Les 12 3.2 en 3.3: Buurtprofiel en Duurzame stad

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Startklaar

Vorige les

Terugblik

Vorige les

Terugblik

Vorige les

Terugblik

B                C                B                D       

Huiswerk

opdr 1, 2 en 3 op blz. 138-140

Huiswerk

opdr 1, 2 en 3 op blz. 138-140

Huiswerk

opdr 1, 2 en 3 op blz. 138-140

      Lesdoel

Vandaag gaan we leren over processen in de stad. We gaan kijken naar de manieren waarop we een leefbaarheid in elke wijk inschatten.
Ons tweede deel van de les wijden we aan het leren van concepten smart city en sustainable city.

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Voorkennis

1. De leerlingen kennen woon- en woonomgevingkenmerken. 

2. De leerlingen kennen wat leefbaarheid is . 

3. De leerlingen kennen wat demografische krimp is. 

Welke voorkennis is nodig voor het doel.
Controleer of de leerlingen deze voorkennis beheersten door het stellen van Controle van Begrip vragen

Deel 1

Leefbaarheid

Maatschappelijke samenhang

meer cohesie voor

+ ouderen en jongeren   

+ stedelingen en plattelandsbewoners  

+ links- en rechtsstemmers   

+ mensen met en zonder migratieachtergrond

=> tegen sociale polarisatie

Maatregelen:

- kiezen gemeenten vaak voor stadsvernieuwing  of herstructurering 

- doorbreken van problemen en gebrek aan kansen

- vaak worden sociale huurwoningen vervangen door  duurdere (koop)woningen 

- dus als gemeente verander je de woningkenmerken   en indirect de bewonerskenmerken

- los je hiermee de problemen en ongelijkheid op,   of verplaats je ze alleen?

Processen in de stad

Renovatie

Restauratie

Sanering

Nieuwbouw

Stadsvernieuwing en herstructurering

Leefbaarheid meten?

Wijk- en buurtprofiel

1 woningkenmerken

2 kenmerken van de woonomgeving    

=> met de kwaliteit van de openbare ruimte, zoals parken en pleinen

3 bewonerskenmerken:  

+ inkomen  

+ leeftijd  

+ huishoudenstype: eenpersoons- of meerpersoonshuishouden     

samenstelling van het huishouden, zoals een gezin

subjectief or objectief?

Veiligheid

Op basis van een buurt- of wijkprofiel proberen gemeenten de openbare ruimte veiliger in te richten en daarbij te letten op vier aspecten:

Gentrificatie

- vooral in negentiende-eeuwse buurten en vooroorlogse woonwijken vanwege:  

+ de gunstige ligging nabij het station en de horeca van de binnenstad  

+ aantrekkelijke woningen die uitgebouwd kunnen worden

1. oude wijk wordt vernieuwd

2. mensen met geld komen

3. prijzen stijgen

4. oorspronkelijke bewoners worden weggedreven

Deel 2

De stad van de toekomst

Kennisstad

Kenniseconomie = economie waarin een belangrijk deel van de economische groeien innovaties voortkomt uit (wetenschappelijke, technische) kennis.

=>  voor het ontwikkelen van ideeën, technieken, producten en diensten

sciencepark

- Wageningen: transitie naar een duurzaam   en gezond voedselsysteem

- Nijmegen: gezondheidszorg

- Enschede: kunstmatige intelligentie en ICT

- Leiden: biomedisch onderzoek

- Groningen: duurzamere energievoorzieningen

Creatieve stad

De creatieve economie is gericht op de ontwikkeling en verkoop van innovatieve en met name creatieve ideeën, technieken producten en diensten.

=> bedrijven in de creatieve / culturele sector:      architectuur, design, mode, media, gaming,      ontwikkeling van apps, cultureel erfgoed (musea),      muziek, reclame, theater en film

- rol overheid:   

+ financiële middelen, data en vergunningen  

+ check op rechtvaardige verdeling van baten en lasten

- rol bedrijven en kennisinstanties: het ontwerp en de uitvoering

Belevingssteden

Belevingseconomie = economie waarbij niet het product of de dienst centraal staat, maar de beleving ervan door de klant. 

= horeca, toerisme, evenementen, entertainment 

Duurzame steden

= alle steden

Circulaire economie = economie waar niets wordt weggegooid en alles wordt hergebruikt

Duurzame steden

- beperken (auto)mobiliteit

- bouwen met verantwoord Europees hout in plaats van beton en staal

- ongebruikte panden weer beschikbaar maken

- meer plaats voor groen om wateroverlast en hittestress te beperken

- energieneutrale / energiepositieve, compacte en multifunctionele wijken ontwikkelen

- het delen van apparaten en auto’s => zo min mogelijk input van natuurlijke hulpbronnen en zo min mogelijk output     van afval en milieuvervuiling

Duurzame steden

Energietransitie

Smart city

= stad die door de inzet van slimme technologie (ICT), creativiteit, innovatie en kennis aantrekkelijker, duurzamer en leefbaarder wil worden.

Beleid overheid:

- subsidies en regelgeving voor start

-ups en andere   innovatieve bedrijven 

- beschikbaar maken van gegevens stadsgebruikers

- uitnodigen burgers om mee te denken 

- burgers kunnen hulp en subsidies krijgen wanneer   ze hun woning of wijk slimmer maken

Smart city

Nadelen

De positie van mensen met een lage opleiding en een laag inkomen verslechtert:

- vooral banen voor theoretisch (hoog)opgeleiden

- dure woningen

- vooral evenementen die duur zijn en gericht op creatieven en hoogopgeleiden

Een tekort aan elektriciens, treinmachinisten, installateurs van warmtepompen, docenten en zorgmedewerkers door de populariteit van creatieve banen en studies.

=>  het financieel aantrekkelijker maken van deze banen lost personeelstekorten op en      geeft meer mensen ook een kans om in de stad te kunnen wonen

Nadelen

Duurzame maatregelen kunnen worden doorberekend aan bewoners en een wijkonbetaalbaar maken:

- de ontwikkeling is dan niet inclusief en rechtvaardig

- ‘groene gentrificatie’ leidt tot een andere bevolkingssamenstelling

- juist de stedelingen met de juiste koopkracht voldoen al aan de klimaatdoelen voor 2030

Een smart city kan leiden tot:

- prijsstijgingen

- uitsluiting van bevolkingsgroepen die digitaal minder vaardig zijn (ouderen, laaggeletterden)

Nadelen

- boerenland verdwijnt

- nieuwbouwwijken, natuur

- en recreatiegebieden, waterbergingsgebieden, distributiecentra   van (online) winkels, datacenters, zonneweides, windmolenparken verschijnen

- ze bedienen vooral de bewoners van de stad, de bewoners van het landelijke gebied  kunnen er hinder van ondervinden: afwenteling in de ruimte

=> een windmolenpark verschaft een stad van duurzame energie, maar de geluidsoverlast     wordt afgeschoven op het landelijke gebied

     Kleine afsluiting

leefomgeving

gentrificatie

sociale cohesie

kennisstad

creaieve stad

duurzame stad

ruimtelijke afventeling

Kleine lesafsluiting (5 min) 

Docent controleert begrip door opdrachten of vragen die de begrippen en vaardigheden van het lesdoel toetsen.

Leerlingen werken zelfstandig of in een groepje aan opdrachten, kunnen vragen stellen aan de docent maar werken grotendeels zelfstandig.

Controle van begrip vragen

Zelf aan de slag

lees 3.3

maak de opdrachten 2, 5 en 6 op blz.147-149

Dictee

1. Een stad met veel werkgelegenheid in creatieve beroepen
2. onderlinge verbondenheid tussen mensen
3. verbetering van verouderde woonwijken
4. een stad die energieneutraal is en afval hergebruikt, zodat toekomstige generaties er goed kunnen blijven leven
5. Een nieuw stadsdeel dat tegen de oude stad is aangebouwd
6. eigenschappen van woningen gelet op ouderdom, eigendom, type, onderhoudstoestand en marktwaarde

Dictee

1. een groep van steden in een land die onderling op tal van terreinen verbonden zijn
2. Economie waar niets wordt weggegooid en alles wordt hergebruikt.
3. Het proces van opwaardering van een wijk, waarbij het aantrekken van kapitaalkrachtige nieuwe bewoners/gebruikers gepaard gaat met de verdrijving van de lagere sociaal-economische klassen uit die wijk.
4. de belangrijkste kenmerken van een bepaalde buurt samengevat: bewonerskenmerken, woningkenmerken en omgevingskenmerken

Antwoorden

1. creative stad
2. sociale cohesie
3. stadsvernieuwing
4. duurzame stad
5. VINEX
6. woningkenmerken
7. stedelijk netwerk
8. circulaire economie

9. gentrificatie

10. buurtprofiel

     Grote afsluiting

Vandaag gaan we leren over processen in de stad. We gaan kijken naar de manieren waarop we een leefbaarheid in elke wijk inschatten.
Ons tweede deel van de les wijden we aan het leren van concepten smart city en sustainable city.

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

retrieval practice

Retrieval practice (10 min)

Docent geeft de leerlingen de tijd om zelf te oefenen met de lesstof en biedt ondersteuning indien nodig.

Leerlingen oefenen zelf met de lesstof door begrippen te oefenen met Quizlet, flashcards te maken en zichzelf te overhoren of topografie spellen online te doen.

Quizlet, flashcards maken, zichzelf overhoren, topografie spellen online

quizlet.com