsreactie op, als voorbereiding op de wondgenezing.

In de wondomgeving ontstaan de volgende ontstekingsverschijnselen:

roodheid
warmte
zwelling
pijn
Door deze ontstekingsreactie reinigt het lichaam de wond. Dode cellen en eventuele ziektekiemen worden opgeruimd.
Regeneratiefase
In de regeneratiefase groeien er nieuwe bloedvaatjes in de wond. Dit wordt ook wel granulatie genoemd.

De wondranden trekken naar elkaar toe en de wond zal uiteindelijk sluiten. Dit wordt regeneratie van epitheel


Slide 17 - Tekstslide

Regeneratiefase
In de regeneratiefase worden nieuwe bloedvaatjes en een dun laagje huid gevormd. In de regeneratiefase groeien er nieuwe bloedvaatjes in de wond. Dit wordt ook wel granulatie genoemd. De wond ziet er dan rood en korrelig uit. Door de nieuwe bloedvaatjes worden zuurstof en voedingsstoffen aangevoerd die nodig zijn voor de verdere wondgenezing. De wondranden trekken naar elkaar toe en de wond zal uiteindelijk sluiten. Dit wordt regeneratie van epitheel genoemd. Deze fase wordt ook wel de proliferatiefase genoemd.
Rijpingsfase
De rijpingsfase wordt ook wel de maturatiefase of remodelleringsfase genoemd.

Er ontstaat een zacht litteken, dat vervolgens rood en hard wordt.

De rijpingsfase kan zes weken tot wel twee jaar duren.



Slide 18 - Tekstslide

Rijpingsfase
De rijpingsfase wordt ook wel de maturatiefase of remodelleringsfase genoemd. Het granulatieweefsel dat de dermis heeft vervangen moet uitrijpen tot een dun, soepel en wit bindweefsellitteken. Eerst ontstaat een zacht litteken, dat vervolgens rood en hard wordt. Aan het eind van deze fase is er een wit en soepel litteken ontstaan. De rijpingsfase kan zes weken tot wel twee jaar duren.
Typen wondgenezing
Primaire wondgenezing
We spreken van primaire wondgenezing als een wond schoon is en zonder problemen geneest. 






Links: direct na het hechten. Midden: nieuw huidweefsel met defibrinedraden. Rechts: genezen wond

Slide 19 - Tekstslide

Primaire wondgenezing
We spreken van primaire wondgenezing als een wond schoon is en zonder problemen geneest. Primaire wondgenezing vindt plaats bij een kleine, schone, gehechte wond of bij een gesloten wond. In de wond hebben natuurlijk wel ziektekiemen gezeten, maar die zijn door de bloedstroom en het afweermechanisme verwijderd. Vanuit de intacte huid groeit nieuw huidweefsel in de wondspleet. De fibrinedraden trekken de wond verder dicht. Als de wond genezen is, kun je nauwelijks een litteken zien. Bij primaire wondgenezing duurt de wondgenezing kort. Deze wonden genezen binnen twee à drie weken.
Typen wondgenezing
Secundaire wondgenezing 
Bij secundaire wondgenezing zijn de wonden niet schoon. 






Links: de wond vult zich met granulatieweefsel. Midden: vanuit de wondranden groeit littekenweefsel in de wond. Rechts: de genezen wond met brede rand en kwetsbare huid

Slide 20 - Tekstslide

Secundaire wondgenezing
Bij secundaire wondgenezing zijn de wonden niet schoon. Secundaire wondgenezing vindt plaats als een wond niet schoon is en/of niet direct gesloten kan worden, bijvoorbeeld bij een wondinfectie, bij grote brede en vervuilde wonden en bij productie van veel wondvocht (exsudaat). De bekendste voorbeelden van secundaire wondgenezing zijn het ulcus cruris en de decubituswond.

Als een wond door vuil of rafelige randen met niet-vitaal weefsel niet kan worden gehecht, blijft hij open en gaat hij langzaam dicht. Er is dan sprake van granuleren. Vanuit de wondranden begint littekenweefsel in de wond te groeien. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij decubituswonden.
De wondgenezing kan bij secundaire wondgenezing langdurig zijn. Men spreekt dan van een complexe wond.

Na secundaire genezing kan er een breder litteken ontstaan en duurt de genezing langer. De huid blijft hierna kwetsbaar.

Slide 21 - Tekstslide

Op deze dia kan je voorbeeld laten zijn van primaire wondgenezing en secundaire wondgenezing 
Welke factoren kunnen wondgenezing beïnvloeden?

Slide 22 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

Factoren die wondgenezing beïnvloeden
Plaatselijke factoren 
  • Soort en plaats van de wond
  • Doorbloeding van het wondgebied
  • Maligniteit
  • Infectie/ necrose
  • Bestraling

Slide 23 - Tekstslide

Soort en plaats van de wond. Denk hierbij aan een schaafwond, een snijwond, een wond op de knie of bij de anus.

Doorbloeding van het wondgebied. Bij slecht doorbloede wonden kunnen onvoldoende voedings- en bouwstoffen voor het herstel worden aangevoerd, waardoor de wond niet of heel traag geneest. Oorzaken kunnen zijn: arterieel probleem of veneus probleem

Maligniteit. Er kunnen kwaadaardige kankercellen aanwezig zijn.

Infectie/necrose (dood weefsel). Ziektekiemen in de wond verstoren de wondgenezing. Geïnfecteerde wonden moeten lokaal behandeld worden. 

Bestraling. Dit geeft schade aan delende cellen.

In Learnbeat worden nog meerdere plaatselijke factoren genoemd. 



Factoren die wondgenezing beïnvloeden
Interne factoren 
  • Hoge leeftijd
  • Zuurstoftekort
  • Pijn
  • Algemene conditie van de zorgvrager
  • Ondervoeding
  • Roken

Slide 24 - Tekstslide

Hoge leeftijd. Bij ouderen treedt vertraging op in meerdere processen, zoals de celdeling.

Zuurstoftekort door chronische ziekten van hart of longen en/of druk. Voor een goede wondgenezing is voldoende zuurstof nodig.

Pijn. Als een zorgvrager pijn heeft, ontstaat er een stressreactie in het lichaam. Het zelfgenezend vermogen van het lichaam daalt daardoor. --> VAS score uitvragen

Algemene conditie van de zorgvrager. Een gezonde zorgvrager geneest sneller dan iemand die door ziekte een slechte conditie heeft.

Ondervoeding. Een goed voedingspatroon is belangrijk. Zorg ervoor dat de zorgvrager in een optimale voedingstoestand is. Eventueel kan de voeding verrijkt worden met eiwit, 

Roken. Als de zorgvrager een sigaret rookt, vernauwen zijn bloedvaten direct, waardoor ook de bloedtoevoer naar de wond vermindert.

In Learnbeat worden nog meerdere interne factoren genoemd


Factoren die wondgenezing beïnvloeden
Externe factoren 
  • Onjuiste wondverzorging

Slide 25 - Tekstslide

Onjuiste wondverzorging. Voor een goede wondgenezing moet de wond de juiste vochtigheidsgraad hebben. Door een verkeerde verbandkeuze kan de wond te droog of te nat worden.
Escaperoom 
  • Jullie gaan met je groepje 5 spellen met allerlei vragen beantwoorden.
  • Je hebt 1 uur de tijd om alle spellen te spelen en te ontsnappen uit de Escape Classroom. Als je binnen de tijd klaar bent, heb je de toets behaald.
  • Mocht je niet op tijd ontsnappen, bespreekt de docent met de betreffende groepjes wat er mis ging. Bepaal welke acties je moet ondernemen om het kennis tekort aan te vullen.

Slide 26 - Tekstslide

Onjuiste wondverzorging. Voor een goede wondgenezing moet de wond de juiste vochtigheidsgraad hebben. Door een verkeerde verbandkeuze kan de wond te droog of te nat worden.
Opdracht
Learnbeat 25.6 Hoofdstuk C opgave 7

Casus Mevrouw Doorenbos
Maak opdracht A, B en C

Slide 27 - Tekstslide

Studenten kunnen in tweetallen deze opdracht maken. 
Aan de slag
Maak in Learnbeat:
Hoofdstuk 24.6 D opgave 4
Hoofdstuk 24.6 C opgave 6 en 7

Slide 28 - Tekstslide

Studenten kunnen zelfstandig aan de slag met het maken van de opdrachten. 

Tijd: 15 minuten 
Exit- ticket 
Schrijf op een post-it:

Eén ding wat je hebt geleerd over wondgenezing

Slide 29 - Tekstslide

Per student krijgt een post- it. Laat ze opschrijven wat ze hebben geleerd over wondgenezing

Verzamel deze op het bord en bespreek ze kort na. 
Lesdoelen
  • De student kan 3 fasen benoemen van wondgenezing
  • De student kan het verschil benoemen tussen primaire en secundaire wondgenezing
  • De student kan minimaal 5 factoren benoemen die invloed kunnen hebben op de wondgenezing

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Vooruitblik 
Les: Escaperoom
Datum: 29 oktober



Slide 31 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies