Bijbel SO 22-23

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Bijbel SO

Alles wat je moet weten

LEF klas 1 2022-2023

Ik voel me vandaag aan het begin van de les?

😒🙁😐🙂😃

Deze les

Vandaag

Bijbelles deel 1

Terugblik 

Opstart Jodendom en Christendom

Vooruitblik

Bijbelles deel 2. 

Bijbel SO in de les van week 4

Leren volgens de bewezen methode van Leitner. 

Voordelen handgeschreven kaartjes: 

- Veel herhaling

- Actief leren

- Motiverend

- Kost weinig oefentijd

> Zie werkblad in Teams

Leitner Flashcards

Houd in de lessen goed je schrift en papier bij de hand.

Het maken van aantekeningen helpt je met het onderscheiden van hoofd- en bijzaken en zo behoudt je een goede focus in de les

> Werkblad in Teams

Cornell Lesnotities

Doelen

Verdeel leermomenten voor meer herhaling en voorkom dat je te lang bezig blijft. 

Na school 25 minuten huiswerk effectief benutten is een hele opgave. 

Pomodoro techniek

Doelen

We gaan het de komende lessen hebben over en werken met de bijbel. 

In deze lessen behandelen we de bijbel niet als heilig boek, maar als onderzoeksobject. 

Disclaimer

Foto: Massada, sporen van Joods-Romeinse oorlog

Wat denk jij al over de Bijbel te weten?

Waarom kunnen we niet spreken van een echte Bijbel?

- Je kan twee kenmerken van levensvragen noemen

- Ja kan de 2 karakteristieken van levensvragen in eigen woorden uitleggen

• SO in wk 4 weging 1 voor P2, geen ander werkstuk
• Bestaat uit 2 delen:

1. Deel 1: Op kennis lijkt op Wb. opdr. 6, 7, 9, 10, 19, 32, 33, verdiepingsopdracht 8. Blz. 92 e.v.
   
2. Deel 2:  Op vaardigheid, zoals we oefenen in deel 2 van deze LessonUp
   

Bijbel SO

Tip! Het is onnodig om een onvoldoende voor dit SO te halen. Leren werkt, vandaar ook veel leertips! 

Zoveel weten we blijkbaar niet meer: onze doelen

• Je kan uitleggen waarom 'de bijbel' niet bestaat
• Je kan basisbegrippen van de bijbel onthouden
• Je kan in eigen woorden uitleggen welk probleem de talen van het oude en nieuwe testament voor vertalers geeft
• Je kan zaken in de bijbelboeken terugvinden

Tip! Maak van de doelen toetsvragen om jezelf mee te overhoren.

De bijbel bestaat niet

Deel 1 Kennis

Foto: Dode zee rol

Enkele wetenschappelijke inzichten

• Als de bijbel niet bestaat, bestaat er ook niet zoiets als de 'echte originele bijbel'. Toch de moeite om te bestuderen. (o.a. Meest verkochte 'boek')

• Veel materiaal is verloren gegaan door het materiaal waarop geschreven is. De joodse teksten staan vaker op papyrus en dierenhuiden. We hebben wel 'oudere' verhalen van andere omringende volken doordat ze bijvoorbeeld op kleitabletten of muren schreven. 
  
•  Schrijven is kostbaar en lastig in deze tijd om meerdere redenen. Er wordt alleen met reden geschreven, bijvoorbeeld voor politiek gewin. De verhalen uit bijbelteksten komen voort uit een mondelinge traditie en zijn met een reden opgeschreven. De teksten staan niet los van hun plaats of tijd. 
• Bijbelboeken zijn geen 'kookrecepten' toepassen in onze tijd is lastig.

Let op! Geen toetsstof

Het lijkt soms makkelijk, vertalen. Woordenlijsten gespiegeld tegenover elkaar bij Duits of Spaans. Maar vertalen is soms nog niet zo makkelijk als het lijkt. Vertaal Roos maar eens naar het Engels, bedoelen we dan Bulls Eye, of Rose of  Roos dat meisje uit W5? 

Oude talen vertalen is nog veel lastiger, sommige woorden zijn erg gebonden aan een plek, denk maar eens aan een plat Helmonds woord: 'keiebijter'. En soms erg gebonden aan tijd. Had jij voor de corona al eens gehoord van een Lock-down? 

Daarnaast kent het oud Hebreews of Grieks geen klinkers. Dus soms is het gokken. 

De teksten die in bijbelversies opgenomen zijn veelvuldig vertaald in taal en context. 

Vertalen = Liegen

Doelen

- Je kan twee kenmerken van levensvragen noemen

- Ja kan de 2 karakteristieken van levensvragen in eigen woorden uitleggen

בְּרֵאשִׁית בָּרָא אֱלֹהִים אֵת הַשָּׁמַיִם וְאֵת הָאָרֶץ < hier staat zoeits als: 

 Bereshit bara Elohim et hashamayim ve'et ha'aretz.

Het Hebreeuws kent geen klinkers, vertalen is soms gokken. Het laat zich vrij vertalen in het Nederlands naar: 

"In een begin" maar ook in "In het begin"

 

Maakt dit volgens jou veel verschil?

Voorbeeld

Hebreeuws

"In een begin" maar ook in "In het begin"
Maakt dit volgens jou veel verschil?

Oude testament

Foto: Dode zee rol

VWO! Denk eens kritisch na, wat kan het nadeel zijn van iets 'oud' noemen?

Oorspronkelijk geschreven o.a. in het Hebreeuws 

De verzameling boeken die je kan onderverdelen in 3 delen van de TeNaCH:

Tora: regels

New’iem: verhalen over profeten(boodschappers van God) 

Chetoewiem: andere geschriften: psalmen(liederen), spreuken(gedichten) 

Meer info: TB blz. 78, 81, 100-101

Oude testament

עִבְרִית

Je hoort hier het 'onze vader gebed' zoals opgenomen in het evangelie van Mattheus 6:9-13 in het Hebreeuws

Wat is géén deel van de TeNaCH

1. Tora
2. New’iem
3. Chetoewiem
4. Dharma

Nieuwe testament

Nieuwe testament

Oorspronkelijk in het Grieks geschreven

Verschillende delen:

1. Vier evangelies: 4 verhalen over Jezus geschreven door Mattheus, Marcus, Lucas & Johannes
   
2. Handelingen (van apostelen)
   
3. Brieven (van Paulus)
   
4. Openbaring / Apocalyps /einde van de wereld visioen

> Meer info TB blz. 84, 87, 91, 92, 100-101

ἡ Ἑλληνικὴ γλῶττα

Wie is de evangelist?

1. Petrus
2. Mattheus
3. Zacharias
4. Paulus

TeNaCH=

Bijbel= 

1. _______

2. _______

Ook wel genoemd: 

Bestaat uit:

 1._______

2._______

3._______

Bestaat uit: 

1._______

2._______

3._______

4. 4 evangeliën

Bestaan uit:

 1._______

2._______

3._______

4._______

NT

OT

Marcus

Mattheüs

Newi'iem

Chetoewiem

Lucas

Johannes

Brieven

HandeiingenOpen

Openbaringen

Tora

Je kan verder oefenen of jezelf overhoren met: 

• Werkboek opdr. 6, 7, 9, 10, 19, 32, 33, verdiepingsopdracht 8. op blz. 92 e.v.
  

Verder oefenen?

Deel 2 Vaardigheden

Werken met een Bijbel

Foto: Shrine of the book

Om zaken snel terug te kunnen vinden in de bibliotheek van de bijbel is er net als in de bibliotheek een opzoek systeem. 

De boeken zijn verdeeld in OT en NT

Dan kan je zoeken welk boek, hiervoor zijn afkortingen

Dan kan je zien welk hoofdstuk 

Dan kan je zien welk vers

VB. Lev. 18:20 = boek Leviticus; Hoofdstuk 18; Vers 20

Zoeken!

Niet in elke bijbel zitten dezelfde boeken.

Kijk hiervoor altijd in de inhoudsopgave. 

Let op! Soms staat er 2 Kon. XX:XX. Deze 2 geeft dan aan dat het om koningen 2 gaat i.p.v. koningen 1 

Welke boeken zijn er?

Lev. 24:2-3 Wie zei wat tegen Mozes?

Lev. 18 : 20 wat mag niet van God?

Ezra 7:27 van wie is JHWH de God?

Tobit 10:4 wie zei wat?

Efeziërs 1:1 Van ..... door Gods wil apostel van Christus Jezus.

2Petrus 3:10 wat komt er als een dief?

Zo ziet dit toets deel eruit

Meer oefenen?

Of blader even door de bijbel en test jezelf of elkaar!

Daag elkaar eens uit!

Foto: Arc of Titus, Rome

Ik voel me vandaag aan het einde van de les?

Foto: Arc of Titus, ROME

Foto: Arc of Titus, ROME

Foto: Arc of Titus, ROME

😒🙁😐🙂😃

Verklaring van afbeelding

• Dia 2: Al Aqsa Jerusalem, op de tempel berg waar de stenen tempel ooit zou hebben gestaan. Moskee die echt een plek heeft in verspreiding van Islam als wereldreligie. 
• Dia 4: Cave 4 Qumran, de grot waar veel teksten gevonden zijn.
• Dia 6: Shrine of the book, museum in Israël ter ere van de vondsten van de DSS
• Dia 8: Sint barbara, Oudenbosch. Namaak sint-pieter in NL. 
• Dia 11: Masada ruïne, restanten van de oorlog tussen Joden en Romeinen. 
• Dia 14: Temple mount, de heiligste plek voor Joden.
• Dia 15: Klaagmuur, restant stenen tempel.
• Dia 20: Spijkerschrift kleitablet uit Juda
•  Dia 28: Sint barbara, Oudenbosch. namaak sint pieter in NL
•  Dia 33: Qumran, Mikveh. Ritueel bad in de ruine in Qumran.
• Dia 35: Qumran caves, overzicht van de grotten van Qumran. 
• Dia 42: klaagmuur, restant stenen tempel. 
• Dia 43: arc of Titus, Rome. Historische bron bij de vernietiging van de tempel. 
• Dia 44: Mekka, een ander heilig geschrift van een andere Godsdienst op de place to be voor Moslims.