H7 Barok totaaltheater_muziek

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Zijn er nog vragen uit het huiswerk van H6?

H7 – Barok totaaltheater

Barok in de:

Muziek

Dans

Drama 

MUZIEK

Muzikale middelen/aspecten

Toonhoogte

Toonduur (maat/ritme)

Tempo

Dynamiek

Klankkleur

met deze vormgevingsmiddelen creëren componisten muziekstukken en composities.

TOONHOOGTE

TOONDUUR

TEMPO

DYNAMIEK

KLANKKLEUR

melodie

hoog/laag

maat

ritme

kort/lang

vertragen/versnellen

hard/zacht

instrumenten/stem

Puls

Muzikale middelen/aspecten

Toonhoogte:  MELODIE - hoog/laag

Toonduur: MAAT - RITME - kort/lang

Tempo: PULS - hoog/laag - vertragen/versnellen

Dynamiek: hard/zacht

Klankkleur: stem/ instrumenten

Opdracht - begrippen

Zoek de volgende MUZIKALE begrippen op in je boek (zo nodig internet)  en geef een duidelijke uitleg:
H4: a capella, polyfoon, motet, madrigaal, mis, klankkleur.

H7: monodie, Polyfonie, Basso continuo,  Aria, Recitief, Prima prattica, Seconda prattica, Opera, Divertissement, Affectenleer, Dissonant, Consonant, recitatief, Castraten, Ouventure, Lamento.

Renaissance 

H4

Muziek in de Renaissance

• Muziek aan het begin van de Renaissance is net zoals in de middeleeuwen – meerstemmig – polyfone muziek.
  
• Kerkmuziek is vooral a-capella
  
• Bladmuziek in grote oplage beschikbaar (ook betaalbaar)
  
• Voor het eerst bladmuziek met puur instrumentele muziek uitgebracht
  
• Boeken met beschrijvingen van instrumenten en instructies
  
• Groot deel van de instrumentale muziek is dansmuziek.

Wat betekent a capella?

1. alleen instrumenten
2. alleen zangstemmen
3. zang en instrumenten
4. alleen fluitmuziek

MUZIEK RENAISSANCE 

• In de middleeuwen werd muziek mondeling doorgegeven
   
• Welke uitvinding (wetenschappelijke ontwikkeling) zou belangrijk zijn geweest voor het verspreiden van (blad)muziek?
  

BOEKDRUKKUNST 

• Boekdrukkunst – de eerste muziekdrukken verschijnen rond 1500 in Italië.
  
• Bladmuziek is beschikbaar in grote oplage en betaalbaar voor meer mensen
  
• Muziek is niet langer alleen voor adel en de kerk
  
• Bundels worden verspreid over Europa
  

De positie van de componist verandert door de ontwikkeling van de boekdrukkunst- hoe denk je?

MUZIEK RENAISSANCE 

DE POSITIE VAN DE COMPONIST veranderd door ontwikkeling 
van de boekdrukkunst:

• Zijn muziek kan overal worden gespeeld, niet alleen aan het hof van de opdrachtgever.
  
• Hierdoor wordt hij financieel minder afhankelijk.
  
• >Veel mensen kunnen zijn muziek horen, de componist krijgt meer roem – zijn status wordt hierdoor verhoogt.
  

Polyfone muziek

• Tijdens de renaissance waren de componisten uit de lage landen geliefd.
  
• Veel polyfone (meerstemmige) muziek, waarbij de tekst ondergeschikt is.
  ->De teksten waren onverstaanbaar. Alle stemmen gingen in deze ingewikkelde composities hun eigen gang (Elke stem heeft een eigen melodie en ritme)
  
  
• Er kwam kritiek op deze vorm van kerkmuziek met de komst van de reformatie.
  

Overzicht muziek - Renaissance 

Wereldlijke

Hofmuziek

Religieuze
kerkelijk muziek

Madrigalen

Liedjes

Motet

Mis

Europese stijl

e.g Guillaume Dufay

ingewikkelde madrigalen (Monteverdi)

Opera

Barok

H7 

Ontstaan van de opera

Opera

• Tijdens de Barok ontwikkelt zich de opera tot een volwaardige kunstvorm. 
• In 1607 wordt L’orfeo van Claudio Monteverdi (wordt tegenwoordig beschouwd als de eerste ‘echte’ opera!) voor het eerst opgevoerd aan het hof van Mantua. 

Claudio Monteverdi (1567-1643)

Pagina 60 Basso C

Claudio Monteverdi 

• Monteverdi bestempelt alle meerstemmige muziekvormen van de middeleeuwen tot Renaissance als eerste (oude) praktijk = De prima prattica
  
• Door de meerstemmigheid is het niet mogelijk individuele expressie aan het lied mee te geven.
  
• Met de opera vertel je een verhaal en moet de tekst dus wel goed verstaanbaar zijn.
  
•  hij kiest voor de seconda prattica. 

Welke van de 2 fragmenten is seconda prattica?

Welke van de 2 fragmenten is seconda prattica

1. eerste fragment
2. tweede fragment

Vernieuwingen die Monteverdi heeft toegepast in de opera zijn:

• volwaardig orkest (40 musici)
  
• happy endings
  
• het wisselen van sterk variërende decors
  
• samenspel van recitatieven (= vorm van zingend spreken en aria’s (= een lied, waarbij de zanger gevoelens en gedachten kan uitdrukken)
  
• dans toegepast
  
• het koor dient niet alleen maar voor begeleiding, maar krijgt ook een hoofdrol (De rol van het koor/rei geeft commentaar op hetgeen zich heeft afgespeeld)