Hindoeïsme en Boeddhisme

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

    Hindoeïsme

          &

   Boeddhisme

Havo

VWO

Het Hindoeïsme is behalve een godsdienst, vooral een manier van leven. De term is afgeleid van 'Shindoe', een rivier (nu de 'Indus').

Eerste sporen zijn te vinden ca. 3000 voor 0.

De basisstructuur van de Arisch-Indische cultuur wordt ontwikkeld in de Vedische tijd (1000 voor 0).

Elke gelovige kent zijn eigen ideeën en vindt zijn eigen vorm waarbinnen zijn levensbeschouwing kan bestaan.

Er is niet een bepaalde stichter aan te wijzen. Het Hindoeïsme is een volksreligie: godsdienst en cultuur lopen geheel in elkaar over.

Een dier heeft evenzeer recht op leven als een mens. De koe is belangrijk, omdat we ons bestaan danken aan dit dier. 

De Heilige rivier de Ganges neemt een belangrijke rol in het leven van Hindoes (wassen / crematies). 

Ook de dood neemt een belangrijke plek in in het Hindoeïsme. Het wordt als iets positiefs ervaren! Na je overlijden wordt je geboren in een ander lichaam, met dezelfde ziel (atman). Dit noemen we reïncarnatie. 

Shiva, de God van de dood, is daarom erg belangrijk én populair. 

De tijd heeft een cyclisch karakter. 

Heilige koe en Puja

De                  is een heilig dier            Mag niet gegeten of gestoord worden. Dit omdat de koe voor           producten zorgt. Urine van de koe wordt gedronken als           . . . De mest van de koe wordt gebruikt om het                            te bewerken en om                     op te warmen. 

De Puja is een gebedsritueel: vindt plaats bij alle belangrijke levensgebeurtenissen. Dit kan thuis of in een Mandir 

Mandir = tempel, opgedragen aan een bepaalde god of godin. Levendige plaatsen; ontmoetingsplek voor ceremonies en puja                          (offeren aan de goden).

Heilige boeken

• De Veda's vormen de basis van alle denkwijzen binnen het Hindoeïsme.
  
• De Oepanishads bevatten gesprekken tussen leerlingen en leermeesters over de grote levensvragen.
• De Epen zijn verhalen over Goden en Godinnen. 

Heilige boeken

De belangrijkste, oudste geschriften noemen we de Veda's. Ze zijn geschreven in het Sanskriet en mogen alleen door brahmanen gelezen worden. Ze bestaan uit

- lofzangen

- gebeden

- offers en spreuken

- regels voor rituelen

Aum

Lotusbloem

Swastika

Mandala

Kastenstelsel

Heeft alles met de klassenmaatschappij te maken. Een kaste is een sociale laag of groepering van de bevolking. Je kunt tijdens je leven niet van kaste veranderen. 

1. Brahmanen (priesters, wetenschappers, ministers)

2. Ksahtriyas (soldaten en heersers)

3. Vaishiyas (boeren en handelaren)

4. Shudras (werkers en vaklieden)

(5). Dalits (kastelozen)

Mahatma Gandhi

De Britten zijn de baas in India (kolonie) als Gandhi in 1869 wordt geboren. Gandhi wil India onafhankelijk maken, door te protesteren zonder geweld te gebruiken, terwijl Engeland juist wel geweld gebruikt. India wordt onafhankelijk!

Gandhi wordt gezien als held. 

De Levensbeschouwing

Het Hindoeïsme kent een cyclisch wereldbeeld: de kosmos is onderhevig aan opgang en verval. De mens is ook gevangen in de cyclus van geboorte en wedergeboorte (Samsara). Het doel is om deze cyclus te doorbreken (Moksha). Karma, het handelen, bepaalt de wedergeboorte. Bij een goed karma zal de ziel een betere bestemming krijgen. Wat goed handelen is, wordt bepaald door de sociale klasse waarin je wordt geboren. 

De Levensbeschouwing

• Atman = soort ziel, een goddelijke kern, die ieder levend wezen bij zich draagt. 
  
• Brahman = de oerziel / oorsprong / zuivere levensbron. Hier is alles uit ontstaan. Mensen en dieren zijn ook een Godheid.
  

Als je overlijdt, wordt jouw lichaam verbrand, 

zodat de ziel weer terug kan naar Brahman. 

• Dharma is de plicht die een mens moet vervullen. Die zijn gezamenlijk (niet liegen / doden / etc.) en persoonlijk (sva-dharma).
  

De Levensbeschouwing

Moksha is dus de bevrijding uit de kringloop van reïncarnatie. Dit kan je bereiken door: 

• Meditatie voor juiste kennis en inzicht. Yoga komt voort uit de Hindoeïstische traditie.
• Godenverering (Puja).
• Het vervullen van jouw dharma. 

De Levensbeschouwing

Karma betekent letterlijk "handeling" of "actie". Alles wat we doen, denken, of zeggen, komt weer bij onszelf terug. 

Goede daden leiden tot goede gevolgen, kwade tot slechte gevolgen. 

Dit bepaalt ook je toekomst.

De Godenwereld

BRAHMAN

Brahma = Oppergod / Schepper / ONTSTAAN

Vishunu = Beschermer / BESTAAN

Shiva = Verwoester en herschepper / AFSTAAN

Er zijn nog miljoenen andere Goden 

en Godinnen: mannelijk, vrouwelijk, 

onzijdig, dierlijk, etc.

Populair zijn ook nog: Krishna en Ganesha.

TRIMURTI

Voor sommigen een religieus symbool, voor anderen een mode verschijnsel. Bij sommige groepen geeft de stip aan dat iemand getrouwd is (rood), bij anderen is het een oog dat naar je eigen gedrag kijkt. 

Tika of Tilak

stromingen in het boeddhisme

Boeddhisme 

Geschiedenis

Het Boeddhisme is in de zesde eeuw voor 0 ontstaan in India, omdat Boeddha kritiek had op het Hindoeïsme. Zo ontstond een nieuwe levensbeschouwing. Het woord 'Boeddhisme' is afgeleid van Boeddha, wat komt van 'budh', dat 'weten' of 'wakker worden' betekent. Boeddha was zo de Verlichte die de mensheid een weg naar inzicht wees. Het Boeddhisme is geen godsdienst, men gelooft niet in een God of Goden. 

  Drie juwelen

Kern van het boeddhisme:

• Boeddha 
• Dharma (de leer)
• Sangha (de gemeenschap)

Opdracht: bibliodrama

We gaan in twee groepen het verhaal van Boeddha naspelen. De ene helft werkt, buiten het lokaal om, zelfstandig aan paragraaf 2.1 en 2.2. De andere helft krijgt 30 minuten voorbereidingstijd en 10 minuten om het levensverhaal uit te voeren. Het gaat hierbij om inleving: spelenderwijs brengen we het verhaal van Siddharta Gautama tot leven.

Opdracht: bibliodrama

Zoek extra informatie op op internet! Zo wordt over de wonderbaarlijke geboorte weinig verteld in het boek. In het verhaal komen in ieder geval de volgende personages voor:

• Een verhalenverteller
• Siddharta Gautama / De Boeddha
  
• Zijn vader (Suddhodhana) & moeder (Maya) (= twee leerlingen)
  
• De oude man (deze leerling speelt ook de 'zon')
  
• Een ongeneeslijk zieke
  
• Een dode (deze leerling speelt ook de 'boom')
  
• Een monnik (asceet)
• Witte Olifant / bediende / Mara (= één leerling)
• Muziekleraar & leerling (= twee leerlingen)

De Levensbeschouwing

Het Boeddhisme kent ook een cyclisch wereldbeeld. De mens is gevangen in de cyclus van geboorte en wedergeboorte (Samsara). Het doel is om deze cyclus te doorbreken (Nirvana). Het kastenstelsel werd door Boeddha verworpen. Dharma is daarom geen wetmatigheid, maar een leer en de weg naar Nirvana. Ieder mens kan Verlichting bereiken! De kern van deze leer bestaat uit de Vier Edele Waarheden:

Dharma: de vier edele waarheden

1.  Alles bestaat uit lijden.

2. Dit lijden wordt veroorzaakt door onze verlangens. 

3. We kunnen het lijden stop zetten en beheersen.

4. De weg hiernaartoe is 'het edele achtvoudige pad'. 

Achtvoudige pad

De Sangha - Kloostergemeenschap

De kloostergemeenschap bestaat uit monniken en nonnen en leken. Is de belangrijkste van de 3 juwelen. 

Monniken en nonnen volgen een strenge disciplinaire code: ze hebben geen eigen bezit.

Monniken en nonnen zijn afhankelijk van de gift die ze krijgen van de mensen om hen heen. 

Stromingen

• Hinayana Boeddhisme: "verlossing is slechts weggelegd voor de monniken".
  
• Mahayana Boeddhisme: "verlossing geldt voor de gehele mensheid".

Het Tibetaans Boeddhisme en het Zen Boeddhisme horen bij deze laatste stroming. Het Tibetaans Boeddhisme bereikt ons via de Dalai Lama. 

Het Hindoeïsme is de oudste, nog bestaande godsdienst ter wereld. Hoe oud?

1. 500 jaar
2. 5000 jaar
3. 10.000 jaar
4. 15.000 jaar

Het Hindoeïsme kent geen stichter of profeet.

1. Waar
2. Niet waar

De Brahman is een soort van:

1. Oerknal
2. Oerend hart
3. Oerziel
4. Oever

Wie of wat hebben in wezen alle kwaliteiten van Brahman?

1. Planten, stenen, dieren
2. Mensen, stenen, planten
3. Stenen, dieren, mensen
4. Mensen, dieren, planten

Een Atman is hetzelfde als jouw karakter: ze kunnen niet los van elkaar.

1. Waar
2. Niet waar

Reïncarnatie is:

1. Opnieuw geboren worden met een andere ziel
2. Opnieuw geboren worden met dezelfde ziel
3. Opnieuw geboren in hetzelfde lichaam
4. Niet opnieuw geboren worden

Het leven volgens het
Hindoeïsme heeft
een:

1. Lineair karakter
2. Tertiair karakter
3. Hertog Jan karakter
4. Cyclisch karakter

Voorbeelden van slechte karma:

1. Vergeving
2. Nederigheid
3. Manipulatie
4. Zelfdiscipline

Voorbeelden van goede karma:

1. Vergeving
2. Lafheid
3. Vechten
4. Opzettelijk schaden

De hoogste kast in het kastenstelsel is:

1. Vaishiyas (boeren)
2. Kshatriyas (soldaten)
3. Shudras (werkers)
4. Brahmanen (priesters)

Bevrijding uit de kringloop van reïncarnatie binnen Hindoeïsme is:

1. Samsara
2. Atman
3. Moksha
4. Nirwana

Bevrijding uit de kringloop van reïncarnatie binnen Boeddhisme is:

1. Samsara
2. Atman
3. Moksha
4. Nirwana

Ohm

Lotusbloem

Swastika

Mandala

Welk van deze uitspraken over het ontstaan van het Boeddhisme is NIET juist? Het Boeddhisme is ontstaan

1. uit het Hindoeïsme
2. in India
3. rond 300 n.C.
4. door de prins Siddharta

480-400 v.C.

Wanneer is het wel ontstaan?

Boeddha leefde ongeveer 480-400 v.C.

In het Boeddhisme verwijst 'dharma' naar

1. de hemel
2. de Boeddhistische leer
3. de Boeddhistische gemeenschap
4. de stad Benares

De ‘drie juwelen’ van het Boeddhisme zijn:

1. de Boeddha, het achtvoudige pad, en het nirvana
2. de Boeddha, de dharma (leer) en de sangha (gemeenschap)
3. De drie edele waarheden
4. Het drievoudige pad

Boeddhisme is...

1. Monotheistisch
2. Polytheistisch
3. Geen van beide

Wat is het symbool van het Boeddhisme?

1. 
2. 
3. 
4. 

Wat is ´De Sangha´ in het boeddhisme?

1. Een gemeenschap van boeddhisten
2. Een gemeenschap van monniken
3. Een gemeenschap van hindoestanen die zijn overgestapt naar het boeddhisme
4. Een gemeenschap van christenen die zijn overgestapt naar het boeddhisme