Fictie - tijd

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo, mavo
• Leerjaar 3,4

23 mei 2025

Planning

• PWS presentaties 
• Lezen
• Nakijken
• Nieuwe uitleg
• Aan de slag

Presentaties

Vandaag:

Franciska, Chiara, Anisa, Esma

En van vorige week....

Presentaties

Vandaag:

Meryem, Yashita, Eslina

Lezen

Lees mee, zorg dat je weet waar we zijn. 

Nakijken

Tijd

Een schrijver gebruikt tijd om het verhaal vlotter te laten lopen of juist spannender te maken. 

Chronologische volgorde is de volgorde waarbij alles op volgorde gaat hoe iets gebeurd is. 

Ik ging naar de supermarkt, daar haalde ik de ingrediënten voor het avondeten. Ik kwam thuis en ging koken. Terwijl ik aan het koken ben, wordt er op de deur gebonkt. 

Tijd - Begin van het verhaal

De schrijver kan op verschillende manieren het verhaal beginnen: 

• Met een inleiding (het voorstellen van de personages)
• Aan het begin van de gebeurtenissen
• Midden in de gebeurtenissen

Tijd

Verteltijd

• De tijd in bladzijdes of minuten.
• Het boek heeft 375 bladzijdes. 
• Ik heb er 45 minuten over gedaan om deze bladzijdes te lezen. 

Vertelde tijd

• De tijd die in het verhaal voorbij gaat. 
• VB: Het boek 'Spijt' gaat over een heel jaar in de brugklas. De vertelde tijd is dan 1 jaar. 

Verteltijd of vertelde tijd:
De tijd die voorbij is gegaan in het verhaal is 3 jaar.

1. Verteltijd
2. Vertelde tijd

Verteltijd of vertelde tijd:
Hij heeft er 15 minuten over gedaan om het fragment te lezen.

1. Verteltijd
2. Vertelde tijd

Tijd

Versnelling

• Je leest sneller dan dat de situatie plaatsvindt. 
• Binnen 10 jaar haalde zij haar diploma, werd ze doktersassistente en kreeg ze een kind. 

Vertraging

• De tijd gaat langzamer dan de gebeurtenis.
• Veel details 
• Vanmorgen liep de docente naar haar auto en terwijl ze haar sleutels zocht, vroeg ze zich af of ze het licht wel uit had gedaan. Ook dacht ze na over de lessen die vandaag zouden komen. Hoeveel file er zou staan. 

Versnelling of vertraging?
Langzaam kwam de docent dichterbij. Adams hartslag begon te versnellen. Stap voor stap hoorde hij hoe de leraar hem naderde. De seconden tikten voorbij, terwijl hij zich bedacht hoe hij het spiekbriefje kon verstoppen.

1. Versnelling
2. Vertraging

Versnelling of vertraging?
Het meisje had haar huiswerk afgemaakt en wilde naar huis. De volgende ochtend kwam ze erachter dat ze het verkeerde had gemaakt.

1. Versnelling
2. Vertraging

Tijd

Flashback

• Terugblik naar iets in het verleden. 

Flashforward

• Kijkje in de toekomst.
• Je weet iets wat de personages nog niet weten.
• Kan dus alleen bij alwetend perspectief. 

Flashback of flashforward?
Ahmed pakte de fiets en ging naar school. Hij wist niet dat hij voorlopig niet meer thuis zou komen.

1. Flashback
2. Flashforward

Flashback of flashforward?
Percy dacht aan de tijd dat hij nog draken kon verslaan. Dat ging hem vroeger makkelijk af. Nu zit hij vast in deze wereld.

1. Flashback
2. Flashforward

Vragen.

beantwoord ze in je schrift

1a. Wat weet je over de ik-persoon?

1b. Is het een type of karakter? Leg je antwoord uit.  

2. Leg uit vanuit welk perspectief dit is geschreven?

3a. Wat is de verteltijd? 

3b. Wat is de vertelde tijd? Leg je antwoord uit. 

4. Geef een voorbeeld van een flashback.

5. Leg uit waarom er geen flashforward in dit fragment kan voorkomen. 

6. Geef een voorbeeld van een tijdsvertraging.

7. Geef een voorbeeld van een tijdsversnelling.