compositie

• Beeldende vorming
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Beeldaspect Compositie

Compositie

• Nadenken waar je elementen in een werk neerzet of plaatst.

Dat kan op heel veel verschillende manieren, de mogelijkheden zijn eindeloos!

De manier waarop je dat doet noem je de:

• COMPOSITIEGRONDVORM

• Wij behandelen er 7

Compositie grondvorm

Soort compositie

- Horizontaal

- Verticaal

- Diagonaal

Compositiegrondvorm

( soort compositie )

• Horizontaal
• Verticaal
• Diagonaal
• Centraal
• Overall
• Driehoek
• Symmetrisch
• En vele anderen...

Horizontale compositie

• Kijkrichting van links naar rechts, of andersom.
• Elementen zijn horizontaal geplaatst.

Verticale compositie

• Kijkrichting is van boven naar beneden, of andersom.
• Elementen zijn verticaal geplaatst.

Diagonale compositie

• Kijkrichting is van links onder naar rechts boven, of andersom.
• Elementen zijn diagonaal geplaatst.

Centrale compositie

• Het belangrijkste (het onderwerp) staat in het midden.
• Je aandacht wordt naar het midden getrokken.

Centrale compositie

Als je aandacht naar het midden van het beeldvlak wordt getrokken, spreken we van een centrale compositie. 

Een centrale compositie heeft een statisch effect.

Overall compositie

• De aandacht is nergens op gericht.
• Elementen verspreid over het hele vlak.

Over-all compositie

Alle onderdelen van de compositie zijn hetzelfde, doen patroonachtig aan en staan verspreid over het beeldvlak. 

Ze lijken buiten het schilderij tot in het oneindige door te kunnen gaan.

Het kan een statisch of dynamisch effect hebben, afhankelijk van de voorstelling.

Driehoek compositie

• De kijkrichting verspringt in de vorm van een driehoek
• De belangrijkste onderwerpen zijn in een driehoek geplaatst.

Driehoeks compositie

In de compositie is de vorm van een driehoek te herkennen. De belangrijkste onderdelen in de voorstelling zijn binnen deze driehoek geplaatst. Een driehoekscompositie kan een statisch of dynamisch effect hebben, afhankelijk van de voorstelling.

Statisch

Symmetrische compositie

• Aan beide kanten (bijna) gelijk.
• Aandacht gaat uit naar het midden, vanuit daar kijk je naar links en naar rechts. (of van boven naar beneden etc.)

  EXTRA's compositie

      Dan heb je nog een paar extra's op het gebied van compositie;

      

      BEWEGINGS-SUGGESTIE

      (de indruk wekken dat er beweging is,.. terwijl je blaadje stil-ligt)

      Je kunt in een compositie zorgen voor beweging.

                                                               HOE doe je dat?

Schuine richtingen

Door de schuine richtingen in je compositie lijkt alles een bepaalde kant op te 'bewegen'.

Dynamische compositie

Een compositie waar beweging in zit (of in lijkt te zitten)  heeft  diagonale lijnen en uitstekende delen. Dit heeft een dynamisch effect. 

Hier zie je ook 'draaiende' lijnen; lijnen die in rondingen zich herhalen een bepaalde kant op.

Ook bewegingslijntjes zorgen ervoor dat er beweging wordt gesuggereerd.

Bewegingslijntjes

Herhaling

Dezelfde vormen die op een regelmatige manier en in een vaste lijn terugkomen in een compositie, zorgen voor suggestie van beweging. Hierdoor onstaat ritme.

Beeldrijm

Bepaalde vormen en/of kleuren worden op een andere plaats in de compositie herhaald. De regelmaat zorgt  voor een ‘ritme’ ofwel beeldrijm. Het 'beweegt' omdat het 'verder gaat', het komt (op een redelijk voorspelbare manier ) telkens terug.

Dynamische compositie

Deze dynamische compositie, (de indruk wekken dat er beweging in zit) heeft vaak een druk effect. 

Het tegenovergestelde van dynamisch is ‘statisch’.

Statische compositie

In een statische compositie zit geen beweging, het is rustig en in evenwicht. 

Dit krijg je door: 

1.-het gelijkmatig toepassen van verticale en horizontale richtingen 

2.- weinig beweeglijke vormen te gebruiken 

3.- vormen en kleuren gelijkmatig te verdelen 

4.- weinig contrasten te gebruiken.

Statische compositie

Niet bewegend, onbeweeglijk, rustig.

Het tegenovergestelde van ‘dynamisch’.

De bedoeling is, dat je deze verschillen herkent....

• Ritmisch

• A-symmetrisch

• Dynamisch

• Statisch

 is een kunstvorm die gebruikmaakt van uitgeknipte of gescheurde stukken papier, (foto’s etc)
die met lijm op een ondergrond gelegd of geplakt worden. De gebruikte materialen kunnen bijvoorbeeld zijn: knipsels uit tijdschriften (tekst, foto's, advertenties), bladmuziek, delen van originele foto's, tekeningen, gescheurde stukjes van een aquarel (=waterverf-schilderij) etc. 
Bij een collage plak je dus allerlei losse 2D-plaatjes bij elkaar.

Collage:

Assemblage’ betekent letterlijk ‘samenstellen’.

Het verschil tussen een collage en een assemblage is dat bij een assemblage er ook 3D voorwerpen worden toegevoegd aan het kunstwerk/werkstuk.

Het zijn dus verschillende voorwerpen en/of materialen in één werkstuk.

Assemblage:

TOETS JEZELF!!

Doe je best!!

De docent ziet in lessonup precies 

-wat je hebt bekeken;

-welke  vragen je hebt gemaakt, 

-maar zelfs ook hoevaak je geklikt hebt..

Welke compositie hoort bij welk plaatje?

Diagonaal

Verticaal

Horizontaal

Centraal

Overall

Driehoek

Symmetrisch

Welke compositie hoort bij welk kunstwerk?

Horizontaal

Verticaal

Diagonaal

Centraal

Overall

Driehoek

Symmetrisch

Wat voor compositie zien we hier?

Beschrijf een contrast (verschil) dat je herkent in de installatie 'You, Me, Something Else'.

(Let op, dit is VORMGEVING, dus vorm, kleur, ..... etc).

Meerdere antwoorden zijn mogelijk; 

Klik ze allemaal aan.

1. Ik zie het contrast (in vorm) tussen geometrische en organische vormen.
2. Ik zie het contrast (in kleur) tussen de kleurrijke vlaggen en de witte, kleurloze muren.
3. Ik zie het contrast tussen mensen en een ruimte
4. Ik zie het contrast (in de compositie) tussen boven en onder; vol – leeg.

De lijnen waaraan de vlaggen hangen, lijken in willekeurige richtingen in de zaal te zijn opgehangen. Desondanks vormt het geheel een eenheid.

*Noem twee aspecten van de installatie die voor eenheid zorgen.

1. De vlaggetjes hebben allemaal dezelfde kleur en er zijn twee mensen.
2. Doordat de vlaggetjes allemaal dezelfde vorm hebben; omdat er kleuren terugkomen en omdat ze elkaar overlappen.
3. Door de rust in de lege zaal komt er eenheid. Ook is er ruimtewerking.
4. Alle vlaggetjes zijn even groot; ze hebben dezelfde driehoekige vorm; zijn op dezelfde hoogte opgehangen; de onderlinge afstand tussen de vlaggetjes is bijna gelijk.

Jacob Jordaens (1593-1678), Feest van de bonenkoning, ca. 1640-45,

Bekijk het schilderij (of uitvergroot op de vorige slide) "feest van de bonenkoning".

Hoe ontstaat dynamiek in dit schilderij? 

Noem 2 aspecten.

1. Door de overlapping, door de gezichtsuitdrukkingen en doorat iedereen druk is.
2. De schuine richtingen van ledematen (armen en benen) en de gezamenlijke richtingen van de armen (omhoog).
3. Door het licht en de kleuren.
4. Door de afsnijding.

DE PRAKTIJKOPDRACHT:  Maak je eigen assemblage in 2D en 3D .

Bekijk de film op de volgende slide. 

Je kunt je  filmpje  natuurlijk  altijd even pauzeren, of  terugkijken.

DE PRAKTIJKOPDRACHT is: maak je eigen assemblage.

HET THEMA (zie hieronder) IS NATUURLIJK..... "FEEST".

DE PRAKTIJKOPDRACHT:  Maak je eigen assemblage; de UITLEG

-Verzamel eerst plaatjes uit bijvoorbeeld tijdschriften, reclamefoldertjes, kranten etc. 

-Verzamel ook 3D voorwerpen: dit kan van alles zijn; knopen, een ballon, slingertjes, boekje, fluitje, make-up etc.. Je kunt het zo gek niet bedenken..

-kies een ondergrond (waar je alles oplegt): bijvoorbeeld: een krant, tafelblad, stukje karton, etc.

-Verwerk nu je verzamelde materialen in je eindwerk. Behalve dat je zelf eerst iets kan tekenen, ga je nu ook je verzamelde papier in stukken scheuren of knippen en neerleggen. 

-Verwerk ook de 3D voorwerpen in je werkstuk. Je hebt totaal (2D en 3D) TIEN verschillende voorwerpen om neer te leggen.

Maak er een mooie compositie van. Als je lijm hebt, kun je alle materialen vastplakken, maar je LEGT het plat neer, dus dat hoeft niet persé. Zorg dat het een vrolijk geheel wordt, zodat het thema “FEEST” duidelijk wordt.

-Maak een foto (van bovenaf), pas wanneer jij vindt dat alles zo precies ligt, op de plaats waar jij wilt.

-Vertel in een 3 woorden, voor wat voor compositie je hebt gekozen: Horizontaal, Verticaal, Diagonaal, Centraal, Overall, Driehoek, Symmetrisch etc...

LEVER JE OPDRACHT IN

Teams privé chat

Geef je mening ajb:

A. Ik vond de lesson-up vragen: moeilijk of makkelijk, of goed te doen.

B. Ik vond de praktijk-opdracht (assemblage-opdracht): moeilijk of makkelijk, of goed te doen.