8.3 Eigenschappen van straling

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

8.3 Eigenschappen van straling

Voor vandaag

• Vorige les
• Uitleg deel  8.3
• Opdrachten maken
• Opdrachten bespreken 
• Lesafsluiting

Binas vragen moeten ook af

Leervragen 8.2 Atomen: bron van radioactiviteit

1. Hoe zit in atoom in elkaar?
2.  Wat zijn isotopen?
3. Wat is radioactiviteit?

Een proton is....

1. neutraal
2. negatief
3. Asociaal
4. Positief

Elektronen zijn:

1. Negatief :(
2. Positief :)
3. Neutraal :|

Wat is het atoomnummer?

1. Aantal elektronen
2. Aantal protonen
3. Aantal neutronen

Wat bepaald de atoommassa?

1. Het aantal protonen
2. Het aantal neutronen
3. Het aantal protonen + elektronen
4. Het aantal neutronen + protonen

Wat is een isotoop?

1. zelfde atoom, andere massa
2. ander atoom, zelfde massa
3. zelfde atoom, ander atoomnummer
4. ander atoom, zelfde atoomnummer

De radioactiviteit meet je in

1. sievert.
2. kerneenheid.
3. becquerel.
4. opgenomen dosis.

De radioactiviteit van een stof (Becquerel) is een maat voor

1. hoeveel straling je ontvangt
2. hoeveel atoomkernen er vervallen

Aluminium

Protonen = 

Elektronen = 

Neutronen = 

Tentamenvraag

Een koolstof isotoop heeft 6 protonen en 6 neutronen

Wat is het massagetal?

isotopen = 

zelfde aantal protonen

verschillend aantal neutronen

Leervragen 8.3 eigenschappen van straling

1. Wat is het doordringend vermogen? 
2. Wat is de halveringsdikte?
3. Wat is de halveringstijd?

1. Wat is het doordringend vermogen?

Doordringend vermogen

• = hoe ver straling door een stof heen gaat

α

β

γ

ioniserende straling

Doordringend vermogen

• alfa straling heeft grote deeltjes, gaat er niet ver doorheen
• je huid of papier houdt alfa straling al tegen 

Doordringend vermogen

• je huid houdt geen bètastraling tegen 
• aluminiumfolie wel
• kleinere deeltjes 

Doordringend vermogen

• doordringend vermogen van gammastraling is erg groot
• gaat dwars door je lichaam heen, zelfs een muur

Doordringend vermogen

• hangt af van de soort straling
• hangt af van de stof waar je doorheen gaat

Dracht

• = de maximale afstand die straling in een stof doordringt
• als het doordringen vermogen groot is heb je dan een kleine of een grote dracht door een stof?
• Grote; hoe groter het doordringen vermogen, hoe groter de afstand door een stof 

Afschermen

• Hoe zou je je kunnen afschermen van ioniserende straling?
• Ervoor zorgen dat tussen jou en de bron materiaal zit dat de straling tegenhoudt 
• Vaak wordt lood gebruikt om straling tegen te houden

2. Wat is de halveringsdikte?

Halveringsdikte

Na een bepaalde stralingstijd is kan de dikte van een stof gehalveerd zijn. 

Wanneer gaat zo iets snel/ langzaam?

Dichtheid

Kleine dichtheid.

Weinig massa per

kubieke meter.

Grote dichtheid

Veel massa per

kubieke meter.

Dichtheid

Welke zou het best de straling tegenhouden?

Halveringsdikte

• Hoe groter de dichtheid van een stof, hoe beter de stof de straling tegenhoud
• Als je een stof bestraalt neemt de straling af als ze dieper in de stof komen
• Na een bepaalde dikte is de straling                                         gehalveerd = HALVERINGSDIKTE

Halveringsdikte

• De halveringsdikte van beton voor gammastraling is 5 cm
• Na 5 cm beton is er nog 50% van de straling over
• Na 10 cm beton is de straling nog 25%
• Na 15 cm is nog hoeveel straling over?

3. Wat is de halveringstijd?

Halveringstijd

• Van een radioactieve stof vervallen de kernen
• Na een bepaalde tijd is de helft van de kernen vervallen = de halveringstijd
• De activiteit is dan ook voor de helft verminderd

Halveringstijd

plutonium-241

Halveringstijd

• Is van sommige isotopen minder dan een seconde (s)
• Bij anderen een minuut (min)
• Bij andere uren (u)
• Bij andere dagen (dg)
• Bij andere jaren (j)

Binas tabel 32

Jood 131

• Wordt gebruikt in ziekenhuizen
• Halveringstijd is 8 dagen
• Bijv. bij schildklierkanker
• Zorgt ervoor dat het minder actief wordt

Kernenergie

• Uranium splijten
• Grote halveringstijd is dan het probleem. 
• Na pas heel veel jaren is de activiteit gehalveerd 

Aan de slag 

Wat: Maken 8.3 BLZ 68 opdracht 1 t/m 15 (12b niet)

Hoe: Zelfstandig / samen 

Hulp: 1. Boek  2. Directe buurman of buurvrouw 3. Docent

Tijd: 20 min 

Klaar: 1. Nakijken met boekje 2. Aan mij laten zien 

Wat is de straling met het meest doordringende vermogen?

1. alfa
2. beta
3. gamma

Wat is de dracht?

1. De afstand die een deeltje in een stof aflegt voordat het stopt
2. De minimale afstand die een deeltje in een stof kan afleggen
3. De gemiddelde afstand die een deeltje in een stof kan afleggen
4. De maximale afstand die een deeltje in een stof kan afleggen

Straling met veel energie heeft een .... halveringsdikte.

1. grote
2. kleine

Na 2 halveringstijden

1. Is 100% van een isotoop vervallen
2. Is 25% van een isotoop vervallen
3. Is 75% van een isotoop vervallen
4. Is deze quiz afgelopen

Wat is halveringstijd?

1. de helft van de onstabiele atoomkernen verdwenen
2. tijd om je brood te laten rijzen
3. helft van de tijd
4. de hoeveelheid straling er met de helft wordt verminderd

opdrachten bespreken?

Einde van de les

• Huiswerk: maken 8.3
• Volgende les: verder met 8,4

Blijf zitten en wacht tot de bel is gegaan.