Ontstaan belastingen

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 2

Ontstaan van belastingen

Karel de Grote

Karel de Grote, keizer van het Frankische Rijk waar de Lage Landen deel van uitmaakte. Het rijk was verdeeld in graafschappen en deze graven betaalde de bede en inden om hieraan te kunnen voldoen belasting bij hun onderdanen.

Als de keizer/koning geld nodig had dan vroeg hij geld aan de graven. Hoe werd deze afdracht genoemd.

1. Bede
2. Belasting
3. Tol
4. Accijns

De graven/landheren inden belasting om de bede aan de koning te kunnen betalen. Waarop was de hoogte van deze belasting meestal gebaseerd?

Tol heffen vanaf 900

Vanaf 900 gingen graven/landheren tol heffen.

Bonusvraag: wat is het verschil tussen een graaf en een hertog?

Waar besteedde de koning/keizer het geld dat hij ontving via bedes vooral aan? (meer antwoorden mogelijk)

1. Leger
2. Feesten
3. Zijn eigen kasteel
4. Rondreisje

pas wat later (tegen 1000 n Chr) werd geld ook gebruikt voor leger en rechtspraak bijvoorbeeld. Daarvoor voor voor prive en niet voor 'algemeen' belang

Waag Gouda

Stamt uit 1668. Vanaf 1100 worden dorpen steeds meer steden. Ambachts- en kooplieden vestigen zich. Steden krijgen recht op accijnsheffing, inning verloopt via Wagen die rond 1200 ontstaan. Accijns is belasting op levensmiddelen (voedsel, brandstof, zout als conserveringsmiddel) Alles wat de stad inkomt (geïmporteerd) wordt gewogen en gemeten in de waag. Accijnsen werden ook wel imposten genoemd.

Schilderij toegeschreven aan Jan Brueghel de Oude (1597), pachtershoeve (kunsthistorisch museum Wenen) Je ziet rijk geklede heren die de belasting innen voor de stadhouders/stadsbestuur. Het innen van belasting en accijnzen werd verpacht aan rijke (vaak handelaren) inwoners die borg stonden.

Op de troon zit de hertog van Alva, gestuurd door de Spaanse Filip II om orde op zaken te stellen na de beeldenstorm van 1566. Ook om belasting te centraliseren (de tiende penning te gaan innen, 10% belasting op alle roerende goederen. De voorloper van de BTW dus) Dit leidde in 1568 tot de 80-jarige oorlog. Belastingen, accijnzen en tol hebben tot vele oorlogen geleid. 

1579 Unie van Utrecht

Willem van Oranje

Doel is verjagen Spanjaarden

Afspraak Defensie, Godsdienst en Belasting

Republiek der Zeven verenigde Nederlanden (1588)

Rond 1580 werden de convooien en licenten ingevoerd. Wat
waren dat?

1. Tolheffing op vervoer
2. Algemene belastingen

De eerste algemene belastingen in Nederland. Koopvaarders moesten het convooigeld betalen voor de bescherming door Nederlandse oorlogsschepen tegen vijanden en zeerovers. Het licentgeld was een vergoeding voor het recht om handel te mogen drijven met de vijand.

Er warmpjes bijzitten

Haardstedenbelasting vanaf begin 1600. Belasting op haarden/schoorstenen omdat verwarmen van huis als luxe werd gezien. Wordt gezien als de eerste stap in belasting naar draagkracht. Alleen rijken hadden een haard. Tot 1919 als belasting blijven bestaan.

1798

Onder Franse overheersing (vanaf 1795 Napeleon) werd centraal bestuur ingevoerd en ook belastingheffingen gecentraliseerd.

• nationale regering
• uniforme rechtspraak
• uniforme wetgeving
  

Napoleon Bonaparte (Napoleon I) benoemde Lodewijk Napoleon, zijn jongere broer tot Koning van Nederland in 1806. Hij is vader van de latere keizer van Frankrijk, Napoleon III

Wat vinden jullie beter?
Centraal of decentraal aansturen van een land?

Centraal

Decentraal

Wat hebben we aan Alexander Gogel, minister van financiën onder de Franse tijd te danken?

1. Accijns op alcohol
2. Accijns op tabak
3. De BTW op goederen
4. De belastingdienst

BTW was er niet, maar er kwamen wel rijksaccijnzen op 1e levensbehoeften zoals vlees, suiker, brood, wijn, bier en zeep.

Hoe komt het dat er vanaf 1812 dit soort
huizen werden gebouwd?

Wat is de overeenkomst tussen Engeland rond 1800 en Rusland nu?

1809 oprichting Nederlandse douane

Om import Engeland te voorkomen. Voorkomen van smokkel.

1821: nieuw belastingstelsel

Het bestond uit vijf onderdelen:

• directe belastingen (grondbelasting, personele belasting en patentbelasting);
• indirecte belastingen (registratie-, zegelrechten e.d.);
  
• accijnzen,;
  
• in- en uitvoerrechten;
  
• belastingen op goud- en zilverwerk.

afbeelding van insculpatieplaat. Mbv keurmerken kon bij verkoop gekeken worden of juiste waarde was opgegeven bij verkoop ivm belasting op goud en zilverwerk.

1848: wijziging grondwet

Aanleiding is dat België in 1839 onafhankelijk wordt

Koning doet afstand van zijn macht

Basis voor de huidige parlementaire democratie

Censuskiesrecht

Vanaf 1892 belastingherziening Pierson

vermogensbelasting en bedrijfsbelasting als voorloper voor inkomsten belasting.

Aangifte verliep via gietijzeren bussen die tot 1919 in gemeentehuizen/ belastingkantoren hingen.

Vanaf 1900

Ontwikkeling belasting volgt technologie en maatschappelijke ontwikkelingen.

Belastingen specialiseren/ worden complexer

Technologie en automatisering

Internationalisering

1990; belastinghervorming- vereenvoudiging

Wat interessante jaartallen

1915 De eerste blauwe enveloppe

1945 FIOD opgericht

1946  De eerste douane speurhond ingezet

1960 Aardgas ontdekt in Slochteren

1968 BTW stelsel ingevoerd

1980 Eerste personal computer

1988 Sofinummer, nu BSN ingevoerd

Wat interessante jaartallen

1993 De EU is tot stand gekomen

1995 Milieubelasting

2002 de Euro wordt ingevoerd

2006 uitkeren van toeslagen gaat naar belastingdienst

2007 start digitale aangifte met DigID