Beeld en vergroting

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

6.5 Beelden maken met een lens

Bolle lenzen

Een positieve lens is in het midden dikker dan aan de rand

Een bolle lens noem je ook wel een positieve lens.

Een positieve lens

Een positieve (bolle) lens heeft een convergente werking.

De lichtstralen gaan naar elkaar toe.

Er ontstaat een brandpunt.

Holle lenzen

Een holle lens noem je ook wel een negatieve lens.

Een negatieve lens is in het midden dunner dan aan de rand.

Negatieve lenzen

De lichtstralen gaan uit elkaar.

Een negatieve lens heeft een divergerende werking.

 lenzen

Hoe sterker de lens hoe groter de convergerende of divergerende werking is.

Zet de begrippen op de juiste plek in het plaatje.

Lens

brandpunt

brandpunt afstand

Brandpunt - F

1

2

4

3

Beeld positieve lens

1

2

3

Vergroting N

1

2

alles mag natuurlijk ook in m of mm

Beeldvorming bij een projector

Beeldvorming bij een fotocamera

Op een dia staat een boom de grootte van de boom op de dia is 2 cm.
Via een projector wordt een beeld van de
boom geprojecteerd op een scherm op het scherm is de boom 1,2 meter hoog. Wat is de vergroting.

1. 60
2. 0,6
3. 1,67
4. 0.0167

Brandpunt - F

Lenssterkte

Afbeelden met licht

Welke afstand is de voorwerpafstand?

1. afstand A
2. afstand B
3. afstand C
4. de brandpuntsafstand staat niet aangegeven

Welke afstand is de brandpuntsafstand?

1. afstand A
2. afstand B
3. afstand C
4. de brandpuntsafstand staat niet aangegeven

De lenzenformule

Er is een vaste wiskundige verhouding tussen voorwerpsafstand v,  beeldafstand b, en brandpuntsafstand f

​f​​1​​=​v​​1​​+​b​​1​​

lenzenformule toepassen

Waar komt het beeld? Het beeld komt op afstand b van de lens. Dus voor een scherp beeld moet je daar je scherm plaatsen.

brandpuntsafstand f = 3 cm

voorwerpsafstand v = 3,75 cm

​b​​1​​=​f​​1​​−​v​​1​​=​3​​1​​−​3.75​​1​​=​15​​1​​     dus b=15 cm

​f​​1​​=​v​​1​​+​b​​1​​

brandpunts-afstand f = 1,67 cm,
voorwerps-afstand v = 2 cm.

Bereken beeld-afstand b.

​f​​1​​=​v​​1​​+​b​​1​​

1. ongeveer 0,1 cm
2. ongeveer 10 cm
3. ongeveer 1 cm
4. ongeveer - 10 cm

voorwerpsafstand v = 9 cm,
beeldafstand b = 4,5 cm.

** Bereken de brandpuntsafstand f **

​f​​1​​=​v​​1​​+​b​​1​​

1. 4,5 cm
2. 0,33 cm
3. 3,0 cm
4. 40,5 cm

Bereken de brandpuntsafstand.

Vul de tabel in

Neem de tabel over in je schrift.
Reken uit wat op de stippellijntjes moet komen te staan.

Antwoorden

.

Het voorwerp staat op 22 cm afstand van de lens. De beeldafstand is 26,4 cm. Bereken de vergroting N.

1. 48,4 x
2. 0,83 x
3. 1,2 x
4. 581 x

De beeldafstand is 60 cm. De voorwerps-afstand is 12 mm. Bereken de vergroting.

1. 5 x
2. 15 x
3. 25 x
4. 50 x

Extra oefenen? Bekijk Hoofdstuk 3 extra boekje!