hart en vaten

• Natuur, Leven en Technologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Start module

Voorstellen;

Aanwijzingsbrief doornemen;

Administratie regelen.

Administratie

• Zet je naam op de uitgedeelde moduleboek.
• Maak groepjes van 2, zó dat je goed kunt samenwerken én allebei een even groot aandeel levert én elkaar durft aan te spreken op niet voldoende doen!
• Maak een Word-document met een titel waarin Hart en vaten staat en jullie naam. Deel deze met mij en elkaar, zodat ik huiswerk kan checken en beide erin kunnen werken.

Groepsopdracht

Schrijven van een artikel vanuit een bepaald beroepsperspectief.

Geef elkaar feedback.

Centrale vragen

Wat is de normale functie van hart en vaten?

Hoe verandert deze functie in aanloop naar en als gevolg van een hartinfarct?

Beantwoord in hoofdstuk 1-7.

Keuzehoofdstukken

Rond de vraag: 'Welke wetenschappelijke en technische methoden worden ingezet bij risicoreductie en het behandelen van een hartinfarct?'

Hoofdstuk 1

Meerdere oorzaken voor hartstilstand:

• ademstilstand
• teveel bloedverlies
• hartinfarct
• elektrocutie
• beschadiging hart

Wat is een hartstilstand?

Leerdoelen:

• het verschil tussen hartstilstand en hartinfarct;
• De verschillende stappen uit de keten van overleving benoemen;
• welke handelingen staan centraal in de 6 min. campagne;
• hartmassage, mond-op-mond beademing en de AED;
• 
  

Hartstilstand: hart pompt geen bloed meer rond

Onderzochte oorzaak in module: door hartstilstand

Hartinfarct: (een deel van) het hart heeft niet genoeg zuurstof gekregen en sterft af

Oorzaak: afsluiting in kransslagader(s)

Reanimeren

Doel is de circulatie van zuurstofrijkbloed op gang te houden.

Nodig: hartmassage en beademen

Hierdoor zullen organen niet afsterven vanwege zuurstofgebrek

Het hart gaat niet regelmatig kloppen, daarvoor is een schok nodig.

Aan het werk

Maak opdr 1-1 t/m 1-8 plus slotvraag.

Ho 2 Het hart en vaatstelsel

Hart heeft pompfunctie, bij slecht functioneren: andere organen nemen handhaven homeostase over, met name bloeddruk.

Homeostase zorgt voor stabiele waardes.

Regelsysteem: via negatieve feedback.

Bloeddruk: meetsystemen in aorta, beïnvloeden in nieren productie renine, dat bloedvaten vernauwt.

Grote bloedsomloop

Afgeven zuurstof aan organen,

opname koolstofdioxide van de organen

Hart -> organen -> hart

Kleine bloedsomloop

Afgeven van koolstofdioxide, opnemen van zuurstof

Hart -> longen -> hart

Aan het werk

Maak opdr 2-1 t/m 2-8 plus slotvraag.

Ho 3 Elektrische activatie

Leerdoelen:

• kunnen uitleggen hoe de volgorde van elektrische activatie van het hart is
• kunnen werken met de membraanpotentiaal van het hart
• kunnen rekenen met de Nernstvergelijking
• kunnen uitleggen waardoor activatie van één cel andere cellen laat samentrekken

Binas 84D

Nernstpotentiaal

De Nernstpotentiaal geeft aan bij welke potentiaal er geen ionen meer bij open ionkanalen door de membraan gaan.

Bij iontransport speelt een concentratieverschil die ionen van hoge naar lage concentratie laat gaan. Daarnaast speelt een elektrische gradiënt door lading van een ion en een lading van de membraan. Die samen leveren een evenwichtssituatie op bij een membraanpotentiaal

Aan het werk

Maak opdr 3-1 t/m 3-10 plus slotvraag.

Ho 4 Elektrocardiografie

Leerdoelen:

• kunnen uitleggen hoe een ECG tot stand komt
• Verklaren wat te zien is in ECG

https:

ECG infarct

ECG

Aan het werk

Maak opdr 4-1 t/m 4-3 plus slotvraag.

Hoofdstuk 5

Leerdoelen:

• De parameters van CO kennen
• kunnen uitleggen wat je kunt met een Wiggerdiagram
• de arbeid uit een p-V-diagram kunnen uitrekenen
• cardiac output kunnen bepalen door slagfrequentie en slagvolume te gebruiken
• begrippen preload, afterload en contractiliteit uitleggen

Cardiac output

Wordt ook wel hartminuutvolume genoemd

het aantal liters dat hart per minuut rondpompt

Is afhankelijk van frequentie en slagvolume

Frequentie wordt bepaald door sinusknoop, in combinatie met autonome zenuwstelsel

sympatische zenuwstelsel: (nor)adrenaline 

parasympathische zenuwstelsel beïnvloedt repolarisatie

Preload

• druk in hart aan eind van diastole.
• Afhankelijk van hoeveel bloed naar hart.
• Hoe gevulder, hoe krachtiger de samentrekking; geregeld door (ortho)sympatische zenuwstelsel. 

Afterload

• hoeveel bloed kan eruit gepompt worden, vanwege de druk in de bloedvaten.
• afhankelijk van de druk in de aorta: aortaklep open bij hogere druk in kamer dan in aorta.

Binas 84D3

Vullen boezems

Vullen kamers

Blauwe - en groene lijn: kamer is afgesloten, gelijk volume

Aan het werk

Maken 5.1 t/m 5.8 plus slotvraag.

Hoofdstuk 6

Leerdoelen:

• relatie kunnen leggen tussen bouw en functie van bloedvaten
• relatie kunnen leggen tussen het bloedvat en de bloeddruk

bloeddruk

Bouw bloedvaten

slagader en ader

haarvat

Slagader is moeilijk op te rekken door dikke spierlaag en elastisch weefsel, wel erg elastisch. 

Ader omgekeerd: makkelijk op te rekken, niet erg elastisch.

Bloed in slagader blijft niet makkelijk op één plek, maar door rekbaarheid voortgestuwd; volume bloed in slagader blijft beperkt hierdoor.

Volume bloed in aders groot.

Hoofdstuk 7

Leerdoelen:

• Oorzaken en gevolgen van een hartinfarct kunnen noemen

Oorzaken:

-1- Atherosclerose: dichtslibben slagaders, hierdoor nauwere doorgang

Dichtslibben gevolg van cholesterol gerelateerd aan grote LDL (Low Density Lipoprotein)/ HDL verhouding

-2 Angina pectoris: pijn op de borst, vat is niet volledig dicht, maar hart krijgt niet genoeg zuurstof

Wet van Poiseuille

De relatie tussen de flow van een vloeistof als functie van de druk.

De volumestroom= drukverschil aan de uiteinden: weerstand.

Bij een practicum ga je die relatie onderzoeken.

L=lengte buis

       = viscositeit

Aan het werk

Maken 6.1 t/m 6.5 plus slotvraag, 7.1 t/m 7.6.

Flow practicum

In tweetallen metingen verrichten, er zijn twee opstellingen.

Leerdoelen:

• de wet van Poiseuille kunnen uitleggen en verband met bloedsomloop kunnen uitleggen
• mbv de wet de gevolgen van atherosclerose op stroomsnelheid kunnen uitleggen

Bij het practicum krijg je 4 verschillende diameters buisjes. 

Per buisje meet je hoeveel tijd het kost om 1 l door dit buisje te laten gaan.

Maak de vragen bij dit practicum.

Hartinfarct

De oorzaak van een hartinfarct is een afsluiting van een deel van een kransslagader.

Een deel van het hart krijgt hierdoor geen zuurstof en voedingsstoffen.

Gevolgen hartinfarct

1. de energiehuishouding gaat van aeroob naar anaeroob;
2. Hierdoor te weinig ATP gevormd;
3. Ca2+ kan niet meer uit cellen getransporteerd, Na+ en K+ gradiënten kunnen ook niet in stand gehouden worden;
4. Dit heeft gevolgen voor de impulsgeleiding;
5. Ook slechte afvoer, daardoor ophoping K+ buiten cel;
6. Verlies samentrekking, impuls moet om infarct.

Restschade

Afhankelijk van de plek van het infarct, treedt genezing op, dwz opruimen dode hartcellen en vervangen door bindweefsel;

Gevolg: pompkracht minder dan daarvoor.

Is de plek té centraal, dan is een te groot deel niet meer functioneel, dan leidt dit tot overlijden.

Hartritmestoornissen

In rust is een frequentie van 60-100 slagen per minuut normaal;

Bradycardie: minder dan 60 slagen per minuut;

Tachycardie: meer dan 100 slagen per minuut.

Boezemfibrilleren: geen punt, kamer wordt toch gevuld;

Kamerfibrilleren: probleem, te weinig bloed naar lichaam.

Ho 8 risicofactoren

Leerdoelen:

• Verschillende factoren kunnen indelen in één van de vier typen
• Weten waardoor roken, overgewicht, te hoog cholesterolgehalte en stress de kans op een hartinfarct verhogen
  

Risicofactor 1

Biologische risicofactoren:

zijn niet te beïnvloeden: toenemende leeftijd, geslacht, familiaire belasting

Risicofactor 2

Deze leveren een grotere kans op een hartinfarct doordat regelmechanismen ontregeld zijn

hoge bloeddruk, hoog cholesterol, suikerziekte

Dit is te beïnvloeden, door minder suikerinname, meer sporten, minder vet eten

Risicofactor 3

Deze zorgen voor een hogere kans op een hartinfarct doordat de leefgewoonten slecht zijn.

Denk aan roken, overmatig alcohol, overgewicht

Dit is meestal goed te beïnvloeden.

Risicofactor 4

Hierbij is er schade aan hart en vaten die onomkeerbaar is:

bijv eerder hartinfarct

Ho 9 Behandelmethoden

Leerdoelen:

• weten welke behandelmethodes mogelijk zijn bij risico op hart- en vaatziekten
• de werking van verschillende farmaceutische behandelmethoden kennen
  

artikel

Leerdoelen:

• Breed zicht op onderzoek dat gebeurt rond hartinfarct
• zelf informatie zoeken op internet
• een artikel schrijven
• peer feedback geven op elkaar

Groepje van 2-3 personen

• Artikel van elk groepje gaat over ander deel van onderzoek;
• Begrijpelijk voor medeleerlingen: geen herhaling lesstof;
• Artikel geeft antwoord op een vraag die relevant is voor je beroepsgroep;
• Spits vraag toe op gekozen beroepsgroep of bedenk zelf een vraag;
• Vraag goedkeuring voor je onderzoeksvraag!

informatie op folder

Informatie op de folder op basis van meerdere van onderstaande vragen (check nakijkmodel):

• Wat zijn recente onderzoeken vanuit het beroep?
• Welke technologische ontwikkelingen zijn doorgevoerd door de beroepsgroep?
• Waardoor is de beroepsgroep zo belangrijk voor de maatschappij?

• welke invloed heeft de beroepsgroep op de inschatting van individuele risico's op hart- en vaatziekten?
• in welke mate heeft de beroepsgroep invloed op een betere of prettigere behandeling van de patiënt?
• op welke manier kan de beroepsgroep de pompfunctie van het hart verbeteren?
• wordt bijgedragen aan het voorkómen van een hartinfarct?

verdere informatie

• doelgroep: medeleerlingen 5H/6V met biologie
• zorg dat de folder er aantrekkelijk uitziet
• de tekst moet logisch opgebouwd zijn
• bronnen moeten verwerkt zijn in tekst en er moet naar verwezen worden
• figuren passend en voorzien van titel en nummer
• goed taalgebruik/woordkeuze

Literatuuronderzoek

• start voor informatie met logische websites: hartstichting.nl; bioplek.org; kennislink.nl; biomedisch.nl
• Maak korte samenvatting en overleg wat erin moet;

Tekst

• Zakelijk geschreven, vanuit 3e persoon;
• Literatuurverwijzingen op de APA manier;
• Belangrijk onderdeel is peer review: commentaar van medeleerlingen;
• Commentaar verwerken
• Definitieve versie beoordeeld door docent. 

Planning

15 maart werken aan artikel, kies het deelonderwerp en literatuur kiezen en lezen, vragen voorleggen;

18 + 22 maart schrijf artikel, 3 à 4 pagina's;

22 maart evt starten met peer review;

25 maart peer review gegeven, die les commentaar peer review (zie checklist) verwerken en artikel afmaken.
Inleveren artikel: 2 april 21 uur via Som.