4V Portret DEEL 1

• Kunst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Materiaal, techniek en hanteringswijze: zie hierover de uitleg aan de hand van voorbeelden

Materiaal	gereedschap	techniek	hanteringswijze
Hout	zaag	zagen	grof
Verf	kwast	schilderen	verfijnd
Klei	mirette	boetseren	verfijnd

Expressie:

Uitdrukken van emotie

Maar ook met de hanteringswijze

Dit kan met een gezichtsuitdrukking

Materiaal

Gereedschap

Lijm

Hout

verf

Schildersdoek

Inkt

Karton

papier

klei

Tang

Beeldhouwwerk, sculptuur: Houwen (weghakken) van materiaal. bijv. uit marmer of hout. 

Een ruimtelijk en vrijstaand beeld

Keramiek: gebakken klei

Mode(accessoire): speciale kleding als Kunst om het lichaam. Accessoire: toevoeging aan outfit zonder noodzakelijke functie.

Kostumering: kleding voor het spelen van een rol in theater of film.

Realistisch en Naturalistisch: bijna fotografische weergave. lijkt heel erg op de werkelijkheid

Naar de fantasie: de realiteit loslaten.

houding en gebaar: met lichaamshouding of een gebaar kan je een gevoel overbrengen

De houding van deze paus straalt macht uit

Zijn armen en handen liggen ontspannen op de armleuning

Hij kijkt ons indringend aan

Kleding en accessoires

Aan de kleding zie je direct dat het hier om de paus gaat

Aan de accessoires zie je dat de man veel rijkdom heeft

Attribuut: voorwerp dat bij een persoon hoort. Je herkent de persoon door dit voorwerp.

Hoe noem je een portret waarbij je iemand van de zijkant bekijkt?

1. en face
2. en face of en profil
3. en profil
4. zelfportret

De staf van Sinterklaas is zijn

1. modeaccessoire
2. object
3. attribuut
4. kleding

Hoe noemen we een kunstwerk waarop iemand helemaal is afgebeeld

1. groepsportret
2. ten halven lijve
3. buste
4. ten voeten uit

Een karikatuur wordt gemaakt om

1. kritiek te geven op een persoon
2. een eerbetoon aan iemand te geven

Rembrandts beroemdste en grootste doek, "De Nachtwacht", werd in 1642 gemaakt voor de Kloveniersdoelen. Dit was een van de verenigingsgebouwen van de Amsterdamse schutterij, de burgerwacht van de stad. 

De echte titel is: "Schutters van wijk II onder leiding van kapitein Frans Banninck Cocq"

Rembrandt was de eerste die op een groepsportret de figuren in actie weergaf. De naam Nachtwacht is pas veel later ontstaan. 

Het schilderij is eigendom van de gemeente Amsterdam en behoort sinds 1808 tot de collectie van het Rijksmuseum Amsterdam.

Sinds is de Nachtwacht 363 bij 438 cm, maar dat was het schilderij niet toen Rembrandt het maakte! Het was toen een stuk groter: 500 bij 387 cm. Maar omdat het schilderij niet paste op de plaats waar het zou gaan hangen in het stadhuis op de Dam (tegenwoordig Paleis op de Dam), werden er in 1715 stukken vanaf gesneden.

Benieuwd hoe de Nachtwacht eruit zag vóór de stukken eraf waren gesneden? Klik op de afbeelding rechtsonder in de hoek.

De Nachtwacht heet tegenwoordig zo, maar de oorspronkelijke titel is: De compagnie van kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh maakt zich gereed om uit te marcheren.

Het is onduidelijk waar de naam Nachtwacht precies vandaan komt. Is het misschien de kleur van het schilderij? Of was dit inderdaad een nachtwacht?

Kapitein Frans Banninck Cocq

Luitenant Willem van Ruytenburgh

Schilderijen van schutterijen (een soort politie) waren erg populair in de tijd. De leden van een schutterij betaalden veel geld om er goed en stoer uit te zien. Rembrandt had voor het maken van dit schilderij ongeveer 3500 gulden verdiend. Dat was in die tijd veel geld, maar niet ongebruikelijk voor een schilderij van Rembrandt.

Is dit Rembrandt zelf? Sommige mensen zeggen van wel.

Het meisje stelt een soort mascotte voor. Aan haar riem hangt een dode vogel. Vooral de twee poten van het beest, de klauwen, zijn duidelijk te zien. Ze zijn het symbool voor de kloveniers (de schutters), die ook wel klauweniers werden genoemd.

Kloveniers waren schutters met een musket (geweer). Rembrandt heeft in zijn schilderij laten zien wat er allemaal bij komt kijken om zo'n musket te gebruiken. Zo vult er één zijn musket met kruit; ééntje schiet zijn musket af en een ander reinigt zijn musket door het kruit weg te blazen.

Het is bijna niet te zien, maar in hun wapen hadden de Kloveniers twee klauwen van een vogel. Die twee klauwen zie je ook weer terug bij de vogel die het meisje bij zich draagt.

Op dit schild staan de namen van de personen die zijn afgebeeld (en waarschijnlijk ook hebben betaald).

Hoeveel is de Nachtwacht waard? Dat is niet te zeggen: het schilderij is nooit verkocht of te koop aangeboden. Er is later weleens geprobeerd om het uit te rekenen. Ze kwamen toen uit op een bedrag van 500 miljoen Euro!

De signatuur (soort handtekening) van Rembrandt: Rembrandt f 1642

Sommige leden van de schutterij weigerden te betalen toen ze het schilderij zagen: ze stonden er maar half op! Of keken de andere kant op! "Daarvoor ga ik niet betalen!", zeiden sommigen

Honden op schilderijen waren vaak een teken van trouw ('trouwe viervoeter'). Of de hond in dit schilderij dezelfde functie heeft, trouw aan de stad Amsterdam, is niet bekend.

De Nachtwacht lijkt misschien een rommeltje, maar als je goed kijkt zitten er duidelijk 'lijnen' in. Dat zie je bijvoorbeeld aan de lansen en geweren.