Examenkatern Criminaliteit

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Examenkatern weer verdelen in twee delen?

Gedoogbeleid Nederland

1.2 Soorten Criminaliteit

Onderscheid tussen overtreding en misdrijf.

Overtreding is een lichte schending van de wet. Bijvoorbeeld wildplassen, burenoverlast en openbare dronkenschap.

Een misdrijf is een zware schending van de wet. Bijvoorbeeld vernieling, inbraak en moord.

Welke straffen?

Voor een overtreding gelden lagere maximumstraffen. 

Max. één jaar in hechtenis in een Huis van Bewaring.

Voor een misdrijf gelden zwaardere vrijheidsstraffen in een gevangenis. Hoe zwaarder het delict, hoe zwaarder de straf.

Levenslang is de zwaarste straf. Na 25 jaar een herbeoordeling mogelijk. 

Voor een misdrijf krijg je een strafblad. Gevolgen: je wordt geregistreerd bij de politie en justitie. Voor veel stageplekken, opleidingen en banen moet je een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) laten zien. Sommige beroepen mag je niet doen met een strafblad.

Bij een misdrijf zijn ook poging tot en medeplichtigheid zijn strafbaar.

Hoofdstuk 1

Blz. 14 en 15, vul de begrippen en de samenvatting in.

Link

Hoofdstuk 2

Blz. 24 en 25: vul de begrippen en de samenvatting in.

Blz. 26: maak de examenopgaven van hoofdstuk 1 en 2.

Blz. 28: maak de opdrachten bij de tabellen en grafieken.

3.1 Wie worden crimineel?

Risicofactoren die de kans op bepaald (crimineel) gedrag vergroten: psychische problemen, onveilige opvoeding, groepsdruk, alcohol- en drugsgebruik.

Beschermende factoren zijn bijvoorbeeld werk en onderwijs, relatie en gezin, sociale vaardigheden.

Recidivist: persoon die steeds opnieuw strafbare feiten pleegt.

Gewapende overvallen, tieners met schooluitval

Theorieën over criminaliteit

Er zijn veel theorieen die proberen criminaliteit te verklaren. Die theorieen zouden kunnen helpen criminaliteit aan te pakken of te voorkomen.

•  Aangeleerd-gedragtheorie
• Bindingstheorie
• Rationele-keuzetheorie (gelegenheid maakt de dief)
• Etikettentheorie
• Anomietheorie
• Neutraliseringstheorie

Hoofdstuk 3

Blz. 38 en 39: vul de begrippen en de samenvatting in.

Kenmerken van de rechtsstaat

• Er is een grondwet.
  
• De burger heeft grondrechten.
  
• De overheid moet zich aan de wet houden. Legaliteitsbeginsel.
  
• Rechtszekerheid - Rechtsgelijkheid
  
• Onafhankelijke rechterlijke macht
  

Etnisch profileren

Hoofdstuk 4

Blz. 50 en 51: vul de begrippen en de samenvatting in.

Maak de examenopgaven op blz. 52 en 53

Hoe lang kun je worden vastgehouden?

Na aanhouding voor verhoor max. 9 uur. Hierbij worden de uren tussen 00.00 en 9.00 niet meegerekend. In totaal dus 18 uur op het politiebureau.

De officier van justitie kan toestemming verlenen om dit te verlengen (tweemaal drie dagen). Dit heet inverzekeringstelling.

Wil de OvJ een verdachte langer vasthouden moet de rechter-commissaris van de politie dit goedkeuren. Dan gaat de verdachte in voorlopige hechtenis in een Huis van Bewaring.

Dit is maximaal 14 dagen, verlengd met drie keer 30 dagen. In totaal dus 110 dagen en 9 uur.

Hoofdstuk 5

Blz. 50 en 51: vul de begrippen en de samenvatting in.

Maak de examenopgaven op blz. 52 en 53

6.1 De politie

Taken van de politie:

• Handhaven openbare orde.
  
• Hulpverlening.
  
• Opsporing.
  
• Preventie.
  
• Dienstverlening.
  
• Opstellen proces verbaal.
  

Bevoegdheden van de politie:

• Verdachte staande houden.
  
• Bekeuring geven.
  
• Verdachte aanhouden.
  
• Verdachte vasthouden.
  
• Verdachte fouilleren.
  
• Wapens dragen en geweld gebruiken.
  

6.1 De politie

Zware opsporingsmiddelen zoals huiszoeking of internetverkeer afluisteren mag alleen met toestemming van de officier van justitie of de rechter-commissaris.

BOA's; buitengewone opsporingsambtenaren helpen de politie bij het handhaven van de openbare orde en veiligheid.

6.1 De politie

Grenzen aan de bevoegdheden;

Rechtsbescherming, de burger is beschermt tegen willekeur.

rechtshandhaving, politie moet zorgen voor orde en veiligheid.

Dit kan soms moeilijk zijn, bijvoorbeeld bij de identificatieplicht.

Hoofdstuk 6

Maak de begrippen en de samenvatting op blz. 72 en 73.

Maak de examenopgaven van hoofdstuk 5 en 6 op blz. 74 en 75.

De dagvaarding

Als de OvJ besluit een verdachte te vervolgen komt er een dagvaarding. Dit is een oproep om voor de rechter te verschijnen.

Er zijn drie rechterlijke instanties:

• de rechtbanken
  
• de gerechtshoven
  
• de Hoge Raad
  

De dagvaarding

In Nederland zijn 11 regio's met elk een rechtbank. Elke rechtbank heeft verschillende strafrechters:

De kantonrechter; lichte overtredingen.

De politierechter; overtredingen en lichte misdrijven.

De meervoudige kamer; zwaardere en ingewikkelde misdrijven.

De dagvaarding

Gerechtshoven; na een vonnis van een strafrechter kan de veroordeelde in hoger beroep gaan.

In Nederland in Amsterdam, Arnhem-Leeuwarden, Den Haag en Den Bosch.

Gerechtshof is een meervoudige kamer.

Hoge Raad; één in Nederland. Verdachte of OM kan in beroep gaan tegen een uitspraak van het gerechtshof; in cassatie gaan.  Hoge raad bekijkt hoe rechters vergelijkbare zaken hebben geoordeeld. Daarvoor kijkt de Hoge Raad naar de jurisprudentie.

Als de Hoge Raad vindt dat er geen fouten zijn gemaakt blijft de uitspraak geldig.

Hoofdstuk 7

Maak de begrippen en de samenvatting op blz. 84 en 85.

Rechten van het slachtoffer

Slachtoffers hebben in het strafrecht een aantal rechten:

• Schadevergoeding
  
• Spreekrecht
  
• Slachtofferhulp
  
• Recht op informatie
  

Hoofdstuk 8

Maak de begrippen en de samenvatting op blz. 96 en 97.

Maak de examenopgaven op blz. 98 en 99.

Tweede kamer boos over geschrapte strafzaken.

Met welk beleid ben je het eens? Minder criminaliteit of minder vrijheid?

Welke gevolgen aanpakken? Materiële of immateriële gevolgen?

En welke politieke visies passen?

Bureau HALT

Hoofdstuk 9

Maak de begrippen en de samenvatting op blz. 110 en 111.

Maak de examenopgaven op blz. 112 en 113.

Maak de examenopgaven over alle hoofdstukken, blz. 114, 115 en 116.