Erfelijkheid herhaling

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hoe zat het ook alweer? - notaties

- monohybride     standaard:         AA, Aa, aa

- intermediair       beide allelen dominant, mengvorm:  ArAw / enz.

- X-chromosomaal     allel ligt op X-chromosoom:  XAXa / XAY / enz.

- letaal      dodelijk als homozygoot dominant:   Aa, aa  (AA wegstrepen)

- bloedgroepen    A   =  IaIa of Iai          B  =  IbIb of Ibi     

                            AB =  IaIb                  O  =  ii

Hoe zat het ook alweer? - verhoudingen

- notatie        bruin: blauw = 3 : 1             voorbeeld bij fenotype

                     AA : Aa : aa = 1 : 2 : 1         voorbeeld bij genotype

- getallen in tekst?

                     als fenotype van F1 ongeveer 3 : 1 dan altijd Aa x Aa

                     als fenotype van F1 ongeveer 1 : 1 dan altijd Aa x aa

Hoe zat het ook alweer? - stambomen

- notatie              = vrouw

                           = man

- stamboomregel

                     als kind ander fenotype heeft dan beide ouders,

                     zijn de ouders altijd heterozygoot (Aa). 

- tip               vul altijd (op toetsblad) in wat je meteen al weet.     

Hoe zat het ook alweer? - stappenplan

- stappenplan

              1)   Schrijf de genotypen van de kruising (ouders) op.                                        Let hierbij meteen op de notatie. 

              

              2)   Maak daarna het kruisingsschema (verplicht bij toetsen)

              3)   Lees goed de vraag door en geef daarna het antwoord. 

Kruisingen oefenen

X 

- rode schubben

- rechte hoornen

- stekels op rug

- spuwt vuur

- bloedgroep A

- blauwe schubben

- gekromde hoornen

- stekels op rug

- spuwt elektriciteit

- bloedgroep ?

Kruisingen oefenen - hoorns

                                             X 

rechte hoorns

 

golvende hoorns

 

De rode draak is heterozygoot voor rechte hoorns. 

1a) Hoe wordt een dergelijke kruising genoemd. Geef ook de genotypen van de ouders. 

1b) Geef het kruisingsschema van de kruising tussen de rode en blauwe draak. 

       Let op de notatie!!

1c) Hoeveel procent van de F1 heeft golvende hoorns? 

Kruisingen oefenen - hoorns

	A	a
a	Aa	aa
a	Aa	aa

1c) Golvende hoorns, dus aa. Check kruisingstabel: 50%

1b) Aa (recht) x aa (golvend)

1a) Monohybride kruising. 

      In tekst "rode draak is heterozygoot" dus rood: Aa  en  blauw: aa 

Kruisingen oefenen - schubben

                                             X 

rode schubben

 

blauwe schubben

 

De F1 van deze twee draken hebben allemaal paarse schubben. 

1a) Hoe wordt een dergelijke kruising genoemd? 

1b) Geef het kruisingsschema van de kruising tussen de rode en blauwe draak. 

       Let op de notatie!!

1c) De F1 kruist onderling verder. Wat is dan de verhouding van de fenotypen in de F2?

Kruisingen oefenen - schubben

	A r	A r
A b	A b A r	A b A r
A b	A b A r	A b A r

1c) F1 kruist onderling verder, dus AbAr x AbAr

            kruisingsschema:                                          dus het antwoord is

                                                                                            rood : paars : blauw

                                                                                        =     1    :     2     :    1

	A b	A r
A b	A b A b	A b A r
A r	A b A r	A r A r

1b) ArAr (rood) x AbAb (blauw)

1a) Intermediaire kruising, want er ontstaat een mengvorm (dus beide allelen dominant).

Kruisingen oefenen - stekels op rug

                                             X 

Scherpe stekels

Scherpe stekels

Het allel voor stekels is dominant over geen stekels en erft letaal over. 

De F1 bestaat uit 12 nakomelingen. 

1a) Wat zijn de genotypen van de ouders? 

1b) Geef het kruisingsschema van de kruising tussen de rode en blauwe draak. 

       Let op de notatie!!

1c) Hoeveel nakomelingen zullen naar verwachting scherpe stekels hebben?

Kruisingen oefenen - stekels

1c) 2/3 van de nakomelingen heeft scherpe stekels (alleen Aa, want AA was letaal).

      2/3 x 12 nakomelingen = 8 nakomelingen

1b) 

1a) Aa (rode draak) x Aa (blauwe draak)  (AA kan niet omdat dat letaal is)

	A	a
A	AA	Aa
a	Aa	aa

AA wegstrepen omdat dit letaal is en dus niet voorkomt in de F1.

Kruisingen oefenen - spuwen

                                             X 

man: spuwt vuur

vrouw: spuwt elektriciteit

 

het allel voor vuurspuwen is dominant en erft 

X-chromosomaal over.

1a) Wat zijn de genotypen van de ouders? Denk aan de notatie!

1b) Geef het kruisingsschema van de kruising tussen de rode en blauwe draak. 

       Let op de notatie!!

1c) Hoeveel procent van de mannetjes uit de F1 kan elektriciteit spuwen?

Kruisingen oefenen - spuwen

1c) Elektriciteit spuwen van de mannetjes, dus X^aY: 100%

1b) 

1a) rode draak: mannetje, dus XY. Spuwt vuur, dus X^AY

      blauwe draak: vrouwtje, dus XX. Spuwt elektriciteit, dus X^aX^a

	X a	X a
X A	X a X A	X A X a
Y	X a Y	X a Y

Kruisingen oefenen - bloedgroepen

                                   X 

bloedgroep A

bloedgroep ? 

1a) Wat zijn de genotypen van de rode draak, kind 4, 5 en 6? Denk aan de notatie!! 

1b) Zet de genotypen alvast in de stamboom. 

1c) Wat zijn de genotypen van de bloedgroep van de beide ouders?

AB

B

O

A

?

Kruisingen oefenen - bloedgroepen

1c) regel: 1 allel van de ene ouder en 1 allel van de andere ouder, dus 

      rode draak: Iai     en     blauwe draak: Ibi

Ia?

? ?

Ia?

IaIb

i i

1a + 1b)

Weet wat je weet & vul je valkuil

• Noteer nu met welk type kruising(en) je het meeste moeite had.

• Zoek op bij welke basisstof deze kruising(en) hoort.
  

• Lees dit voor de toets nog goed door en maak de oefeningen.