1.1 De samenleving

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

Leerdoel

Ik ken de volgende begrippen:

Samenleving

Sociale omgeving
Gedragsregels

Wetten

Deze les

5 min - Herhalen vorige les + boeken bekijken

10 min - Begrippen uitleggen/bespreken via vragen aan de klas
Samenleving      Sociale omgeving       Gedragsregels     Wetten

15 min - Actueel voorbeeld: Drill Rap

5 min - check: begrijpt iedereen de begrippen?

10 min - Zelfstandig werken aan huiswerk

Deze les - vervolg

5 min - Herhalen vorige les

15 min - Vervolg Drill Rap + vragen

5 min - samenleving  sociale omgeving  gedragsregels  wetten

5 min - check: begrijpt iedereen de begrippen?

15 min - Starten met boeken/aan het werk

Wat is maatschappijleer?

1.1 De samenleving

Introductie maatschappijleer

Noteer drie regels die jullie thuis heel duidelijk hanteren

Ik mag thuis alles uit de eetkast/koelkast pakken zonder dit te vragen

Hoe worden bij jullie thuis zaken bepaald als...
Hoe laat je thuis mag komen?
Hoeveel je op je telefoon of gamen mag?
Of je alcohol mag drinken?

Stelling

Mensen kunnen zonder regels goed samenleven

05:59

Welke gedragsregels zijn belangrijk voor deze jongeren?

07:40

Hoe kunnen we verklaren dat jongeren zover gaan dat ze een ander doden?

09:57

Stelling: eens of oneens?
'Drill rap leidt tot (dodelijk) geweld'

Bedenk twee wetsregels die volgens jou de problemen uit de video kunnen oplossen. Leg uit waarom.

Samenleven

Samenleven doe je dus in het groot maar ook in het klein. Groot in de samenleving, met alle mensen in Nederland bij elkaar maar ook klein, in je gezin of in je klas op school. Maar ook met je vrienden, je sportclub of je bijbaantje.

             Dat noem je je sociale omgeving, dus alle mensen

             die je regelmatig ziet en waarmee je dingen doet

Afspraken maken

Iedereen is van elkaar afhankelijk. Daarom moet je afspraken en regels met elkaar maken over hoe we met elkaar samenleven en samenwerken.

Er zijn twee soorten regels: gedragsregels en wetten.

Gedragsregels                     hier hoef je nauwelijks over na te denken, dat gaat

                                                    in de meeste gevallen automatisch (hand geven, in de rij aansluiten)

Wetten

Wetten zijn gedragsregels die we hebben vastgelegd in de wet. Deze worden gemaakt door politici (mensen van de Tweede en Eerste Kamer, het parlement). Hier moeten we ons dus aan houden.

Wetten                 gedragsregels waar je je aan moet houden. Je bent tot 16 

                                 verplicht om alle dagen naar school te gaan, je moet 

                                 belasting betalen als je werkt.

Maar wetten regelen ook dat je ten minste het minimumloon moet verdienen en dat als je werkloos wordt je een uitkering krijgt

De agent controleert een opgevoerde scooter. Met een opgevoerde scooter overtreed je een GEDRAGSREGEL / WETSREGEL, omdat …

De agent controleert een opgevoerde scooter.Behoort de agent tot de sociale omgeving van de scooterrijder? Waarom wel of niet?

Bij welk van de onderstaande voorbeelden gaat het heel duidelijk om een gedragsregel?

1. Je gaat naar school.
2. Je moet in het donker met licht aan fietsen.
3. Iemand die van rechts komt, geef je voorrang.
4. In de bus sta je op voor een zwangere vrouw.

Je rijdt in een auto en een voetganger staat op het punt om over te steken bij een zebrapad. Je stopt niet. Ben je nu strafbaar?

1. Ja, je overtreedt een wetsregel.
2. Ja, je overtreedt een ongeschreven gedragsregel.
3. Nee, bij zebrapaden ben je niet verplicht om te stoppen.
4. Nee, je overtreedt alleen een gedragsregel.

Welke stelling is juist?
1. Bijna alles wat jij dagelijks nodig hebt, is door anderen gemaakt.
2. In de maatschappij ben je van iedereen afhankelijk.

1. Alleen stelling 1 is juist.
2. Alleen stelling 2 is juist.
3. Beide stellingen zijn juist.
4. Beide stellingen zijn onjuist.

Welke uitspraak over gedragsregels is juist?

1. Alle gedragsregels worden bepaald door politici.
2. Gedragsregels pas je vaak automatisch toe.
3. Gedragsregels zijn altijd voor iedereen hetzelfde.
4. Als je een gedragsregel overtreedt, ben je ook altijd voor de wet strafbaar.

Leerdoel bereikt?

Ik ken de volgende begrippen:

Samenleving

Sociale omgeving
Gedragsregels

Wetten

Wat leer je bij maatschappijleer?

• je leert hoe de samenleving in elkaar zit
• welke regels er zijn
• hoe mensen die regels aanleren
• wat er mis kan gaan in de maatschappij
• hoe de politiek die problemen probeert op te lossen
• dat er meerdere kanten aan een probleem zijn

Kortom: je wordt voorbereid op deelname aan de samenleving waar ook jij deel van uit maakt!

Aan de slag!

1. lees lesboek blz. 8 en 9

2. Maak uit het werkboek blz. 4 en 5 - opdrachten:
2, 3, 4, 5, 6 en 7