socialisme en confessionalisme

• Geschiedenis
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 2

socialisme en confessionalisme

Lesdoelen:

• Je kent van de bewegingen confessionalisme en socialisme:
  
• * voor wie ze opkwamen
  
• * wat hun belangrijkste waarde was
  
• * wat ze wilden bereiken
  

• Je kent het gedachtegoed van Karl Marx en zijn invloed op het socialisme.
  
• Je kent het gedachtegoed van Abraham Kuyper en zijn invloed op het confessionalisme.
  

Socialisme

Socialisme komt van socius, wat gemeenschappelijk betekent.

Doel: de gemeenschap gaat over macht en goederen

belangrijkste waarde is gelijkheid, vooral economisch

Ze komen vooral op voor armen

 > in Europa waren dat in de 19e eeuw (fabrieks)arbeiders

 > in China waren dat in de 20e eeuw boeren

Karl Marx 

Trier, 1818- Londen, 1883

Wat is Marxisme? 

• Tegen kapitalisme > concurrentie tussen mensen zorgt voor oneerlijke verdeling van macht en inkomen.

• Revolutie van de arbeiders, mét geweld een einde aan de klassenmaatschappij maken.

• Samenleving waarin de productiemiddelen in handen zijn van de gemeenschap.

https://youtube.com/shorts/UGwf8xgtc5Y?si=dqFJ7fobPcEGNFWl

marxisme (ook wel communisme)

sociaal-democratie: kleine stapjes via wetgeving

Communisme van ideologie naar politiek

Niet één communisme: Marxisme, Leninisme, Stalinisme, Maoïsme 

Sociaaldemocratie

• algemeen kiesrecht zodat arbeiders kunnen stemmen
• Geleidelijke hervormingen
  
• Positie van lagere klasse (arbeiders) verbeteren
  
• NU: SP, PVDA/Groenlinks

• Komt van confessie (geloof)
  

• Doel is om het land volgens de richtlijnen van het geloof te organiseren

• Ze komen op voor de positie van gelovigen  (ook arbeiders!)
  

Het Confessionalisme

Abraham 

Kuyper

Maasluis, 1837-

Den Haag, 1920

grondwet 1848

• gebaseerd op liberale ideeën Franse revolutie:
  
• vrijheid van godsdienst > katholieken weer gelijkwaardig in Nederland
  
• scheiding kerk en staat
  
• Liberale vrijheden: elk individu bepaalt hoe hij zijn leven inricht.

Abraham Kuyper

• Predikant gereformeerde kerk.
  
• Verzet zich tegen liberale ideeën. 
  
• Oprichter en leider van de ARP (Antirevolutionaire Partij) 

• "Soevereiniteit in eigen kring": wij protestanten zorgen wel voor elkaar > ontstaan protestantse zuil
  
• richt eigen krant gereformeerden op (zelf hoofdredacteur) (Standaard)
• oprichting Vrije Universiteit in Amsterdam (zelf hoogleraar)

• 1901-1905 minister-president
  

De verzuiling is weergegeven als een tempel, met een gezamenlijk dak. Wat kan dat betekenen denk je?

1. in zuilen, maar allemaal nationalistisch
2. in zuilen, maar allemaal gelovig
3. de leiders van de zuilen werkten wel samen
4. als symbool van onderdrukking

Liberalisme

Christen-Democratisch (Confessionalisme)

de overheid heeft een ondersteunende rol maar mensen (en de kerk) moeten voor elkaar zorgen. daarnaast hebben we rentmeesterschap over de aarde

Hoe willen de confessionelen hun idealen bereiken?

1. geleidelijk, politiek en binnen de wet
2. met een revolutie
3. via de kerk

Schoolstrijd voor bijzonder onderwijs

De Schoolstrijd

• Bijzonder onderwijs (scholen met een religieus uitgangs-punt) ontvangt geen subsidie van de overheid. 
  
• Confessionelen (Katholieken en protestanten!!!) streden samen voor gelijke subsidies.
  

Pacificatie 1917 

Compromis:

• Confessionelen krijgen: Gelijkstelling openbaar en bijzonder onderwijs
  

• Socialisten krijgen: Algemeen mannenkiesrecht. 

• Einde schoolstrijd.
  
• + stelsel van evenredige vertegenwoordiging
  
• Vrouwen in 1919 alsnog kiesrecht