les 04 Kamp Amersfoort

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1,2

Kamp Amersfoort

Aan het einde van deze les:

• Weet je waar kamp Amersfoort voor diende.
• Weet je wie er gevangen zaten in het kamp.
• Kan je een vergelijking maken conflicten in de huidige tijd

Gedrag: Ontwikkelen 

waar diende kamp Amersfoort voor?

waar diende kamp Amersfoort voor?

waar diende kamp Amersfoort voor?

Kamp Amersfoort was in de Tweede Wereldoorlog een concentratiekamp. Het was een doorgangskamp (Polizeiliches Durchgangslager) voor doorvoer van gevangenen naar kampen in Duitsland. Op 18 augustus 1941 kwamen de eerste gevangenen aan in Kamp Amersfoort. Het was een groep van bijna 200 communisten, uit kamp Schoorl.

commandant van het kamp

Walter Heinrich (Myslowitz, 2 januari 1910 - onbekend, vermist sinds februari 1945[1]) was een Duitse SS-Obersturmführer. Als zodanig was hij van augustus 1941 tot 1 maart 1943 als Lagerkommandant belast met de leiding over concentratiekamp Kamp Amersfoort.

In 1941 kwam Heinrich aan in Nederland, waar hij als 31-jarige Untersturmführer de eerste commandant werd van Kamp Amersfoort. Heinrich stelde twintig SS'ers aan als Wachkommando van het kamp, en liet twee SS'ers uit het concentratiekamp Dachau overkomen om te demonstreren hoe de bewakers met de gevangenen om moesten gaan. Heinrich verbood mishandelingen als hij ze zag, maar was veelal buiten het kamp, waarbij Schutzhaftlagerführer I Johann Friedrich Stöver de leiding overnam. Uit de memoires van gevangenen en naoorlogse processen-verbaal komt naar voren dat hij een hondenliefhebber, feestganger en schuinsmarcheerder was. Hij leek correct in de omgang, een voormalig kunstschaatser, en zijn knipperende oog, een zenuwtic, leverde hem de bijnaam 'Heinrich Knipperoog' op.[2] Ook organiseerde hij diners voor bevriende officieren, waarvoor hij achterover gedrukt voedsel gebruikte wat eigenlijk bedoeld was voor de gevangenen.[3] Heinrich was niet alleen verantwoordelijk voor de vele misstanden in Kamp Amersfoort, maar nam ook actief deel aan de executie van 77 Sovjet-krijgsgevangenen op 9 april 1942. Vier dagen later werden op zijn bevel vier Nederlandse communisten geëxecuteerd, onder wie Henk Sneevliet.

De 'Rozentuin', waar gevangenen straffen kregen. Foto maart 1944, kampbewakers Joseph Kotalla (links), Joseph F. Oberle.

wie zaten er in het kamp gevangen?

• 2.500 Joden
  
• 271 Amerikaanse staatsburgers
• 123 Jehova's Getuigen 100 Sovjet-krijgsgevangenen. 
• 
  

Van 1943 -1945 zaten er vooral jonge mannen die nodig waren voor de Duitse Arbeitseinsatz.

de Rode bal!    Van 1941 - 43 zaten er vooral gevangenen die tegen de ideeën van de nazi’s waren zoals

verzetsstrijders, communisten, maar ook gijzelaars, (vermeende) criminelen, waaronder

zwarthandelaren, ca. 2.500 Joden, 271 Amerikaanse staatsburgers, 123 Jehova’s Getuigen en 100

Sovjet-krijgsgevangenen.

Van 1943 -1945 zaten er vooral jonge mannen die nodig waren voor de Duitse Arbeitseinsatz. Zij

werden opgepakt als onderduiker of met razzia’s van straat gehaald. Vanuit Kamp Amersfoort

werden ze alsnog naar Duitsland gestuurd om daar te werken.

het grootste transport van gevangenen uit de geschiedenis van het Duitse doorvoerkamp. Op 11 oktober 1944 werden meer dan 1400 mannen afgevoerd naar station Amersfoort en daar op de trein naar concentratiekamp Neuengamme.

Cijfers:

Van 1941-1945 verbleven in totaal 47.000 gevangenen in Kamp Amersfoort. Daarvan werden er circa 20.000 gedeporteerd naar meestal Duitse concentratiekampen. In Kamp Amersfoort kwamen 650 gevangenen om het leven. Zij werden gefusilleerd of kwamen door mishandelingen of ontberingen om het leven.

Bestaan dit soort kampen nog steeds?

Helaas wel.

Aan het einde van deze les:

• Weet je waar kamp Amersfoort voor diende.
• Weet je wie er gevangen zaten in het kamp.
• Kan je een vergelijking maken conflicten in de huidige tijd

Gedrag: Ontwikkelen