1TH - 3.1 - steeds kleinere groepen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

Thema 3: Ordening

Basisstof 1:

Steeds kleinere groepen

vmbo-t/havo

Vandaag

• Evaluatie: Biologie tot nu toe 
• Wat weet je nog?
• Uitleg basisstof 1 en basisstof 2
• Huiswerk volgende week

Hoe vind jij dat biologie gaat voor jou op een schaal van 1 tot 10? (1 heel slecht, 10 super goed)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Wat heb je nodig om de stof beter te begrijpen?

Stukje herhaling 

Thema 1 en thema 2

Wat is een organisme?

Welk onderdeel in de cel stuurt alles aan?

1. Celwand
2. Celkern
3. Cytoplasma
4. Celmembraan

Schimmel is een organisme

1. Waar
2. Niet waar

Elke cel heeft een celwand

1. Waar
2. Niet waar

Noem een voorbeeld van een levenskenmerk.

Uitleg 3.1

Steeds kleinere groepen

Tip: maak aantekeningen!

Groepen maken

• Organismen kunnen we in groepen verdelen.
• Dit doen we aan de hand van kenmerken, 
• Kenmerken = eigenschappen waarmee je organismen kunt onderscheiden. 

Hoofdgroepen

Twee hoofdgroepen:

1. Prokaryoten: kleine eencellige organismen zonder celkern.
2. Eukaryoten: grote eencellige of meercellige organismen met een celkern. 

Welke hoofdgroep heeft celkernen?

1. Eukaryoten
2. Prokaryoten

Prokaryoten

Geen celkern

In te delen in twee rijken:

Bij welke hoofdgroep horen mensen?

1. Prokaryoten
2. Eukaryoten

In welk rijk horen mensen volgens biologen?

1. Planten
2. Chromista
3. Dieren
4. Schimmels

Prokaryoten

Geen celkern

In te delen in twee rijken:

Celkenmerken prokaryoten:

Bacteriën en archaea

Celkenmerken eukaryoten: chromista

Celkenmerken eukaryoten: Protozoa

Celkenmerken eukaryoten: schimmels

Celkenmerken eukaryoten: planten

celkenmerken eukaryoten: dieren

Voorbeeld vertakkingsschema

Welke groep ontstaat er na de groep 'families'?

1. rijken
2. soorten
3. orden
4. geslachten

3.2 Overeenkomst en verwantschap

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wanneer organismen tot dezelfde soort behoren.
• Je kunt uitleggen dat de indeling van organismen berust op overeenkomst en verwantschap.

Overeenkomsten

Organismen die tot hetzelfde geslacht behoren hebben veel overeenkomsten. Hoe meer overeenkomsten hoe vaker organismen in dezelfde groep worden ingedeeld. 

Soorten

Organismen behoren tot hetzelfde soort:

• als ze zich samen kunnen voortplanten
• en de nakomelingen vruchtbaar zijn

Evolutie door variatie en selectie

Evolutie is de ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en verdwijnen. Door evolutie ontstaat variatie en selectie.

Verwantschap

Verwantschap: Hoe jonger de soorten
gesplitst zijn, hoe verwanter de organismen
zijn.

Leerdoelen check

Quizje in lesson-up

Welke organismen hebben geen celkern?

1. Eukaryoten
2. Prokaryoten

Welke groep komt er na de groep 'klassen'?

1. Soorten
2. Geslachten
3. Stammen
4. Orden

Welk rijk hoort niet bij de eukaryoten

1. Dieren
2. Planten
3. Archaea
4. Chromista

Schimmels hebben een celwand

1. waar
2. niet waar

Huiswerk

• zie SOM voor volgende week donderdag.
• Test Jezelf 3.1 en 3.2