4.4 Nederland bezet

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

par. 4.4 Nederland bezet

Het Nederlandse leger was slecht bewapend

in vergelijking met het Duitse leger.

Op 10 mei 1940 vielen de Duitsers NL binnen

Op vrijdagmorgen, om 3.55, valt het Duitse leger het slecht bewapende Nederland aan. Op sommige plekken, zoals bij de Afsluitdijk en de Grebbelinie, wordt nog behoorlijk tegenstand geboden, maar tegen de Duitse Blitzkrieg is niets opgewassen.

WOII in NL

• Duitse soldaten bezetten binnen een week heel Nederland.
  
• Regering afgezet, koningin vlucht naar buitenland. (London)
  
• Nederlandse leger vecht terug. (14 mei 1940)
  

Nederlandse capitulatie

• 14 mei 1940: Rotterdam plat gebombardeerd. 
• Nederlandse leger houdt geen stand meer.
• Reden tot overgave!

Na het bombardement op Rotterdam, en de Duitse dreiging om ook andere steden te bombaderen, kan Nederland niets anders dan zich overgeven.

In totaal komen in de meidagen van 1940 ongeveer 2200 militairen en 2500 burgers om het leven.

De bezetting (14 mei 1940 tot 5 mei 1945)

• Hitler zet Oostenrijker Arthur Seyss-Inquart in Nederland als Rijkscommissaris hij gaat NL besturen namens regering van Hitler.
  
• Nederlandse NSB werkte veel samen met hem.
  
• Gelijkschakeling van de samenleving
  

Gelijkschakeling = 

Elke burger, organisatie en vereniging moet zich houden aan de ideeën van de Nazi's en trouw zijn aan het Leidersbeginsel. Iedereen die dit niet doet, 

wordt ontslagen en of opgepakt.

Journalisten mochten alleen schrijven wat de Nazi's opdroegen (censuur).

dagelijks leven

De eerste veranderingen

Het dagelijks leven gaat aan het begin van de Duitse bezetting gewoon door.

Mannen en vrouwen gaan naar hun werk, de winkels blijven open en de kinderen gaan naar school.

Er zijn ook veranderingen. De mensen moeten 's avonds hun ramen verduisteren. Er mag geen licht naar buiten schijnen. De Engelse piloten mogen namelijk niet zien waar de steden liggen. Anders gooien ze bommen op spoorwegen en fabrieken. En dat willen de Duiters niet. 

Nog meer veranderingen

Er staan enorme rijen voor de winkels. Er zijn steeds minder levensmiddelen te krijgen. Daarom heeft iedereen voedselbonnen. 

Met een voedselbon kun je bijvoorbeeld melk, vlees of brood kopen. Iedereen wil natuurlijk op tijd in de winkel zijn, anders is alles op. Daarom staan er zulke lange rijen. 

Surrogaat

Echte thee en koffie zijn niet meer te koop. Mensen gebruiken bladeren van braamstruiken om thee na te maken. 

Nagemaakte spullen noem je 'surrogaat'. 

Persoonsbewijs

Als je 14 jaar of ouder bent moet je een persoonsbewijs bij je hebben. Zo kun je laten zien wie je bent. Zonder persoonsbewijs wordt je opgepakt en in de gevangenis gezet

Samenwerken of verzet?

Houdingen die Nederlanders aan konden nemen tijdens de bezetting:

1. Verzet= Duitsers tegenwerken

2. Collaboratie= samenwerken met Duitsers

3. Aanpassing = mensen doen wat hen opgedragen word

Het Verzet

• Nederlandse verzet
  
• Pleegden aanslagen tegen Duitsland
• Overvielen bevolkingsregistratie kantoor
  
• Stalen voedselbonnen
  
• Drukte illegale kranten
  
• Hielpen joden onderduiken
  
• Kortom: deden alles wat Nazi’s verboden hadden
  

Alle post- en sierduiven moeten worden gedood. 

Duiven vliegen vrij rond en kunnen 

boodschappen brengen naar de geallieerden.

Duivenpootjes mét ring moeten 

als bewijs worden ingeleverd.

Om te voorkomen dat Joden worden opgepakt,

worden identiteitsbewijzen vervalst...

Collaboratie

• werkte mee met de vijand (Duitsland)
• vaak lid van NSB
• na de oorlog gezien als landverraders

Opkomst NSB

• 1940: NSB alleen toegestaan in NL als politieke partij.
• Nationaal-socialistisch ingesteld.
  
• Partij bestuurd door Anton Mussert
  
• NSB = Nationaal Socialistische Beweging.
  

Bekijk  het volgende filmpje. Welke daden van

verzet en collaboratie worden genoemd?

Na de mislukte slag om Arnhem ontstond de hongerwinter (44-45)

De Hongerwinter had een aantal oorzaken. Zo was er geen aanvoer van kolen meer mogelijk uit Limburg, omdat dit deel van Nederland al was bevrijd. Daarnaast zorgde de Spoorwegstaking ervoor dat er niets meer werd vervoerd én namen de Duitsers wraak door hoofdroutes naar West-Nederland te blokkeren

Het systeem van de distributiebonnen, dat al in 1939 was ingevoerd,

werkt in de laatste fase van de oorlog niet meer: er wás gewoon niets meer

AAN het werk

• Leer en maak t/m par 4.4
• Maak een samenvatting en/of de test jezelf 
• Bekijk de video op schooltv. Oorlog in het dagelijks leven of de lessen op lesson up
• Maak par 5, par 6 en de afsluiting

Waar of niet waar: toen het Duitse leger koningin Wilhelmina gevangen nam gaf Nederland zich over

1. Waar
2. Niet waar

Bekijk bijgaande bron

Advertentie krant: 

-Aan wie is deze ad. gericht?

-Wie is Den Donder?

-Van wie is deze bron

afkomstig?

-Aan wie is deze ad. gericht?
-Wie is Den Donder?
-Van wie is deze bron
afkomstig?

Gelijkschakeling

vanaf mei 1940

Elke burger, organisatie en vereniging moest zich houden aan de ideeën van de Nazi's en trouw zijn aan het Leidersbeginsel. Iedereen die dit niet deed, 

werd ontslagen en of opgepakt.

Journalisten mochten alleen schrijven wat de Nazi's opdroegen (censuur)

Bedenk een passende titel voor deze spotprent

Bedenk een passende titel voor de spotprent

Deze producten zijn 'op de bon'. Welke 3 producten zouden mensen tijdens de bezetting het meest missen? leg je antwoord uit

Waar of niet waar:
met de capitulatie begon de bezetting

1. Waar
2. Niet waar

Stel je voor: de VS nemen Nederland in, maar laten het bestuur in stand. Enige verschil: wij heten nu 'Biden's country'
--> is er sprake van bezetting?

1. Ja
2. Nee, want geen militaire macht
3. Nee, want geen politieke macht
4. Nee, want Trump is geen staatshoofd

Alle docenten die 1942 lesgaven op reguliere scholen waren niet-Jood

1. waar
2. niet waar

Bij welk begrip past
deze afbeelding?

1. Gelijkschakeling
2. Censuur
3. distributiesysteem
4. Capitulatie

Bij welk begrip past
deze afbeelding?

1. Capitulatie
2. Rechtstaat
3. Censuur
4. Mobiliseren

Bij welk begrip past
deze afbeelding

1. ariërverklaring
2. Mobiliseren
3. NSB
4. Antisemitisme

Bij welk begrip past
deze afbeelding?

1. Capitulatie
2. Mobiliseren
3. Februaristaking
4. NSB

Bij welke begrip past
deze afbeelding?

1. Februaristaking
2. Rechtsstaat
3. Razzia
4. Mobiliseren

Mensen van het verzet hielden zich bezig met onder andere..

1. Joden opsporen
2. Nazi's liquideren
3. Voedselbonnen uitdelen
4. Joden helpen onderduiken

Geef van de 5 voorbeelden aan of hier sprake is van 'verzet' of 'collaboratie':

1. Persoonsbewijzen vervalsen.
2. Joodse kinderen helpen.
3. Onderduikers verraden.
4. Illegale kranten verspreiden.
5. Nazi- propaganda verspreiden.

1. 1. verzet, 2. verzet, 3. collaboratie, 4. verzet, 5. collaboratie
2. 1. collaboratie, 2. verzet, 3. collaboratie, 4. verzet, 5. collaboratie
3. 1. verzet, 2. verzet, 3. collaboratie, 4. collaboratie , 5. collaboratie
4. 1. collaboratie, 2. collaboratie, 3. verzet, 4. collaboratie, 5. verzet

Gedwongen werken in een Duitse bommenfabriek

1. Verzet
2. Aanpassing
3. Collaboratie

Het tekenen van de Ariërverklaring (= in je persoonsbewijs kwam te staan of je wel/niet ariër was). Een arier is volgens de rassenleer het superieure ras.

1. Verzet
2. Aanpassing
3. Collaboratie

Het helpen van een onderduiker

1. Verzet
2. Aanpassing
3. Collaboratie

Het bouwen van bunkers voor de Duitsers

1. Verzet
2. Aanpassing
3. Collaboratie
4. Collaboratie uit eigen belang

Welk begrip past het beste bij de bron?

1. Censuur
2. collaboratie
3. terreur
4. verzet

Welke begrip past bij de bron?

1. censuur
2. collaboratie
3. indoctrinatie
4. verzet

Laatste vraag......Brood kopen bij een bakker die NSB'er is

1. Verzet
2. Aanpassing
3. Collaboratie

Goed gewerkt mensen....take care. Mocht je vragen hebben stel ze via Microsoft team.