4.1 Globalisering

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Startklaar

Het plan voor vandaag

- herhaling

- glibalisering 4.1-4.2

-=> Maandag: SO H3 en H4 in Arm en rijk

In de bron zie je een leeftijdsgrafiek in drie kleuren. Benoem de groepen mensen die deze kleuren aangeven.

In de bron zie je drie leeftijdsgrafieken. Hoe heten de drie vormen van deze grafieken?

Geef drie kenmerken van de veranderende bevolkingsopbouw van Zuid-Korea tussen 1950 en 2050.

Ondersteun je antwoord met gegevens uit de bronnen.

Geef aan in welke fase van het demografische transitiemodel Zuid-Korea zich nu bevindt.

Beschrijf het tempo van de vergrijzing in Zuid-Korea ten opzichte van de andere landen.

Ondersteun je antwoord met gegevens uit de bron.

Geef twee verschillen in de ontwikkeling van de vergrijzing van Zuid-Korea in vergelijking met die van de andere landen in bron 4.

      Lesdoel

Vandaag vatten we de wereldwijde processen samen onder de algemene noemer globalisering.
We herhalen wat het centrum-periferiemodel inhoudt en welke verschillende rollen landen daarin spelen.

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Voorkennis

1. De leerlingen kennen wat centrum-perieferie model is. 

2. De leerlingen kennen wat tijd-ruimte compressie is. 

3. De leerlingen kennen soorten migratie. 

Welke voorkennis is nodig voor het doel.
Controleer of de leerlingen deze voorkennis beheersten door het stellen van Controle van Begrip vragen

Globalisering

= proces waarbij landen met elkaar verbonden worden.

=> gestimuleerd door de  Wereldhandelsorganisatie (WTO)

economische
politieke
demografische
sociaal-culturele

Economische globalisering:

- meer internationale handel

- meer directe buitenlandse 

investeringen (dbi)

- meer invloed multinationals

Tijd-ruimtecompressie

de relatieve afstand is afgenomen

Globalisering is mogelijk door ontwikkelingen in de:

Transporttechnologie:- sneller- groter- goedkoper 

door gebruik  gestandaardiseerde container

Globalisering: voordelen

- meer keuze in producten

- goedkopere producten 

- groei wereldwijde economie 

- werkgelegenheid in nieuwe gebieden

Globalisering: nadelen

- verdwijning werkgelegenheid in andere gebieden

- macht multinationals

- kloof arm en rijk tussen en binnen landen groeit

- meer vervuilend transport 

afwenteling in ruimte en tijd = problemen worden verplaatst naar andere gebieden (ruimte) en toekomstige generaties (tijd)

Global shift

Tot WOII: wereldhandel vooral tussen VS en Europa.

Daarna: global shift richting Azië.Volgorde ontwikkeling Azië:

1 Japan als eerste centrumland

2 Aziatische tijgers: Hongkong, Zuid-Korea, Singapore, Taiwan

3 China (en de andere BRIC-landen India en Brazilië)

Sinds WOII: verdriedubbeling wereldhandel.

Multinationals

Effect op de productieketen:

- fabrieken in lagelonenlanden

- zakelijke afdeling in het land met de    gunstigste belastingtarieven

- hoofdkantoor waar de meeste klanten   zijn

Multinationals

Processen bij multinationals

- outsourcing = verplaatsen een deel van werkzaamheden naar een ander (persoon of bedrijf).
- offshoring = verplaatsen van werkzaamheden naar een ander land, vaak buiten de EU.

Centrum-periferie en mno

Apple: verplaatsen productie van China naar Vietnam en India

Toyota: auto-industrie in India

Processen bij multinationals

- reshoring = een bedrijf de productie terughaalt naar het eigen land.

• Productiekosten zijn (door automatisering en robotisering) nauwelijks hoger.
  
• Geopolitieke spanningen (oorlogen, Brexit).
  
• Minder kwetsbaar door kortere productieketens en minder afhankelijk vanbedrijven en overheden ver weg.
• meer werkgelegenheid in thuis

Migratie

Het aantal internationale migranten is wereldwijd gegroeidvan 84 miljoen in 1970 tot 281 miljoen in 2020.

- vluchtelingen

- arbeidsmigratie (ook binnenland)

- selectieve migratie

- ketting migratie

op basis van leeftijd, inkomen en geslacht.    

 VB: Spaanse IT’ers, Filipijnse verpleegsters, Poolse technici

Push en Pull

Economische migratie (arbeidsmigratie): 

- richting economische centrumgebieden

- in toenemende mate richting semiperifere landen buurlanden of opkomende economieën als Zuid-Afrika, Qatar en de VAE

Sociaal-culturele migratie: trouwen met iemand uit het land van herkomst of gezinshereniging
Politieke migratie: vindt vooral plaats binnen de regio van herkomst - vluchteling = verlaten gedwongen door politieke conflicten hun thuisland- ontheemden = vluchten binnen hun eigen land voor oorlog, geweld of vervolging

India: migratie

Zelf aan de slag

Lees de paragraaf 4.1

maak de opdrachten 2, 3, 7, 11 en 14 op blz.124-127

     Kleine afsluiting

globalisering

tijd-ruimte compressie

vrijhandel

global shift

productieketen

outsourcing

offshoring

reshoring

Kleine lesafsluiting (5 min) 

Docent controleert begrip door opdrachten of vragen die de begrippen en vaardigheden van het lesdoel toetsen.

Leerlingen werken zelfstandig of in een groepje aan opdrachten, kunnen vragen stellen aan de docent maar werken grotendeels zelfstandig.

Controle van begrip vragen

     Grote afsluiting

Vandaag vatten we de wereldwijde processen samen onder de algemene noemer globalisering.
We herhalen wat het centrum-periferiemodel inhoudt en welke verschillende rollen landen daarin spelen.

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

retrieval practice

Retrieval practice (10 min)

Docent geeft de leerlingen de tijd om zelf te oefenen met de lesstof en biedt ondersteuning indien nodig.

Leerlingen oefenen zelf met de lesstof door begrippen te oefenen met Quizlet, flashcards te maken en zichzelf te overhoren of topografie spellen online te doen.

Quizlet, flashcards maken, zichzelf overhoren, topografie spellen online

quizlet.com