les 3 en 4 dubbelop nakijken en twee lessen verwijzen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom 4H

Pak alvast je reader formuleren voor je. We hebben zo eerst pitches!

Planning pitches

donderdag 01-02 les I	Ole	Noah
donderdag 01-02 les II	Aron	Claire
vrijdag 02-02	Hajar	Jordy
dinsdag 06-02	Darrel	Michelle
vrijdag 09-02	Timothy	Youp

Belangrijke data:

• Toets formuleren 
                            - donderdag 15-02 of....
                            - vrijdag 16-02 
• Boekopdracht leesboek 3 (recensie schrijven)
                            - Deadline 22 maart

Deze les

• Dubbelop nakijken (D, E, F, G)
• Opdracht H maken
• Uitleg verwijsfouten (twee)
  
• Volgende uur: pitches + nog twee verwijsfouten

Nakijken D

• 1. ‘Ik weet waar je woont’ OF ‘Ik weet waar je huis staat’
  
• 2. ‘Een voorbeeld geeft’ OF ‘Een voorbeeldfunctie heeft’
  
• 3. ‘afkijkt’ OF ‘spiekt’
  
• 4. ‘opnieuw’ OF ‘over’
  
• 5. ‘mond-tot-mondreclame’
  

Nakijken E

• 1. Minderjarige kinderen
• 2. Domme sufferds
• 3. Evaluatie achteraf
• 4. Aanwezige bezoekers
• 5. Gratis cadeau

Nakijken F

• 1. Wikken en wegen
• 2. Blij en verheugd
• 3. Naast – bovendien
• 4. Voordat – eerst
• 5. Reeds – al

Opdracht G

• 1. ‘zo zwaar bent’ OF ‘zo veel weegt’
• 2. ‘als muzikant’ OF ‘muzikant zijnde’
• 3. ‘vertrouwen in’ OF ‘goede hoop op’
• 4. ‘heel hoge prijs’ OF ‘het was heel duur’
• 5. ‘luiden de noodklok’ of ‘horen de alarmbellen’
• 
  

Maken opdracht H

Nakijken H

• 1. De oorzaak van de vliegtuigcrash is te wijten aan achterstallig onderhoud. contaminatie
• 2. De oud-directeur werd tijdelijk als interim-manager aangesteld bij de NS. pleonasme
• 3. Waarschijnlijk maakt het geen verschil uit of je geld overmaakt of contant betaalt. contaminatie
• 4. Waarom wil de gemeente toch verhinderen dat burgers geen schuurtjes in hun achtertuin bouwen? dubbele ontkenning

Nakijken H

• 5. Misschien kunnen jullie overmorgen wellicht een paar uur langskomen om schoon te maken. tautologie
• 6. Wanneer je dit baantje aanneemt, moet je wel bereid zijn om ook in het weekend te willen werken. contaminatie
• 7. Dit presentje krijg je gratis ter gelegenheid van de opening van onze zaak. pleonasme
• 8. Toen ik de eerste opgaven niet begreep, haalde ik alles door de war. contaminatie

Formuleren H2 Verwijswoorden

Wat gaat er vaak fout?

1. Mannelijk, vrouwelijk en onzijdig (geslacht)

2. Het woord ‘wat’ of 'dat'?

3. Hen of hun?

4. Wie of waar?

5. Slordig verwijzen

Deze les:

Fouten met verwijswoorden:
1) mannelijk of vrouwelijk?
2) wat of dat?
                                                                

bnnvara
03-2021

Verwijswoorden

Gebruiken we om herhaling te voorkomen, voor variatie en leesbaarheid.

Anne heeft haar haren gekamd.

De jongen die daar loopt is echt heel aardig.

De les aardrijkskunde was heel leuk, want die vond plaats in Geofort. 

Voorbeeldfouten (mannelijk, vrouwelijk of onzijdig)

Het meisje die daar loopt.

De politie heeft zijn macht getoond.

Dat jongen is mijn neef.

Mannelijk, vrouwelijk of onzijdig

• In veel talen hebben zelfstandig naamwoorden altijd een ‘geslacht’.

Er zijn in het Nederlands drie opties:

1: Mannelijk de-woorden               de radio             zijn

2: Vrouwelijk de-woorden             de leerlinge     haar

3: Onzijdig het-woorden                 het huis             zijn 

Hoe weet je dat nou? Mannelijk, vrouwelijk of onzijdig

Hoe weet je dat nou? Mannelijk, vrouwelijk of onzijdig

Zie reader

Hoe weet je dat nou? Mannelijk, vrouwelijk of onzijdig

Zie reader

Voorbeelden

1. PSV heeft zijn supporters na de overwinning bedankt voor de steun. (een club) 

2. De politie heeft haar werknemers een opslag gegeven. (-ie)

3. De natuur heeft zo haar grillen. (-uur)

4. De radio was kapot, maar ik heb hem gerepareerd. (de-woord)

Let op!

Als datgene waar je naar verwijst (het antecedent) uit meerdere woorden bestaat, moet je naar het belangrijkste woord kijken.

De commissie van Leerdam 100 jaar... 

Wat of dat?

'wat' of 'dat'
Wat is goed?

1. Het shirt dat we dragen met de voetbalclub heeft het logo van onze sponsor.

2. Het shirt wat we dragen met de voetbalclub heeft het logo van onze sponsor.

'wat' of 'dat'
Wat is goed?

Onthoud: je verwijst alleen met wat:

1. Bij de overtreffende trap
   dat is het allerlekkerste wat ik ooit heb gegeten.
2. Na een onbepaald voornaamwoord (alles wat ik wil..., iets wat..., niets..., het enige...) Iets wat weinig mensen weten is dat de donder en bliksem tegelijk ontstaan bij onweer.
3. Als je terugverwijst naar een hele zin
   De hele klas heeft een voldoende gehaald, wat ik erg knap vind.

'wat' of 'dat'
Wat is goed?

1. Het shirt dat we dragen met de club heeft het logo van onze sponsor.

2. Het shirt wat we dragen met de club heeft het logo van onze sponsor.

Wat of dat? Schrijf op of de zin goed of fout is. Verbeter de foute zinnen.

1. We gaan morgen naar de Efteling, wat ik heel erg leuk vind.
2. Het stemmetje van Peppa Big is het irritantste dat ik ooit heb gehoord.
3. Ik vind het vervelend dat je je zo ergert.
4. Er is iets dat ik je nog wilde vertellen.
5. Het meeste dat ik denk ik onzin.

Wat of dat? Schrijf op of de zin goed of fout is. Verbeter de foute zinnen.

1. We gaan morgen naar de Efteling, wat ik heel erg leuk vind.
2. Het stemmetje van Peppa Big is het irritantste dat ik ooit heb gehoord.
3. Ik vind het vervelend dat je je zo ergert.
4. Er is iets dat ik je nog wilde vertellen.
5. Het meeste dat ik denk ik onzin.

1. goed
2. fout > wat
3. goed
4. fout > wat
5. fout > wat  

Wat of dat? 

Kortom: altijd dat, behalve bij...

1. onbepaald voornaamwoord (iets, niets, datgene...)

2. overtreffende trap (mooiste, interessantste, slaapverwekkendste)

3 verwijzing naar een (bij)zin
(De reus lag diep te slapen, wat klein duimpje moed gaf.)

oefenen

-  Je vindt de  theorie op blz. 2-4 van de reader

 - Nu maken: opdracht A, B, C op blz. 13 uit de reader 

Nakijken opdracht A blz. 13

• 1. “Leerdam is blij met zijn inwoners.”
  plaatsnaam, dus onzijdig. Zijn
• 2. De politiek heeft tegenwoordige geen respect meer voor haar burgers
  Politiek, vrouwelijke uitgang
• 3. “Omdat de kano lek is, moet hij zo snel mogelijk gerepareerd worden.”
  Overige woorden, dus mannelijk. Hij
• 4. …zijn infrastructuur…
  New York is een plaatsnaam, dus onzijdig, dus zijn.
• 5. “ De liefde kent geen genade voor haar vele slachtoffers.”
  uitgang -de, dus vrouwelijk. Haar

Nakijken opdracht A blz. 13

• 6. …haar hond…
  Hoewel het een het-woord is, wordt er duidelijk verwezen naar iets vrouwelijks (het meisje)
• 
  

Nakijken opdracht B blz. 13

• 1: De universiteit geeft al haar studenten wat korting… (V)
  
• 2: Heeft de gemeente Utrecht wel gedacht aan haar inwoners… (V)
  
• 3: De mediatheek sluit haar deuren… (V)
  
• 4: De vergadering was goed verlopen, omdat zij goed... (V)
  
• 5: Mijn uitgebreide kennis heeft zo haar voordelen… (V)
  
• 6: Kaapstad heeft al zijn vliegvelden… (O)
  
• 7: Het kabinet vergadert wel, maar het begint… (O)
  
• 8: Mijn smartphone is aan zijn einde… (M)
  
• 9: Mijn koffiezetapparaat is kapot, maar ik ga het… (O)
  
• 10: Dat rijtjeshuis is leuk, maar het is helaas… (O)

Nakijken opdracht C blz. 13

• 1. Het lekkerste wat (overtreffende trap)
• 2. Iets wat (onbepaald voornaamwoord)
• 3. Het mooiste wat (overtreffende trap)
• 4. Het boek dat (niet een van de drie wat-regels)
• 5. Alles wat (onbepaald voornaamwoord)
• 6. …. wat soms… (verwijst naar hele zin)
• 7. Het meisje dat (niet een van de drie wat-regels)
• 8. Het nieuws dat (niet een van de drie wat-regels)
• 9. … wat altijd… (verwijst naar hele zin)
• 10. … wat niet… (verwijst naar hele zin)

Wat gaan we leren?

Je herkent stijlfiguren en stijlfouten in een tekst.

• 1. Pleonasme 2. Tautologie 3. Dubbele ontkenning
• 4. Contaminatie
• 5. Verkeerd verwijzen
• 6. Incongruentie
• 7. Dat/als-constructie
• 8. Foutieve samentrekking
• 9. Foutieve beknopte bijzin
• 10. Onjuist begrenzen
• 11. Onjuiste inversie 

Wat gaat er vaak fout?

1. Mannelijk, vrouwelijk, en onzijdig (geslacht)

2. Het woord ‘wat’ of 'dat'?

3. Hen of hun?

4. Wie of waar?

5. Slordig verwijzen

hen of hun, wie of waar?

lees de theorie uit de reader
- blz. 3: B Hen of Hun
- blz. 4 D: wie of waar (+ voorzetsel)

hen of hun

Let op! Heb je een herhalingslesje zinsontleding nodig?

Maak even een afspraak.

hen of hun

1. Hun fietsen ook zonder licht.
2. De agent geeft hun ook geen boete.
3. Ik heb aan hen verteld dat ze alleen maar lief hoeven te lachen.
4. De agent gaf hen een vriendelijke lachje terug.
5. Hun licht stond ook uit.

wie of waar?

1. Dat is het boek op wie/waarop de film is gebaseerd.
2. Dat is het meisje met wie / waarmee ik de opdracht maak.
3. Pak even de schroevendraaier waarmee / met wie je dat bureau in elkaar hebt gezet.
4. Dat is de directeur in wie / waarin mijn ouders veel vertrouwen hebben.

Oefenen

Maak uit de reader opdracht D, E, F blz. 13-15

(Maak opdracht A, B, C ook nog af)

Kies een nieuw leesboek

• Geef voor volgende week vrijdag je nieuwe leesboek door.
• Het moet een B of C-boek zijn (zie lijst in teams)
• Je mag ook zelf een boek op niveau kiezen. (overleg met docent)