7.3 Observeren

• Onderwijsassistent
• MBO
• Studiejaar 2

7.3 Observeren

Ontwikkelingsgericht ondersteunen

Stap 1

Verzamel informatie over specifieke begeleidings- of leerbehoefte van een leerling 

Informatie verkrijgen door observeren 

Er is verschil tussen observeren, waarnemen, signaleren en interpreteren.

Lees het eerste stukje van het artikel (tot stappenplan) 

Wat is waarnemen?

1. Informatie tot je nemen met behulp van je zintuigen
2. Het kunnen aanvoelen van een vervelende situatie
3. Kijken wat er gebeurt
4. Systeem waarmee gedrag wordt geregistreerd onder een code

Wat is signaleren?

1. Alles om je heen zien
2. Alles wat je ziet aan je voorbij laten gaan
3. Opmerken, constateren, opvangen van bijzonderheden
4. Het aanvoelen van de behoeften van een kind en daarin voorzien

Wat is observeren?

1. Doelgericht en systematisch waarnemen van gedragingen en uitingen
2. Continu proces van informatie tot je nemen met behulp van de zintuigen
3. Beschrijving van hoe je doelgericht en systematisch de gedragingen en uitingen gaat observeren
4. Opmerken en constateren, opvangen van tekens dat er iets niet klopt

Wat is interpreteren?

1. Betekenis toekennen aan wat je waarneemt
2. Alles wat je ziet opschrijven
3. Een verslag maken van je observatie
4. Alles verkeerd opvatten

Waarom observeren ?

Achter elk gedrag zit een bepaalde intentie en als leerkracht of onderwijsassistent moet je je steeds afvragen wat de beweegredenen zijn voor het vertoonde gedrag. Wil het kind contact? Of wil het kind aandacht krijgen voor zijn behoeftes? Of zit er een andere reden achter? Een belangrijk advies is om vooral met het kind in gesprek te gaan, want vaak kan een kind heel goed vertellen wat zijn bedoelingen zijn. Observeren is dus niet genoeg! 

Observeren :

Het is belangrijk om oog te hebben voor de non-verbale signalen, denk hierbij aan lichaamshouding, gezichtsuitdrukking en stemgebruik. Door bewust naar het kind te kijken en door nieuwsgierig te zijn naar het gedrag zie je veel meer. Vaak denk je wel dat je goed kijkt, maar uit verschillende onderzoeken blijkt dat je onbewust veel mist. 

Je kan je weleens vergissen in iemand. Geef een voorbeeld

Signaleren is subjectiever dan observeren

1. Waar
2. Niet waar

Wat kan een doel zijn bij observeren?

Observatietechnieken

en observatiemethoden

zie blz 24

Observatieplan 

• Wie wil je observeren? 
• Waarom? 
• Wat wil je observeren? 
• Wat is het doel? 
• Wat is de vraag? 
• Welke deelvragen heb je? 
• Wat is je plan van aanpak? 
• Welke observatietechniek gebruik je?
• Welke observatiemethode gebruik je? 

Opdracht 

Bekijk het voorbeeld van Mirre en maak zelf een observatieplan voor een kind uit jouw stageklas.