BVJ 3.7 Verwantschap

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

3.7 Verwantschap

Wat gaan we doen vandaag

Terugblik

Leerdoelen 3.7 Verwantschap

Theorie 3.7 Verwantschap 

Aan de slag

Afsluiten

Leerdoelen

Je kunt toelichten wat fossielen hebben bijgedragen aan de evolutietheorie. 

Je kunt toelichten dat overeenkomsten in de bouw van organen, de bouw van cellen en de samenstelling van stoffen in cellen duiden op verwantschap. 

Fossielen

Versteende afdrukken

of

Versteende organismen (fossielen)

• Argumenten voor evolutie
  
  
•     Laten zien dat door de geschiedenis heen soorten zijn ontstaan, veranderd of verdwenen.

verwantschap:
Wat is dat?
Waar heeft het mee te maken?
Waaraan zou je het kunnen zien?

Verwantschap

•  Soorten die een gemeenschappelijke voorouder hebben, vertonen verwantschap

Biologen vinden  verwantschap door te kijken naar overeenkomst in:

• de bouw van organen
• processen in cellen 
• samenstelling van stoffen in cellen

Bouw van organen

Overeenkomsten=gezamenlijke voorouders

Door aanpassingen aan milieus hebben de ledematen 

een verschillende fucties en bijpassende vorm gekregen

Soorten in hetzelfde milieu ontwikkelen soortgelijke

organen, b.v. vleugels

Een vlindervleugel bevat geen beenderen en een vleermuisvleugel wel.

Zij zijn dus niet aan elkaar verwant

Rudimentaire organen

Resten van organen 

Geen functie meer door aanpassing aan milieu

Kunnen na lange tijd verdwijnen

Bij de mens: staartwevels

• Bewijs dat verschillende soorten een gemeenschappelijke voorouder hebben

 

Overeenkomst in embryonale ontwikkeling

Welke processen vinden plaats in cellen?

Processen in cellen

Celdeling, verbranding verloopt bij bijna alle organismen op dezelfde manier.

Deze overeenkomst is ook een bewijs voor hun verwantschap.

Stoffen in cellen

Hoe meer stoffen (zoals DNA en 

eiwit) overeenkomen bij twee soorten, 

des te korter geleden hebben ze een 

gemeenschappelijke voorvader gehad. 

Dit kan steeds nauwkeuriger bepaald worden.

Stambomen

Door DNA te vergelijken kan een stamboom van verwantschap opgesteld worden. Dit heet een evolutionaire stamboom.

- Hoe verder naar beneden, hoe langer geleden.

Stambomen

Stamboom

Aan de slag

Maken en nakijken/ verbeteren t/m 3.7 Verwantschap

Leerdoelen

Je kunt toelichten wat fossielen hebben bijgedragen aan de evolutietheorie. 

Je kunt toelichten dat overeenkomsten in de bouw van organen, de bouw van cellen en de samenstelling van stoffen in cellen duiden op verwantschap. 

Met welk dier heeft de giraffe het meeste verwantschap?

1. Dwergherten
2. Nijlpaarden
3. Tandwalvissen
4. Baleinwalvissen

Welke soorten hebben de meeste verwantschap?

1. Het paard en de hond
2. De hond en de kat
3. Weet niet
4. De kat en het paard

Met wie heeft soort B de meeste verwantschap?

1. A
2. C
3. D
4. E

Verwantschap is...

1. binnen één soort vergelijkbare eigenschappen hebben
2. het veranderen van een bestaande soort in een nieuwe soort
3. dieren die in dezelfde groep leven en bij elkaar blijven
4. een vergelijkbare eigenschap van een gemeenschappelijke voorouder krijgen

Wie heeft de meeste verwantschap met de gorilla?

1. Apen van de nieuwe wereld
2. Chimpansees
3. Orang-oetans
4. Gibbons

Wat is een rudimentair orgaan

1. Een orgaan dat je voorouders ook hadden
2. Een orgaan dat je niet langer nodig hebt
3. Een orgaan waar je niet buiten kunt

Wat is een rudimentair orgaan van de mens

1. Hersenen
2. Dikke darm
3. Blinde darm
4. Kleine teen

Welke zijn het meest met elkaar verwant?

1. Walvisachtigen en herten
2. Kameelachtigen en varkens
3. Herten en holhoornigen
4. Dwergherten en herten

Wat is een rudimentair orgaan

1. Een orgaan dat je voorouders ook hadden
2. Een orgaan dat je niet langer nodig hebt
3. Een orgaan waar je niet buiten kunt

Wat is een rudimentair orgaan van de mens

1. Hersenen
2. Dikke darm
3. Blinde darm
4. Kleine teen

Welke zijn het meest met elkaar verwant?

1. Walvisachtigen en herten
2. Kameelachtigen en varkens
3. Herten en holhoornigen
4. Dwergherten en herten

opdrachten

3.7 Lees bladzijde 205 t/m 212

Maak opdracht 1, 2, 3, 5, 6 

en opdr. 4 of 7, 8