Uitscheiding

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 2

Uitscheiding

Soorten uitscheiding 

• Urine
• Feces
• Transpireren
• Menstruatie
• Sputum
• Braaksel

Urineren

• De blaasdriehoek zorgt voor het mictiereflex
• De inwendige sluitspier is niet beïnvloedbaar met onze wil
• Uitwendige sluitspier is beïnvloedbaar
• 1,5- 2 liter urine per dag
• 3-6 micties per dag

ingang ureters (urineleider, tussen nier en blaas)

urethra (urinebuis)

blaasslijmvlies

Observeren van urine 

Lichamelijke aandoeningen kunnen zich uiten in onder meer afwijkende urine.

Observatiepunten van urine zijn:

• Frequentie = aantal keer dat iemand urineert per 24 uur
  
• Hoeveelheid = hoeveel urine per 24 uur.
  
• Kleur = wordt bepaalt door de concentratie van opgeloste stoffen
  
• Helderheid
  
• Geur
  
• Manier van urineren = moet pijnloos zijn, en blaas in 1 keer kunnen ledigen.
  

EN RAPPORTEREN!

Hulp bij urineren 

Niet kunnen urineren 

Urineretentie: als een cliënt niet kan urineren, terwijl er toch voldoende urine in de blaas zit.

Urineresidu: als een cliënt wel plast, maar er toch nog urine in de blaas blijft zitten.

Oorzaken:

Lichamelijk: vergrote prostaat, dwarslaesie, blaasontsteking

Psychisch: angst of zich ongemakkelijk voelen

Urine-incontinentie = onwillekeurig verlies van urine

Zorg bij incontinentie 

• Persoonlijke aandacht voor de cliënt voor mogelijke schaamte, sociaal isolement.
• Bescherming bed: door bijv. een zeiltje, een steeklaken en/of een beschermmatje.
• Hygiëne: goede huidverzorging om beschadiging van de huid te voorkomen. En tegen een onaangename geur.

Urine-absorberend materiaal:

Eendelig: pants, de plakmat en inlegverbandjes.

Tweedelig: een wasbaar netbroekje met daarin een los verband.

Urineopvangsystemen:

Condoomkatheter en de blaaskatheter.

Filmpjes

https://www.youtube.com/watch?v=mZOdQRWtSlk

Wat is incontinentie en welke behandeling kun je toepassen? Duur: 4.06 minuten

https://www.youtube.com/watch?v=yJSmr62bm-4

Nieuwste techniek wasbare incontinentie materialen. Duur: 1.57 minuten

https://www.youtube.com/watch?v=lU-ERNTUIlk

Incontinentie hulpmiddelen en helpen bij incontinentie. Duur: 6.58 minuten

Observeren urine:

• Geur
  
• Kleur
  
• Hoeveelheid
  
• Frequentie
  
• Helderheid
  
• Manier van urineren

Urine bestaat uit water afvalstoffen, zout en overtollige vitamines.

1. Waar
2. Niet waar

Observeren urine

• Licht geel (helder) - Veel gedronken
  
• Donkere urine - Weinig gedronken
  
• Rode urine - Bloed in de urine
  
• Bruine urine - Oud bloed/ leveraandoening

Bloed in de urine noem je ....?

1. Hematurie
2. Melaena
3. Melanine
4. Melatonine

Melanine: Pigment in de huid

Melaena: Bloed ontlasting

Melatonine: Slaap hormoon

Dit is een .....?

1. Schuitje
2. Trottoir
3. Urinaal
4. Vaginaal

Een ander woord voor plassen (urineren) is....?

1. Micro
2. Mictie
3. Meso
4. Macro

Feces

Wordt gevormd in het spijsverteringskanaal.

Het is het eindproduct van de spijsvertering.

Ontlasting bestaat uit:

• Ongeveer 75% water
  
• Afgeschilferd darmslijmvlies
  
• Zouten en slijm
  
• Bacteriën
  
• Ongeveer 10% afvalproducten van de voeding
  
• galkleurstof
  

Observeren Feces

Observatiepunten zijn:

• Frequentie = aantal keer dat iemand ontlasting heeft per 24 uur/ per week
  
• Hoeveelheid = normaal is 100 á 200 gram per dag
  
• Kleur = bruin; komt door galstoffen die onder invloed van darmsappen verkleuren.
  
• Consistentie = vastheid van de ontlasting
  
• Geur
  
• Samenstelling = ontlasting is samengesteld uit allerlei bestanddelen.
  

EN RAPPORTEREN

Defecatieproblemen

Hulpmiddelen bij obstipatie 

• Voeding: celluloserijke voeding: volkorenbrood, groente, fruit, noten en peulvruchten
  
• Vocht: 1.5 tot 2 liter drinken. Water, koffie en thee.
  
• Bewegen: wandelen, fietsen
  
• Ontlasting niet ophouden
  
• Eten op regelmatige tijden: ontbijt, lunch en avondeten.
  
• Laxantie

Laxerende middelen 

Laxantia: vergemakkelijken de passage van de ontlasting door de darmen. Daardoor verloopt de defecatie ook vlotter.

• Orale laxantia: Worden via de mond ingenomen.
• Irritantia: stimuleren de peristaltiek van de darmen.
  
• Weekmakers: zorgen ervoor dat er meer vocht in de ontlasting komt, zodat de ontlasting zachter wordt en het volume groter.
  
• Glijmiddelen: maken de ontlasting zalfachtig en smeren de darmwand.
  
• Bulkvormers: zijn celluloseachtige stoffen die water opnemen en daardoor uitzetten. Werkt stimulerend op de peristaltiek.
  

Een ander woord voor poep is...?

1. Defecatie
2. Decibel

Ontlasting

• Kleur
  
• Geur
  
• Frequentie
  
• Hoeveelheid
  
• Samenstelling
  
• Manier van defeceren
  
• Spontaan verlies ontlasting

Dit gebruik je als de zorgvrager

1. Moet braken
2. Alleen moet urineren
3. Moet urineren en/of defeceren
4. Moet braken, urineren en defeceren

Zorg bij incontinentie 

• Persoonlijke aandacht voor de cliënt voor mogelijke schaamte, sociaal isolement.
• Bescherming bed: door bijv. een zeiltje, een steeklaken en/of een beschermmatje.
• Hygiëne: goede huidverzorging om beschadiging van de huid te voorkomen. En tegen een onaangename geur.

Urine-absorberend materiaal:

Eendelig: pants, de plakmat en inlegverbandjes.

Tweedelig: een wasbaar netbroekje met daarin een los verband.

Urineopvangsystemen:

Condoomkatheter en de blaaskatheter.