WEBB Markt en overheid 1.18 t/m 1.20

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom

5 havo ECONOMIE  ||  2022-2023

Wat is het verschil tussen variabele en constante kosten?

Wat is een constante kost

1. Inkoop
2. Seizoens medewerker
3. Autoverzekering
4. Benzine

De constante kosten zijn:

1. 0
2. 20.000
3. 4.000
4. 60.000

Opbrengsten

Afkorting	Betekenis	Formule
TO	Totale opbrengst	P x Q
GO	Gemiddelde opbrengst	TO : q ofwel P
MO	Marginale opbrengst	Verschil in TO bij een extra product.

Marginaal

Verkoopprijs 0,99 euro. 

GVK = 0,40 euro 

GTK = 0,60 euro als het bedrijf van 120 verkochte producten naar 121 verkochte producten gaat.

Elke keer als er een extra product verkocht wordt, ontvang je 0,99 euro (MO). Als product 121 wordt verkocht is MK 0,60 euro. 

MK en GVK

In het voorbeeld is MK groter dan GVK. 

Dit betekent dat GVK stijgt en noemen we progressief. 

• MK > GVK
• MK < GVK (degressief)
• MK = GVK (proportioneel)

Volkomen concurrentie

GO = P = MO 

De prijs ligt vast, een extra verkocht product levert de prijs op die daarvoor betaald wordt. 

Wat zijn de marginale kosten van de 1.000e fiets?

1. 350
2. 1850
3. 1950
4. 2400

Maximale winst berekenen bij stijgende marginale kosten 

Maximale winst is nog steeds MO=MK alleen nu stijgen de MK bijvoorbeeld doordat je extra personeel moet inschakelen als je meer produceert. 

 

Wanneer is er dan 

maximale winst? 

Totale winst

• TO - TK
• Je blijft produceren zolang MO groter is dan MK. 
• Elk product blijft je dan meer opleveren dan dat het kost. 

Maximale winst bij volkomen concurrentie

Als we deze regels volgen kunnen we de maximale winst bij volkomen concurrentie berekenen. 

Hierbij maken we gebruik van twee grafieken: een collectieve grafiek met QA en QV en een individuele grafiek met MK en GTK. 

Het berekenen van de maximale winst doen we in de volgende stappen:

Stap 1: Zoek p* bij QA = QV

Stap 2: p = MO en p is altijd gelijk. Teken daarom in de individuele grafiek een MO-lijn ter hoogte van de evenwichtsprijs

Stap 3: Maximale winst bij MO = MK. Vind hier q*

Stap 4: Ga naar beneden vanaf het snijpunt en vind GTK voor q*

Maximale winst bij een markt van volkomen concurrentie. 

Maximale winst arceren

1. Welke ster geeft maximale winst aan?
2.  Maximale winst arceren. 

Breken de maximale Winst.

Bereken
maximale winst

Maximale winst berekenen

MO = MK bij 80 stuks.  --> je vindt hoeveel stuks er verkocht worden. 

TW = TO - TK

TO = 8 x 80 = 640 euro. 

TK = 6,25 x 80 = 500 euro

640 - 500 = 140 euro winst. 

Aan het werk

Maken 1.18 t/m 1.20

Nakijken

• Wat heb je goed gedaan?
• Wat kun je beter doen?

1.19 laten checken. 

Wat is onjuist over volkomen concurrentie?

1. Veel concurrentie
2. Prijs wordt bepaald door vraag en aanbod
3. Heterogene goederen
4. Veel aanbieders

Monopolist

Concurrentie verdwijnt.

In theorie kan de prijs zelf bepaald worden.

Leg uit waar de monopolist afhankelijk van is bij het vaststellen van de verkoopprijs.

Soorten monopolie

Hoe kan een monopolie ontstaan?

1. Wettelijke monopolie

De overheid geeft of heeft het alleenrecht op de verkoop

2. Natuurlijk monopolie

De investeringen om een bedrijf te beginnen zijn zo hoog dat geen enkel ander bedrijf de concurrentie wil aangaan

3. Technische monopolie

Een bedrijf bezit als enige de technische kennis om een product te maken

4.  Economisch monopolie

Een bedrijf bezit een alleenrecht op het produceren van het product (patent)

Prijsafzetlijn

Collectieve vraaglijn

Geeft de hoeveelheid weer bij verschillende prijzen. 

GO = P

Monopolie:

Uitleg grafiek

GO = P --> gemiddelde opbrengst en prijs is zelfde lijn. 

MO --> marginale opbrengst

• Toename van TO bij een extra product. 
• MO is hier NIET gelijk aan GO en P.

Bij volkomen concurrentie was P = GO = MO --> omdat de prijs gegeven is, de individuele aanbieder heeft geen invloed op de prijs. 

Bij een monopolie

1. is de prijs een gegeven
2. is de prijsafzetlijn een dalende lijn
3. geldt P=GO=MO
4. maakt de producent altijd winst

De aanbieder op de marktvorm monopolie ...

1. is volledig vrij in het bepalen van de prijs
2. biedt een heterogeen product aan
3. is een hoeveelheids-aanpasser
4. is een prijszetter

Aan het werk

Maken 2.1 t/m 2.5

Nakijken

• Wat heb je goed gedaan?
• Wat kun je beter doen?