Koolwaterstoffen (2) Systematische naamgeving

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Koolwaterstoffen

- verontreinigingen bij koolwaterstoffen

- systematische naamgeving moleculen

Vorige les

-gefractioneerde destillatie

-kraken

Kraken.

Kraken is het ontleden van een koolwaterstof molecuul onder invloed van warmte.

Dit zou er zo uit kunnen zien in een reactie:

C₅H₁₂ (g) →  C₂H₆ (g)  +  C₃H₆ (g)

 

Wat voor soort ontledingsreactie is het kraken?

1. Elektrolyse
2. Thermolyse
3. Fotolyse

Deze les

Leerdoelen:

• verontreinigingen bij koolwaterstoffen kunnen uitleggen
• Systematische naamgeving kunnen toepassen

Verbranding van stikstof en zwavel

                              S (s) + O₂ (g) -> SO₂(g)

                              N₂ (g) + 2O₂ (g) -> 2NO₂ (g)

                              N₂ (g) + O₂ (g) -> 2 NO (g)

Verbranding van stikstof en zwavel

NOx (g) + H₂O (l) —> HNO₃ (aq) salpeterzuur

Verbranding van stikstof en zwavel

Effect zure regen

Systematische naamgeving

Herhaling naamgeving:

• een molecuulformule geeft het aantal atomen per soort aan 3 CO₂
• het cijfertje bij de atomen heet de index 3 CO2
• de coëfficiënt geeft aan hoeveel moleculen er per soort zijn 3 CO2

Sommige elementen altijd per 2

Cl₂, F₂, N₂, H₂, O₂, I₂, Br₂

_{->" Cl.Brinhof "}

Systematische naamgeving

• Ontleedbare stoffen
  
• Logische opbouw van de naam
• Het tweede element krijgt de uitgang -ide
• Als beide elementen niet-metalen zijn gebruik je Griekse telwoorden.

Systematische naamgeving

Uitgang

• O   -oxide
• F    -fluoride
• Cl  -chloride
• Br  -bromide

Deze uitgangen moet je kennen!

• I   -jodide
  
• S  -sulfide
  
• H -hydride
  
• N -nitride

Metaal en niet-metaalatomen (dus geen telwoorden)

• KCl  

1 kalium- en 1 chlooratoom: kaliumchloride

• Na2O

2 natrium- en 1 zuurstofatoom: natriumoxide

• MgCl2

1 magnesium- en 2 chlooratomen: magnesiumchloride

Griekse telwoorden: 

• 1 mono (laten we vaak weg) 
• 2 di
• 3 tri
• 4 tetra
• 5 penta
• 6 hexa, 7 hepta, 8 octa, 9 nona, 10 deca

Deze telwoorden moet je kennen!

Telwoorden staan voor de atoomsoort waar ze over gaan.

Niet-metaalatomen (dus wel telwoorden)

• CO

1 koolstof- en 1 zuurstofatoom: koolstofmonooxide 

• SO2

1 zwavel- en 2 zuurstofatomen: zwaveldioxide

• N2O4
  

2 stikstof- en 4 zuurstofatomen: distikstoftetraoxide

Geef de naam van deze formule

SO​3​​

1. zwavelzuurstof
2. zwaveltrizuurstof
3. zwaveloxide
4. zwaveltrioxide

Geef de formule van deze naam:
diwaterstofmonooxide

1. HO
2. H​2​​O
3. HO​2​​
4. H​2​​O​2​​

Wat is de formule van het volgende molecuul:

1. NH​3​​
2. N​3​​H
3. N3H
4. 3NH

Wat is de structuurformule van Stikstofdioxide

1. NO​2​​
2. N​2​​O
3. NO
4. NO2

Wat is de structuur formule van Zwaveldichloride

1. SCl
2. S2Cl
3. SCl​2​​
4. S​2​​Cl

Wat is de structuur van Fosforpentabromide

1. F​5​​Br
2. PBr​5​​
3. FBr​5​​
4. P​5​​Br

Systematische naamgeving stappenplan

Waneer je begint met de formule:

1. Noteer het Griekse telwoord behorende bij de index van de eerste atoomsoort
   
2. Zet de naam van de eerste atoomsoort hier achter
   
3. Noteer vervolgens het Griekse telwoord behorende bij de index van de tweede atoomsoort
   
4. Noteer het achtervoegsel behorende bij de tweede atoomsoort
   

Wat is de systematische naam van

S​2​​O​2​​

1. Dizwaveldioxide
2. Dizwaveldizuurstof
3. Zwaveldioxide
4. Zwavelzuurstof

Wat is de systematische naam van

NF​3​​

1. Stikstoffluoride
2. Stikstofdifluoride
3. Tristikstoffluoride
4. Stikstoftrifluoride

Wat zijn de covalenties van koolstof- en waterstof atomen?

1. de covalentie van C is 1 de covalentie van H is 1
2. de covalentie van C is 1 de covalentie van H is 4
3. de covalentie van C is 4 de covalentie van H is 1
4. de covalentie van C is 4 de covalentie van H is 4

Leerdoelen gehaald?

• verontreinigingen bij koolwaterstoffen kunnen uitleggen
• Systematische naamgeving kunnen toepassen

Volgende les 

Covalentie en soorten bindingen

Huiswerk

Lees t/m blz 26 in de module

maak de opdrachten op blz. 26