AFPG-D-2 Ziektebeelden nieren urinewegen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Ziektebeelden

Nieren en urinewegen

Ken je deze nog?

Diurese = 

ADH = 

Glomerulus = 

Pyelum = 

Reabsorptie = 

Ultrafiltratie = 

Ureter = 

Ken je deze nog?

Diurese = vorming van urine

ADH = antidiuretisch hormoon

Glomerulus = vaatkluwen in het kapsel van Bowman

Pyelum = nierbekken

Reabsorptie = terugopname

Ultrafiltratie = filteren van het bloed in kapsel van Bowman

Ureter = urineleider

Nieren en urinewegen

De weg van urine:

Nieren --> ureter --> urineblaas --> urethra  

ureter (urineleider)

urethra (plasbuis)

Leerdoelen

• Je kunt van ziektebeelden benoemen wat de naamsverklaring, oorzaken, symptomen, behandelingen en complicaties zijn
• Je kunt de definitie van de medische terminologie beschrijven.

1. Aorta

2. V. cava inferior (onderste holle ader)

3. Nierslagader

4. Nierader

5. Nieren

6. Ureter

7. Blaas

8. Urethra

Wat is de functie van de nieren?
Kies het juiste antwoord

1. afvalstoffen uit bloed verwijderen
2. regeling van de bloeddruk
3. alle antwoorden zijn juist
4. regeling van water- en zoutenhuishouding

Hoe heet de functionele niereenheid?

1. Glomerulus
2. Distale tubulus
3. Kapsel van Bouwman
4. Nefron

In de afbeelding zie je de nieren met de urinewegen en de aan- en afvoerende bloedvaten. De pijlen geven de stroomrichting van het bloed aan.
Op de genummerde plaatsen wordt tegelijkertijd het ureumgehalte van de daar aanwezige vloeistof gemeten.

Op welke plaats zal het ureumgehalte het hoogst zijn?

1. Op plaats 1
2. Op plaats 2
3. Op plaats 3
4. Op plaats 4

Een positieve vochtbalans past bij

1. hartfalen, nierinsufficiëntie, hyperhydratatie.
2. brandwonden, bloedverlies en hyperhydratatie
3. diuretica brandwonden polyurie
4. koorts/zweten/ tachypneu

Ultra-filtratie

1. aanvoerend bloedvat

2. Kapsel van Bowman

3. Glomerulus

Reabsorptie

4. Gekronkelde buis

5. Lis van Henle

6. Gekronkelde buis

7. Verzamelbuisje

8. Afvoerend bloedvat

Nieren, in de nefron

Ultra-filtratie: onder invloed van de bloeddruk wordt een deel van het bloed uit de glomerulus in de holte van het kapsel van Bowman geperst (FILTER).

Reabsorptie: in gekronkelde buisjes, lis van Henle en verzamelbuisjes worden bruikbare stoffen weer op genomen in het bloed. Wat overblijft is echte urine (1,5 - 2 liter per dag).

Nierfalen

Pre-renaal

Renaal

Post-renaal

Blaasontsteking (cystitis)

Binnenkant van de blaas is ontstoken, soms ook de urinebuis: urineweginfectie

Komt vaker voor bij vrouwen: urinebuis is korter, ligt dichter bij anus (bacteriën)

Risicogroepen: zwangeren, vrouwen met verzakking, mannen met prostaatproblemen (urine blijft achter in blaas)

Blaasontsteking (cystitis)

Oorzaken:

• binnendringen van bacterie
  
• seksueel contact
  
• blaaskatheter inbrengen en verzorgen (niet schoon werken)
  
• achterblijven van urine (urineretentie)

Blaasontsteking (cystitis)

Symptomen:

• pijn / brandend gevoel bij het plassen
  
• vaak en kleine beetjes, loze aandrang
• drukkend, pijn gevoel buik of onderrug
  
• troebele, stinkende urine
  
• (soms) bloed in de urine
  
• (soms) koorts
  

Blaasontsteking (cystitis)

Behandeling:

• Preventie: voldoende drinken, regelmatig plassen (niet uitstellen), uitplassen na seks, drinken van cranberrysap
• Antibiotica

Nierstenen

Oorzaken:

• onvoldoende vochtopname
• overmatig zweten
• bepaalde medicijnen
• urineweginfectie
• bepaalde zouten in het lichaam
• te veel eiwitten eten (vlees)

Nierstenen, symptomen

• vage, weinig opvallende pijn in de onderrug, flanken
• daarna felle, heftige pijn, zijkant van de buik, naar lies en bovenbeen en geslachtsorganen
• bewegingsdrang
• verder: misselijk, braken, zweten, bloed in de urine, vaker plassen
• soms geen last

Nierstenen, behandeling

• pijnstillers
  
• spierverslappende medicijnen
  
• verwijderen: niersteenvergruizer
  
• verwijderen: ureteroscopie
  
• verwijderen: operatie
  
• medicijnen om calciumuitscheiding tegen te aan

Acuut nierfalen

Plotseling achteruitgang van de nierfunctie. Soms blijvende schade en dan is het chronische nierinsufficiëntie.

Oorzaken:

• te weinig aanvoer van bloed (grote bloeding)
• beschadiging van filtersysteem (infectie/ immuunsysteem)
• stuwing van de nieren (nierstenen, nierbloeding, tumor, prostaatvergroting)

Acuut nierfalen

Symptomen:

• afhankelijk van oorzaak
• vermoeidheid
• misselijkheid
• verminderde eetlust (ophoping van afvalstoffen)

Acute en chronische nierfalen

Behandeling:

• dieet: minder vet, cholesterol, eiwit, natrium, kalium
  
• medicatie om vocht af te drijven
  
• bloeddrukverlagers
  
• nierfunctie vervangende behandeling: dialyse
  

Acute nierinsufficientie

Dialyse:

• Hemodialyse: bloed buiten het lichaam filteren door middel van een kunstnier
  
• Peritoneaaldialyse: spoelvloeistof in buikholte dat afvalstoffen opneemt, hierna weer afvoeren
  

Even oefenen

Cystitis = 

Dysurie = 

Hematurie = 

Leukocyturie = 

Nefron = 

Nycturie = 

TUR =