GRATIS: Maak een ander personage tot hoofdpersoon
1 / 8
Lesduur is: 45 minIntroductie
Van hoofdpersonen tot bijfiguren: personages brengen verhalen tot leven! In deze les kijken leerlingen naar een scène uit een film en onderscheiden ze daarin verschillende soorten personages. Vervolgens herschrijven de leerlingen de scène vanuit het perspectief van een ander personage dan de hoofdpersoon. Ze beschrijven zo duidelijk en objectief mogelijk hoe deze nieuwe hoofdpersoon de gebeurtenissen beleeft en hoe die zich gedraagt. Zo ervaren leerlingen hoe de beleving van een verhaal verandert wanneer het vanuit een ander personage verteld wordt. Met deze les versterken leerlingen hun observatievermogen, inlevingsvermogen, creatief denken en schrijven.
Instructies
Benodigde voorkennis
- Leerlingen weten wat een vertelperspectief is.
Leerdoelen
- Leerlingen kunnen verschillende soorten personages in een filmscène herkennen en benoemen: de hoofdpersoon of protagonist, de tegenstander of antagonist en bijfiguren.
- Leerlingen versterken hun inlevingsvermogen door hun verbeelding te gebruiken en zich te verplaatsen in een ander personage dan de hoofdpersoon in de scène.
- Leerlingen kunnen specifiek en gedetailleerd de beleving en het gedrag van een personage beschrijven.
- Leerlingen kunnen reflecteren op de veranderingen die optreden in de beleving van een scène wanneer het verhaal vanuit een ander personage wordt beschreven.
Benodigde materialen
- laptop en beamer
- pen en papier
De filmscène zit al in deze les verwerkt.
Film en Nederlands
Dit is de variant van de les Maak een ander personage tot hoofdpersoon die gekoppeld is aan de film Gratis. Kijk hier voor varianten van deze les gekoppeld aan andere films en een algemene variant die je aan een film naar keuze kunt verbinden.
Bekijk voor meer lessen, filmtips en opdrachten de vakpagina Film en Nederlands.
Instructies
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Inleiding
Benoem dat leerlingen in deze les leren om verschillende soorten personages te onderscheiden. Ook ervaren ze hoe de beleving van een verhaal verandert wanneer het vanuit een ander personage verteld wordt.
Slide 2 - Tekstslide
Uitleg van de les
Vertel de leerlingen wat jullie deze les gaan doen.
In deze les ga je ...
... een scène uit een film bekijken en daarin verschillende soorten personages herkennen en benoemen.
... je inleven in een ander personage dan de hoofdpersoon en de scène herschrijven vanuit diens perspectief.
... reflecteren op de veranderingen die er optreden in de beleving van een scène wanneer het verhaal vanuit een ander personage wordt beschreven.
Slide 3 - Tekstslide
Voorkennis ophalen
Ga na wat leerlingen al weten over verschillende soorten personages en over vertelperspectieven. Vul met onderstaande uitleg aan voor zover nodig.
Leg uit welke soorten personages er zijn:
- De hoofdpersoon of protagonist is het belangrijkste personage in het verhaal.
- Personages die de hoofdpersonages ondersteunen en bijdragen aan het verhaal, worden bijfiguren genoemd.
- Het personage dat tegenstand biedt aan de hoofdpersoon en vaak de bron is van conflict in het verhaal, heet de antagonist.
- Ik-figuur
In boeken herken je dit perspectief doordat het in de ik-vorm is geschreven. Dit is te vergelijken met een point-of-view-shot in films, waarbij het lijkt alsof je door de ogen van het personage kijkt. - Hij/zij-figuur, de personele verteller
In boeken herken je dit perspectief doordat het in de derde persoon is geschreven. In films zie je dit meestal terug in de vorm van een over-the-shoulder-shot, waarbij je als kijker over de schouder van het personage meekijkt. - Hij/zij-figuur, de alwetende verteller
In boeken herken je dit perspectief doordat de verteller alle gedachten en gevoelens van de personages kent en beschrijft. In films wordt hiervoor weleens een voice-over gebruikt, waarbij de verteller het verhaal van buitenaf vertelt en de kijker direct aanspreekt. - Meerdere vertellers
In dit geval wordt er zowel in boeken als in films gewisseld tussen meerdere (meestal hij/zij-)perspectieven.
Slide 4 - Tekstslide
Filmscène bekijken
Vertel dat jullie zo de filmscène gaan kijken en dat de leerlingen antwoord moeten geven op de vragen die op de slide staan.
Bepaal of de leerlingen de antwoorden eerst voor zichzelf noteren of dat jullie deze na het kijken meteen klassikaal bespreken.
Slide 5 - Video
Filmscène bekijken
Bekijk samen de filmscène en bespreek de vragen:
a. Wie is het hoofdpersonage?
b. Waarom denk je dat?
c. Waar zie en hoor je dat aan?
d. Wie zijn de bijfiguur of bijfiguren en antagonist(en)?
e. Waarom denk je dat?
f. Waar zie en hoor je dat aan?
g. Welk vertelperspectief is toegepast?
Slide 6 - Tekstslide
Scène herschrijven
Vertel je leerlingen dat ze de scène die ze net hebben gezien, gaan herschrijven vanuit het perspectief van een ander personage. Een ander personage in de scène wordt nu dus de hoofdpersoon. Het vertelperspectief en de centrale gebeurtenis blijven hetzelfde. Je leerlingen mogen maximaal een half A4 gebruiken voor hun scène.
Geef aan dat de leerlingen specifiek en gedetailleerd moeten zijn, zodat duidelijk is vanuit welk personage de scène beleefd wordt. Laat de leerlingen de volgende vragen voor zichzelf beantwoorden om ze op weg te helpen:
- Speelt deze scène zich ook af op andere plekken dan in het oorspronkelijke verhaal?
- Komt je hoofdpersoon ook andere personages tegen?
- Wat ziet en hoort je nieuwe hoofdpersoon?
- Wat doet en zegt je nieuwe hoofdpersoon?
- Als deze scène verfilmd zou worden, wat ziet en hoort de kijker dan allemaal?
Slide 7 - Tekstslide
Reflecteren op herschreven scènes
Laat de leerlingen hun scènes klassikaal voorlezen of met elkaar uitwisselen en voor zichzelf lezen.
Bespreek vervolgens onderstaande vragen:
a. Welke scène verrast je het meest en waarom?
b. Op welke manier verandert je beleving van de scène door de wisseling van hoofdpersonage?
Slide 8 - Tekstslide
Afsluiting
Kom kort terug op wat jullie in deze les hebben behandeld en sluit de les af.
Extra opdracht
Als je tijd over hebt, kun je de hele film kijken (duur: 8:44): https://schooltv.nl/video-item/film-in-de-klas-gratis.
Bespreek dan de volgende vragen:
- Zagen de leerlingen hun nieuwe hoofdpersoon terug in de rest van de film? Op wat voor manier?
- Hadden ze verwacht dat het verhaal zich zo zou ontwikkelen? Waarom wel, of waarom niet?
