Periodiek systeem
1 / 14
volgende
Slide 1: Tekstslide
ScheikundeMiddelbare schoolmavo, havo, vwoLeerjaar 3
In deze les zitten 14 slides, met tekstslides en 3 videos.
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Aristoteles
- Aarde
- Wind
- Vuur
- Water
Slide 2 - Tekstslide
alchemist
In 1669 ontdekte de Duitse alchemist Hennig Brand een Steen de Wijzen te creëren; een voorwerp dat volgens zeggen metalen in puur goud zou kunnen veranderen. Hij verwarmde de residuen van gekookte urine, en daaruit droop een vloeistof die in brand vloog.
Dat was de eerste keer dat fosfor werd ontdekt.
Het eerste element
Slide 3 - Tekstslide
Aristoteles
- Aarde
- Wind
- Vuur
- Water
Slide 4 - Tekstslide
- De Franse scheikundige Antoine Laurent Lavoisier (1743 - 1794) haalt dit idee onderuit door te bewijzen dat water te ontleden is in nóg kleinere deeltjes en daarom dus geen element is
- In 1809 werden tenminste 47 elementen ontdekt, en wetenschappers begonnen patronen in de eigenschappen te ontdekken.
Slide 5 - Tekstslide
Slide 6 - Video
Moleculen als Bouwstenen
of atomen?
Slide 7 - Tekstslide
Symbool + naam
Atoomnummer
Aantal protonen, neutronen en Elektronen (schillen)
Metaal/niet-metaal
Toepassing
Al
aluminium
Atoomnummer
enz.
Slide 8 - Tekstslide
Slide 9 - Video
Horizontaal - Perioden
Het Periodiek Systeem bestaat uit rijen met elementen die gerangschikt zijn op zogenoemd "atoomnummer", oftewel: het aantal protonen dat een atoom in zijn kern heeft. Als je van bovenaf aan de rijen steeds van links naar rechts doorloopt, zul je zien dat het atoomnummer almaar verder oploopt.
Een rij wordt een "periode" genoemd. Elementen binnen een periode zitten dus dicht bij elkaar wat betreft het aantal protonen in hun kern, en daardoor ook wat betreft hun gewicht. Qua fysische en chemische eigenschappen zit er echter vaak een wereld van verschil tussen de diverse elementen in een periode. Koolstof, de bouwsteen van diamanten of het grafiet in je potlood, staat bijvoorbeeld in hetzelfde rijtje als het gas neon wat je soms in straat- of reclameverlichting aantreft.
Slide 10 - Tekstslide
Verticaal - Groepen
De verticale kolommen in de tabel worden "groepen" genoemd. De elementen binnen één groep hebben allemaal hetzelfde aantal elektronen in hun buitenste elektronenschil zitten. De elementen in de meest linkse kolom hebben bijvoorbeeld maar 1 elektron in die schil, de elementen in de kolom rechts daarnaast hebben er 2, enzovoorts.
Elementen die tot dezelfde groep behoren, hebben eigenschappen die sterk op elkaar lijken. Dat is niet zo verbazingwekkend als je bedenkt dat elektronen een sleutelrol spelen bij chemische reacties. Het eerder genoemde neon zit bijvoorbeeld samen in een groep met allemaal andere gassen die vrijwel nergens mee reageren en die "edelgassen" worden genoemd. En ook zilver en goud komen bijvoorbeeld in dezelfde kolom voor.
Slide 11 - Tekstslide
Dieper het systeem in
Het klinkt haast te mooi om waar te zijn. En dat is dan ook zo. Er worden bijvoorbeeld twee rijen met elementen uit de hoofdtabel van het Periodiek Systeem weggelaten, de zogenoemde "Lanthaniden" en "Actiniden". Die elementen moet je namelijk op een andere manier rangschikken en kun je dus niet goed kwijt in de tabel.
Ook de twee kleinste elementen, waterstof en helium, zijn een beetje buitenbeentjes. Zo heeft helium bijvoorbeeld maar 2 elektronen in zijn buitenste schil en is hij toch bij de andere edelgassen gezet, die er 8 hebben.
Ook kun je nog andere "families" van verwante elementen in het systeem ontdekken. Zo kun je bijvoorbeeld onderscheid maken tussen metalen (die je vervolgens ook weer kunt onderverdelen), niet-metalen en metalloïden. Dergelijke elementen staan in clusters bij elkaar gerangschikt. Al met al valt er dus nog heel wat te ontdekken in het Periodiek Systeem
Slide 12 - Tekstslide
play.kahoot.it
