Voeding en Vertering

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 4

Voeding en vertering

Inhoud van thema 2

1.  Voedsel

2. Voedingsmiddelen en voedingsstoffen

3. Gezonde voeding

4. Het verteringsstelsel

5. Het gebit

6. De organen voor vertering

7. Vertering bij zoogdieren

Deze les

1. Uitleg/vragen basisstof 1 en 2 thema 2

2. Opdrachten maken

3. Nakijken

Doelstelling

Je kunt...

• ...de functies van voedingsstoffen en voedingsvezel in voedingsmiddelen kunnen noemen
• ...de zes groepen voedingsstoffen met hun functie en kenmerken kunnen noemen

Voedingsmiddelen en voedingsstoffen

Voedingsmiddelen zijn producten je die eet of drinkt. 

Voedingsstoffen zijn de stoffen in voedingsmiddelen die je lichaam kan opnemen en gebruiken. 

Voedingsvezel

Verzamelnaam voor alle onverteerbare stoffen in plantaardig voedsel.

Is geen voedingsstof!

Voedingsvezel

Prikkelen de wand van de darmen (vooral dikke darm)

Dit bevordert de darmperistaltiek (= het samenknijpen en ontspannen van de darmspieren)

Zorgen voor goede stoelgang

Voedingsstoffen

- Water
- Eiwitten
- Vetten
- Koolhydraten
-Vitamines
- Mineralen

= bruikbare bestanddelen van voedingsmiddelen

Druiven zijn een voorbeeld van...

1. Voedingsstoffen
2. Voedingsmiddelen

Koolhydraten zijn een voorbeeld van...

1. Voedingsstoffen
2. Voedingsmiddelen

Voedingsmiddelen zijn de producten die je kan eten en drinken.

1. waar
2. niet waar

Voedingsstoffen

Verschillende functies in je lichaam:

- bouwstoffen

- brandstoffen

- reservestoffen

- beschermende stoffen

Brandstoffen

Brandstoffen: Zorgen voor energie en warmte voor processen in het lichaam zoals ademhaling en spijsvertering

• Vetten
• Koolhydraten
• Eiwitten

Beschermende stoffen

• Zorgen voor bescherming
• Zorgen voor weerstand tegen ziekten.
  

Vitaminen en  Mineralen

Bouwstoffen

Bouwstoffen zijn nodig:

•  om te groeien
  
•  om het lichaam te onderhouden (nieuwe cellen) 
  
•  te herstellen (wondje op je arm)
  

Eiwitten, mineralen en water zorgen hiervoor.

Reservestoffen

Stoffen die zijn opgeslagen in het lichaam

Koolhydraten en Vetten

Voedingsstoffen

- Water
- Eiwitten
- Vetten
- Koolhydraten
-Vitamines
- Mineralen

= bruikbare bestanddelen van voedingsmiddelen

Koolhydraten

- Brandstof

- Bouwstof

- Reservestof* (glycogeen in lever en spieren)

- *Belangrijkste voedingstof voor energie.

 

- Zit in zaden zoals tarwe en rijst, in aardappelen en suikerbiet

Eiwitten

- Bouwstof

- Brandstof

- Belangrijk voor opbouw van cellen (bv spieren) en stoffenin bloed

-Zit in bonen, vlees, zuivel en eieren

Vetten

- Brandstof, Bouwstof, Reservestof

Zit veel verschil tussen de verschillende vetten.
- Dierlijke vetten vaak slecht (verzadigd), vis is een uitzondering
- Plantaardig goed, onverzadigd.

Water

- Bouwstof
- Wordt gebruikt voor transporteren van stoffen

(je bloed bestaat voor 50% uit water)

Vitamines

- Beschermende stof + bouwstof

- Worden gebruikt als bescherming van je lichaam. Terkort kan leiden tot ziektes.

- Vitamine C, scheurbuik, Elke vitamine tekort kan een ziekte laten zien

Mineralen (zouten)

- Bouwstof 

- Beschermende stof

- Voorbeelden van mineralen zijn Calcium (Ca), IJzer (Fe), Natrium (Na) en Kalium (K).
Mineralen heb je o.a. nodig voor de opbouw van je botten en voor het aanmaken van rode bloedcellen.

Voedingsmiddel of voedingsstof
Appel

1. Voedingsmiddel
2. Voedingsstof

Voedingsmiddel of voedingsstof
Vitaminen

1. Voedingsmiddel
2. Voedingsstof

Voedingsmiddel of voedingsstof?
Koolhydraten

1. Voedingsmiddel
2. Voedingsstof

Is brood een voedingsmiddel of een voedingsstof?

1. Voedingsmiddel
2. Voedingsstof

- vooral brandstof, ook bouwstof en reservestof die onder de huid wordt opgeslagen:............................

- bouwstof en vervoer van stoffen:............................

- bouwstof en beschermende stof, bijvoorbeeld om goed te kunnen zien: ............................

- vooral bouwstof, ook brandstof:............................

- bouwstof en beschermende stof, bijvoorbeeld kalkzouten voor de opbouw van botten:............................

- vooral brandstof, ook bouwstof en reservestof, bijvoorbeeld suikers en zetmeel:............................

Sleep de voedingsstof naar de juiste beschrijving

vetten

water

vitaminen

eiwitten

mineralen

koolhydraten

Oefenen

Maak opdracht 1, 4, 5 en 10 van basisstof 1 en 2, thema 2

Nakijken

Opdracht 1, 4, 5 en 10 van basisstof 1 en 2, thema 2