Thema 3/4 De bloedsomloop Basisstof 5 (mavo: deel 2 van BS4)

• Biologie / Verzorging
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Thema 3/4 

De Bloedsomloop

Basisstof 1 Bloed

Basisstof 2 Bloedsomloop

Basisstof 3 Hart

Basisstof 4 Bloedvaten +

Basisstof 5 Bloedvatenstelsel (K)

Basisstof 5/6 Hart- en vaatziekten (M/K)

Basisstof 6/7 Nieren/Uitscheiding (M/K)

Bedankt voor alle mooie harten!

Herhaling

In de afbeelding hiernaast zie je al veel kenmerken van de drie typen bloedvaten: Slagaders, aders en haarvaten.

Door slagaders stroomt het bloed van het hart weg naar de organen toe. Door aders van je organen naar je hart terug, zij hebben kleppen.

Haarvaten zijn één cellaag dik en hierdoorheen kunnen stoffen van en naar onze cellen gaan.

In de volgende video worden de vorige basisstoffen nog eens herhaald.

De meeste slagaders vervoeren zuurstofrijk bloed en de meeste aders zuurstofarm bloed. Kun jij al een uitzondering bedenken? Bekijk daarna de video.

Belangrijke woorden

Alle bloedvaten in je lichaam vormen samen het bloedvatenstelsel. 

Slagaders en aders hebben meestal de naam van het orgaan waar ze naartoe of vanaf komen. Bijna alle slagaders vervoeren zuurstofrijk (rood) bloed en aders 

zuurstofarm (blauw). 

Uitzonderingen: Longslagaders/longaders en de poortader.

Basisstof 5 Bloedsomloop

In deze basisstof behandelen we de bloedsomloop. In het mavo boek is dit deel 2 van Basisstof 4.

 

Alle bloedvaten die in je lichaam zitten noem je het bloedvatenstelsel. De ader/slagader heeft meestal de naam van het orgaan waar het naartoe gaat of vanaf komt.

Basisstof 5 Bloedsomloop

In het rood zie je de slagaders en in het blauw de ader, dit komt omdat zuurstofrijk bloed helderrood van kleur is, en zuurstofarm bloed wat paarsig. 

Je ziet in de afbeelding dat bijvoorbeeld beide nieren een nierslagader hebben en een nierader.

Uitzonderingen

Zoals gezegd, zijn slagaders meestal gevuld met zuurstofrijk bloed en aders met zuurstofarm bloed. Er zijn uitzonderingen (zie B&C in het plaatje). We bekijken drie uitzonderingen.

Je kunt beter onthouden dat slagaders van het hart weg gaan en aders naar het hart terug. 

Longslagader en longader

In de vorige slide zag je ze al: de longslagader bevat zuustofarm bloed en dat bloed wordt in de lomgen zuurstofrijk. Vervolgens komt het vanuit de longader terug in het hart.

In de volgende slide zie je een voorbeeld bij ongeboren baby's.

Navelstreng

Dit stukje staat niet in je boek, maar is misschien wel leuk om te weten. 

Een baby ontvangt via de placenta die vastzit in de baarmoeder zuurstof en voedingsstoffen van de moeder via een navelstrengader. Het kindje geeft afvalstoffen zoals koolstofdioxide via twee navelstrengslagaders terug aan de moeder. 

Zoals je in de afbeelding kan zien, heeft het bloed van het kindje geen direct contact met het bloed van de moeder! Er zit een laagje cellen tussen, waar sommige gifstoffen niet doorheen kunnen.

Welke giftige stoffen kunnen het kindje helaas wel bereiken, denk je?

Poortader

De laatste uitzondering is de poort-ader. Door de poortader stroomt bloed van de dunne darm naar de lever. Het bloed is zuurstofarm maar rijk aan voedingsstoffen die in je dunne darm opgenomen zijn.

De lever slaat een deel van die voedingsstoffen tijdelijk op.

Poortader

De lever krijgt zelf zuurstofrijk bloed van de leverslagader, zie het rode bloedvat wat links onderin de lever binnenkomt.

Het bloed stroomt via de leverader weg uit de lever, komt dan in de onderste holle ader terecht en dan in de rechterboezem van het hart.

In de afbeelding
is de poortader aangegeven met nummer:

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Sleep de juiste bloedvaten naar de roze vakken.

Poortader

Bovenste holle ader

Leverslagader

Armader

Nierader

Armslagader

Nierslagader

Beenslagader

Samenvatting

Je bloedvatenstelsel bestaat uit alle bloedvaten in je lichaam, slagaders bevatten meestal zuurstofrijk bloed, haarvaten in de organen en aders die meestal zuurstofarm bloed vervoeren. Uitzonderingen zijn (in je boek) de longslagader en longader en de poortader naar de lever.

In het filmpje nog een samenvatting.

Maken:

De opdrachten van Basisstof 5 in je werkboek, voor mavo: de rest van de opdrachten van basisstof 4.

óf de opdrachten van Basisstof 5 in de ELO van Biologie & Verzorging voor Jou

Fijne vakantie!

Fijne vakantie! Veel plezier in Balkonia, Rundumhause oftewel in jullie staycation!