Kamp Amersfoort

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Ontstaan

• Amersfoort garnizoen stad.
• Spanningen in Europa
• Na de overgave in Duitse handen
  

https://www.kampamersfoort.nl/geschiedenis-en-onderzoek/voor-de-oorlog/

Meer informatie

Bezetting Amersfoort

Vanaf mei 1940 moeten alle Joodse mensen in Nedreland een Davidsster dragen.

Voor iedere Joodse persoon waren er vier sterren. Ze kostten 4 cent per stuk, bovendien moest voor elke vier sterren een distributiebon ('textielpunt') worden ingeleverd. Op niet-dragen van de ster stond een straf van 'zes maanden hechtenis of duizend gulden boete'. Iedereen begreep wel dat die 'hechtenis' waarschijnlijk betekende: de dood in een Duits kamp, speciaal het beruchte Mauthausen.

Op ‘verzoek’ van den NSB – provinciale Commissaris Müller hebben alle gemeenten in Utrecht bij de ingangen tot de gemeenten en kommen borden geplaatst met het opschrift: ‘Joden niet gewenst’. Alleen de stad Utrecht en Amersfoort hebben geweigerd er aan te voldoen.

Zoek opdracht

Waar in Amersfoort marcheren deze Duitse Soldaten?

"Polizeiliches Durchgangslager Amersfoort"

18 augustus 1941

De rozentuin. Gevangen moesten hier voor straf in weer en wind staan.

In Kamp Amersfoort zaten verschillende soorten gevangen, ieder herkenbaar aan een eigen merkteken op jas en broek. Zo zaten er in de beginperiode veel Joodse gevangenen, herkenbaar aan een gele ster, maar Kamp Amersfoort werd ook gebruikt om politiek gevangenen (rode driehoek), beroepsmisdadigers (groene driehoek), Jehova’s getuigen (paarse driehoek) en homofielen (roze driehoek) op te sluiten. Verder zaten in het kamp zogenaamde strafgijzelaars. Zij werden bijvoorbeeld gearresteerd als represaille voor aanslagen van het verzet. Of ze werden door de bezetter achter de hand gehouden als zogenaamde Todeskandidaten. Als het verzet een actie uitvoerde had men dan al personen beschikbaar die als vergelding neergeschoten konden worden. Sommige gevangenen zaten enkele weken een straf uit in het kamp. De meeste gevangenen verbleven er echter langere tijd of werden doorgestuurd naar andere kampen in nazi-Duitsland. Het kamp was afgezet en op iedere hoek stond een wachttoren.

https://www.kampamersfoort.nl/geschiedenis-en-onderzoek/pda-1941-43/

Meer informatie

In september 1941 arriveerden 101 Russische krijgsgevangenen in Amersfoort. Op de website van het herinneringscentrum is daarover te lezen:

    “De Duitsers hadden deze mannen een veertien daagse treinreis laten ondergaan om in Amersfoort de bevolking te laten zien wat voor een Untermenschen mensen dit waren. De bevolking werd opgeroepen om te komen kijken naar deze groep die vanaf het station naar het Kamp zou lopen. Dit gebeurde in grote aantallen. De bevolking had echter voor deze mannen water en brood bij zich. De propaganda van de Duitsers had niet gewerkt. In plaats dat deze mannen als afschrikking werkte had de Amersfoortse bevolking medelijden met deze mannen. De jongemannen in de leeftijd tussen de 18 en 35 werden vervolgens opgesloten in Kamp Amersfoort.”

Vanuit Kamp Amersfoort werden vele duizenden gevangenen afgevoerd naar kampen in nazi-Duitsland. Het grootste transport vond plaats op 11 oktober 1944. Op die dag liep een groep van 1441 gevangenen van het kamp naar het station.

Vanaf station Amersfoort werden ze met de trein afgevoerd naar het Noord-Duitse concentratiekamp Neuengamme. Slechts weinigen van hen overleefden de oorlog. Tot deze groep behoorden onder meer 601 mannen uit Putten, 43 uit Gorinchem en 106 politiemensen.

De Nederlandse Rode Kruis-medewerkster Loes van Overeem meldde zich in september 1944 bij Kamp Amersfoort. Ze bleef in het kamp en maakte zich daar vervolgens hard voor een betere behandeling van de gevangenen. Die noemden haar vanwege haar werk liefkozend de “Witte Engel” en de “Nederlandse Florence Nightingale”.

Loes Overeem

https://historiek.net/loes-van-overeem-kamp-amersfoort/71698/

Meer weten

https://historiek.net/josef-kotalla-beul-van-amersfoort/128119/

Meer weten

 (1908-1979) – De beul van Amersfoort

Josef Kotalla

De wandeling begint bij Kamp Amersfoort op de Loes van Overeemlaan en loopt via onder andere de Kapelweg, het Vondelplein en de Prins Hendriklaan naar het stationsplein van Amersfoort. De start van de tocht is exact om 18.00 uur en duurt circa 90 minuten. Aanmelden kan bij je docent en is verplicht als je mee wilt lopen

De herdenkingsroute