12-16 mei grammatica WS

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

12-16 mei grammatica WS

Welkom th1a!

Ga lekker zitten en pak: 

 - je schrift en pen

  - je leesboek 

 - je leerwerkboek Nieuw Nederlands

 

Je laptop blijft nog in je tas. 

maandag 30 september 2024

maandag 12 mei 2025

Leerdoelen.

Aan het einde van deze les:

• kun je lidwoorden en zelfstandig naamwoorden herkennen
• kun je drie manieren opnoemen om een bijvoeglijk naamwoord te herkennen;
• kun je drie stoffelijke bijvoeglijk naamwoorden opnoemen

Planning van deze les:

• lezen in je leesboek - 10 minuten;
• Taalvoutje;
• Uitleg over §3 Lidwoord en zelfstandig naamwoord
• uitleg  over §5 Bijvoeglijk naamwoord;
• zelf opdrachten  §3 en §5 maken.

Lezen in je leesboek

Je leest 10 minuten in stilte.

Na afloop kun je een vraag krijgen over wat je gelezen hebt. 

Taalvoutjes

Wat is de goede spelling?

Ik geef iemand het woord.

§3 lidwoord en zelfstandig naamwoord

Een zelfstandig naamwoord (zn) is een woord voor mensen, dieren, planten, dingen. 

Bijvoorbeeld: dokter, leeuw, klimop, fiets

Ook een naam is een zelfstandig naamwoord. Bijvoorbeeld: Tim, Schuurmans, Alkmaar, Ajax.

Zeker weten of iets een zn is?

1) Je kunt er altijd een lidwoord (de, het, een) voor zetten. → de koe, een koe 

2) Je kunt er (bijna altijd) enkelvoud/meervoud van maken → de koe → de koeien

3) Je kunt er (bijna altijd) een verkleinwoord van maken. → de koe → het koetje

4) Je kunt er een bijvoeglijk naamwoord voor zetten → de koe → de lieve koe

§3 lidwoord en zelfstandig naamwoord

Hoeveel lidwoorden ken je?

• Er zijn drie lidwoorden: de, het en een
• de en het zijn bepaalde lidwoorden (blw), een is een onbepaald lidwoord (olw)
• Een lidwoord hoort altijd bij een .....
• Een lidwoord hoort altijd bij een zelfstandig naamwoord.
  Soms staat er tussen het lidwoord en het zelfstandig
  naamwoord een ander woord, bijv.: de schone was.

Samen aan de slag

Onderstreep de lidwoorden zelfstandige naamwoorden (zn).

Zelf aan de slag

WAT?           maak opdrachten 3 en 4 van  §3 Lidwoord en zelfstandig naamwoord

HOE             in je leerwerkboek, blz.204 of op je laptop cursus 5 Grammatica, §3 lidwoord en zelfstandig naamwoord, opdr. 3 en 4

HULP           theorie blz. 204

TIJD            8 minuten, daarna klassikaal bespreken. 

KLAAR?      maak opdracht 3 en 4  van §5 .

   

Vijf minuten pauze!

Je mag even rondlopen, naar de wc gaan. 

§5 Bijvoeglijk naamwoord (bn)

Bijvoeglijk naamwoord = een woord waarmee je iets kunt zeggen over een zelfstandig naamwoord.

Voorbeeld: de grote beker, de rode auto , de nieuwe wereldkampioen, de houten stoel

Hoe herken je een bijvoeglijk naamwoord?

• Het kan voor of achter het zelfstandig naamwoord staan. Voorbeeld: Mijn blauwe fiets. / Mijn fiets is blauw. Blauw zegt iets over het zelfstandig naamwoord fiets.
• Het heeft vaak een korte vorm (zonder -e)  en een lange vorm (met -e): een goed begin, de goede afloop.
• Meestal kun je de trappen van vergelijking gebruiken: schoon- schoner- schoonst.

Sommige bijvoeglijke namen geven aan van welk materiaal iets gemaakt is. Die noemen we daarom stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden.

Voorbeelden: de houten stoel, het tinnen soldaatje, de gouden ring, het plastic lepeltje.

Stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden eindigen meestal op –en.

Als het om kunststoffen gaat (bijv. het plastic lepeltje of de polyester laarzen), komt er geen –en bij.

Drie verschillen tussen stoffelijk bijvoeglijk naamwoord en bijvoeglijk naamwoord

1. Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord heeft maar één vorm (koperen, zilveren, denim)
2. Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord heeft geen trappen van vergelijking
3. Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord staat altijd vóór het zelfstandig naamwoord, niet erachter.

Samen oefenen

Gebruik nu het wisbordje en de stift. 

Zelf aan de slag

WAT?           maak opdrachten 1 en 2  §5 Bijvoeglijk naamwoord

HOE             in je leerwerkboek, blz.208 

HULP           theorie blz. 208

TIJD             5 minuten, daarna klassikaal bespreken. 

KLAAR?      maak opdracht 3 en 4  van §5 .

   

Evaluatie

Leerdoelen:

• Je kunt lidwoorden en zelfstandig naamwoorden herkennen
• Je kunt drie manieren opnoemen om een bijvoeglijk naamwoord te herkennen;
  
• Je kunt drie stoffelijke bijvoeglijk naamwoorden opnoemen

Volgende les woensdag 14 mei:

• Huiswerk: maak opdrachten 1,2, 3, 4 en 5 van §5 

 

§3 lidwoord en zelfstandig naamwoord

Een zelfstandig naamwoord (zn) is een woord voor een

• mens (dokter)         
• dier (leeuw)    
• plant (varen)
• ding (fiets)

Ook een naam is een zelfstandig naamwoord (Hans, Alkmaar, Rijksmuseum)

§3 lidwoord en zelfstandig naamwoord

Zelfstandig naamwoord, hoe herken je het?

• Het zelfstandig naamwoord heeft meestal een enkelvoud en een meervoud.
• Je kunt er meestal een verkleinwoord van maken (fietsje, Sophietje). Niet altijd zoals bij melk of blijdschap
• Soms bestaat een zelfstandig naamwoord alleen als verkleinwoord, zoals sprookje.
• Meestal kun je de, het of een (lidwoorden) voor een zelfstandig naamwoord zetten. 

Zelf aan de slag

WAT?           maak in tweetallen de opdrachten 2  en 3 van §3 Lidwoord en zelfstandig naamwoord

HOE             in je leerwerkboek, blz.204-205 

HULP           theorie blz. 204

TIJD             5 minuten, daarna klassikaal bespreken. 

KLAAR?      maak opdracht 4 en 5 van §3 .

   

Welkom th1a!

Ga lekker zitten en pak: 

 - je schrift en pen

  - je leesboek 

 - je leerwerkboek Nieuw Nederlands

 

Je laptop blijft nog in je tas. 

maandag 30 september 2024

woensdag 14 mei 2025

Leerdoelen.

Aan het einde van deze les:

• kun je lidwoorden en zelfstandig naamwoorden herkennen
• kun je drie manieren opnoemen om een bijvoeglijk naamwoord te herkennen;
• kun je drie voorbeelden van een stoffelijke bijvoeglijk naamwoorden opnoemen

Planning van deze les:

• lezen in je leesboek - 10 minuten;
• herhalen bijvoeglijk naamwoord met een LessonUp-quiz;
• huiswerk nakijken.

Lezen in je leesboek

Je leest 10 minuten in stilte.

Na afloop kun je een vraag krijgen over wat je gelezen hebt. 

§5 Bijvoeglijk naamwoord (bn)

Bijvoeglijk naamwoord = een woord waarmee je iets kunt zeggen over een zelfstandig naamwoord.

Voorbeeld: de grote beker, de rode auto , de nieuwe wereldkampioen, de houten stoel

Hoe herken je een bijvoeglijk naamwoord?

• Het kan voor of achter het zelfstandig naamwoord staan. Voorbeeld: Mijn blauwe fiets. / Mijn fiets is blauw. Blauw zegt iets over het zelfstandig naamwoord fiets.
• Het heeft vaak een korte vorm (zonder -e)  en een lange vorm (met -e): een goed begin, de goede afloop.
• Meestal kun je de trappen van vergelijking gebruiken: schoon- schoner- schoonst.

Sommige bijvoeglijke namen geven aan van welk materiaal iets gemaakt is. Die noemen we daarom stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden.

Voorbeelden: de houten stoel, het tinnen soldaatje, de gouden ring, het plastic lepeltje.

Stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden eindigen meestal op –en.

Als het om kunststoffen gaat (bijv. het plastic lepeltje of de polyester laarzen), komt er geen –en bij.

Drie verschillen tussen stoffelijk bijvoeglijk naamwoord en bijvoeglijk naamwoord

1. Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord heeft maar één vorm (koperen, zilveren, denim)
2. Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord heeft geen trappen van vergelijking
3. Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord staat altijd vóór het zelfstandig naamwoord, niet erachter.
   Bijvoorbeeld: Ik heb een denim jasje, maar niet dat jasje is denim

Open nu je laptop

Ga naar lessonup.app voor een quiz over woordsoorten.

Het woord 'een' noemen we een....?

1. Lidwoord
2. Zelfstandig naamwoord
3. Bijvoeglijk naamwoord
4. Werkwoord

Wat voor woordsoort is zwemmen?

1. Werkwoord
2. Zelfstandig naamwoord
3. Lidwoord
4. Bijvoeglijk naamwoord

Kies de juiste woordsoort.

Je mag nooit cola drinken bij de computer.

1. Zelfstandig naamwoord (zn)
2. Voorzetsel (vz)
3. Bijvoeglijk naamwoord (bn)
4. Lidwoord (lw)

Wat voor woordsoort is fiets?

1. Lidwoord
2. Bijvoeglijk naamwoord
3. Werkwoord
4. Zelfstandig naamwoord

Waar zegt het bijvoeglijk naamwoord iets over?

1. Zelfstandig naamwoord
2. Lidwoord
3. Werkwoord
4. Bijvoeglijk naamwoord

Kies de juiste woordsoort.

Ik fiets nog snel even naar de winkel.

1. Zelfstandig naamwoord
2. Lidwoord
3. Voorzetsel
4. Bijwoord

Kies de juiste woordsoort.

Gelukkig mag ik straks weer naar huis.  

1. Werkwoord
2. Zelfstandig naamwoord
3. Bijvoeglijk naamwoord
4. Voorzetsel

Kies de juiste woordsoort.

Archeologen hebben

 een bijzondere vondst gedaan 

 in het Italiaanse Pompeï.

1. werkwoord
2. Voorzetsel
3. Zelfstandig naamwoord
4. Bijvoeglijk naamwoord

Kies de juiste woordsoort.

Archeologen hebben

 een bijzondere vondst gedaan 

 in het Italiaanse Pompeï

1. voorzetsel
2. werkwoord
3. Zelfstandig naamwoord
4. Bijvoeglijk naamwoord

Kies de juiste woordsoort.

Archeologen hebben

 een bijzondere vondst gedaan 

 in het Italiaanse Pompeï.

1. Werkwoord
2. Voorzetsel
3. Zelfstandig naamwoord
4. Bijvoeglijk naamwoord

betonnen, groene, snelle en koperen zijn voorbeelden van ...

1. voorzetsels (vz)
2. onbepaalde lidwoorden (olw)
3. zelfstandige naamwoorden (ZN)
4. bijvoeglijke naamwoorden (bn)

Breda, juli, Willemijn en speedboot zijn voorbeelden van ...

1. voorzetsels (vz)
2. lidwoorden (lw)
3. zelfstandige naamwoorden (zn)
4. bijvoeglijke naamwoorden (bn)

Hoeveel bijvoeglijk naamwoorden staan er in deze zin?

Het groene houten bankje in onze bloemrijke voortuin hebben we in kleine stukken gezaagd, omdat het oud en krakkemikkig was.

1. 3
2. 4
3. 5
4. 6

Huiswerk bespreken

Voor deze les heb je thuis gemaakt: 

opdracht 1, 2, 3, 4 en 5 van §5 Bijvoeglijk naamwoord (Cursus 5 Grammatica).

Ik geef iemand het woord.

Evaluatie

Leerdoelen:

• Je kunt lidwoorden en zelfstandig naamwoorden herkennen
• Je kunt drie manieren opnoemen om een bijvoeglijk naamwoord te herkennen;
  
• Je kunt drie stoffelijke bijvoeglijk naamwoorden opnoemen

Volgende les donderdag 15 mei:

• Geen huiswerk, we gaan werken aan §7 Voorzetsels. 
  Let op: boekpresentatie is voor 19 mei af. Je presenteert het komende maandag. 

 

Welkom th1a!

Ga lekker zitten en pak: 

 - je schrift en pen

  - je leesboek 

 - je leerwerkboek Nieuw Nederlands

 

Je laptop blijft nog in je tas. 

maandag 30 september 2024

donderdag 15 mei 2025

Lezen in je leesboek

Je leest 10 minuten in stilte.

Na afloop kun je een vraag krijgen over wat je gelezen hebt. 

Lidwoord of niet?

1. Het gaat beter met mijn moeder.
2. Vrijdag krijgt ze een operatie.
3. Dat is me er een!
4. Geef één reden waarom je je jas in de klas draagt.

Leerdoelen.

Aan het einde van deze les:

• Je kunt uitleggen wanneer een en het geen lidwoorden zijn.
  
• Je kunt voorzetsels herkennen en gebruiken.

Planning van deze les:

• lezen in je leesboek - 10 minuten;
• Nog iets over de lidwoorden een en het 
• uitleg §7 Voorzetsel
• samen aan de slag met opd

Zo herken je een voorzetsel

• Je kunt een voorzetsel voor een lidwoord + zelfstandig naamwoord zetten: naast de kast, voor de pauze, door de regen.

• Soms staat het voorzetsel achter een zn: Ik rende het huis in / de berg op / de klas uit.

Vaste voorzetsels bij werkwoorden

Bij sommige werkwoorden hoort een voorzetsel dat je niet kunt vervangen, een vast voorzetsel:

– houden van: Nico houdt van waterskiën.

– besteden aan: Ik wil niet veel tijd besteden aan deze onzin.

In een (online) woordenboek staat welk voorzetsel bij het werkwoord hoort.

Samen aan de slag

WAT?           lees opdracht 2 van §7 voorzetsel, blz. 212

HOE             in je leerwerkboek, blz.204-205 

HULP           theorie blz. 204

TIJD             5 minuten. 

KLAAR?      maak opdracht 4 en 5 van §7 .

   

Evaluatie

Leerdoelen:

• Je kunt wanneer een en het geen lidwoorden zijn. Denk aan het Engels.
• Je kunt voorzetsels herkennen en gebruiken

Volgende les maandag 19 mei:

• Let op: boekpresentatie is voor 19 mei af. Je presenteert het komende maandag.