Hoofdstuk 8 (KGT) Politieke systemen in andere landen

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 3,4

Hoofdstuk 8

Politieke systemen in andere landen 

Wat leerde ik het vorige hoofdstuk?

• 4 kenmerken van de rechtsstaat.
  
• 4 knelpunten van de parlementaire democratie. 

Terugblik vorig hoofdstuk

Wat weet jij al

van een dictatuur?

Wat weet jij al
van een dictatuur?

Wat leer ik dit hoofdstuk?

• 6 verschillen tussen een dictatuur en een democratie toe te passen.
• hoe de kiesstelsel van evenredige vertegenwoordiging en het meerderheidsstelsel werken. 
• 3 kenmerken van extremistische politieke partijen of bewegingen. 

Ik leer...

Democratie of Dictatuur

Wie heeft de macht? 

Wie heeft de controle?

Zijn er grondrechten?

Één persoon, een paar personen of één partij. 

Inwoners bepalen dat via verkiezingen. 

De volksvertegenwoordiging controleert de regering. 

Er zijn grondrechten voor alle burgers. 

De machthebbers worden niet gecontroleerd. Oppositie wordt niet toegestaan.

Grondrechten voor burgers zijn er niet of nauwelijks. 

Democratie of Dictatuur

Verkiezingen

• Verkiezingen
• Iedereen mag een politieke partij oprichten
• Wat je stemt is geheim 

• Schijnverkiezingen 
• Je mag niet zomaar een politieke partij oprichten  

Democratie of Dictatuur

Media

• Iedereen heeft toegang tot media en kan zijn of haar mening geven
• Persvrijheid 

• Alleen mensen met macht hebben toegang tot massamedia
• Censuur

Kiesstelsels

Evenredige vertegenwoordiging

• Zetels worden eerlijk verdeeld
• Elke stem telt even zwaar mee
• Kleine partijen hebben kans op zetels
• Coalitievorming is bijna altijd nodig
• Partijen werken meer samen 

• De meerderheid wint alles
• Stemmen voor een minderheid gaan verloren
• Kleine partijen weinig kans op zetels
• Coalities niet nodig
• Één partij heeft de macht 

Meerderheidsstelsel

Democratie

Dictatuur 

Persvrijheid

Schijnverkiezingen

Oppositie verboden

Grondrechten

Censuur

Verkiezingen

Volksvertegenwoordiging

Sleep de begrippen naar 'democratie' of 'dictatuur'. 

Over dit filmpje komt straks een vraag. 

Welk kiesstelsel pas bij Amerika?

Welk kiesstelsel past bij Amerika?

1. Evenredige vertegenwoordiging
2. Meerderheidsstelsel

Waar of niet waar: Er bestaan verschillende soorten democratieën en dictaturen.

Waar of niet waar: Er bestaan verschillende soorten democratieën en dictaturen.

1. Waar
2. Niet waar

Wat denk jij, zijn er meer democratieën of dictaturen in de wereld?

Wat denk jij, zijn er meer democratieën of dictaturen in de wereld?

Meer landen met een democratie

Meer landen met een dictatuur

Afbeelding om leerlingen een beeld te geven van het aantal democratieën (blauw) /  dictaturen (rood) in de wereld en waar deze zich bevinden. 

Afbeelding komt van de jaarlijkse 'democracy index' (The economist, 2020). 

Afbeelding om leerlingen een beeld te geven van het aantal democratieën (blauw) / dictaturen (rood) in de wereld en waar deze zich bevinden.

Afbeelding komt van de jaarlijkse 'democracy index' (Economist Intelligence Unit, 2024). 

Extremistische Politieke Partijen

Ze willen ingrijpende ondemocratische veranderingen in de samenleving.

Ze zijn bereid om geweld te gebruiken of dreigen dat te doen.

Ze verspreiden haat- of angstgevoelens.

3 kenmerken

Er komt na dit filmpje een vraag over de Poolse partij PiS en de 3 kenmerken van een extremistische politieke partij. 

Denk aan de 3 kenmerken van een extremistische partij. Zijn die kenmerken van toepassing op de Poolse partij PiS? Bedenk ook waarom je dat vindt.

Denk aan de 3 kenmerken van een extremistische partij. Zijn die kenmerken van toepassing op de Poolse partij PiS? Bedenk ook waarom je dat vindt. 

Niet van toepassing

Wel van toepassing

Voor een deel van toepassing

In 2023 kwam in Polen een nieuwe regering aan de macht. Denk even terug aan wat je deze les geleerd hebt over de kenmerken van een democratie en de kenmerken van een dictatuur. Denk jij dat Polen tussen 2015 en 2023 een democratie of dictatuur was?

In 2023 kwam in Polen een nieuwe regering aan de macht. Denk even terug aan wat je deze les geleerd hebt over de kenmerken van een democratie en de kenmerken van een dictatuur. Denk jij dat Polen tussen 2015 en 2023 een democratie of dictatuur was?

Een democratie

Een dictatuur

Wat heb je geleerd deze les?

Wat heb je geleerd deze les?

Wat vind je nog lastig?

Wat vind je nog lastig?

Wat leerde ik dit hoofdstuk?

• 6 verschillen tussen een dictatuur en een democratie toe te passen.
  
• hoe het kiesstelsel van evenredige vertegenwoordiging en het meerderheidsstelsel werken.
  
• 3 kenmerken van extremistische politieke partijen of bewegingen. 

Ik leerde...

Het volgende hoofdstuk gaat over:

'Samenwerken in de Europese Unie'

Einde van het hoofdstuk 'Politieke systemen in andere landen'