DO 2 - Les 3: "Doelstellingen"

• Didactisch ontwerpen 2
• Hoger onderwijs

Les 3: Doelstellingen

Inhoud van dit college

1) Lesdoelen ordenen

• abstract --> concreet

2) Lesdoelen formuleren
3) Lesdoelen ordenen

• volgens persoonlijkheidsdomein
• volgens gelijksoortige operaties

4) toepassing: didactische oefening semester 1
  

1) Lesdoelen ordenen

VRAAG 1:

Orden de volgende doelen van abstract naar concreet door ze te verslepen.

• Lesdoel
• Leerplandoelstelling
• Globale doelstelling
• Algemeen lesdoel

Lesdoel

Globale doelstelling

Leerplandoel

Algemeen lesdoel

1) Lesdoelen ordenen

VRAAG 2:

Gaat het bij volgende uitspraken om:

A. Een globale doelstelling?

B. Een leerplan/algemeen lesdoel?

C. Een lesdoel?

D. Geen doelstelling?

De leerlingen kunnen originele ideeën ontwikkelen.

1. Globale doelstelling
2. Leerplandoel/algemeen lesdoel
3. Lesdoel
4. Geen doelstelling

De leerlingen kunnen technische systemen realiseren volgens het technisch proces.

1. Globale doelstelling
2. Leerplandoel/algemeen lesdoel
3. Lesdoel
4. Geen doelstelling

De leerlingen kunnen het verschil tussen natuurlijke en kunstmatige materialen uitleggen.

1. Globale doelstelling
2. Leerplandoel/algemeen lesdoel
3. Lesdoel
4. Geen doelstelling

Doelstellingen in het lesvoorbereidingsformulier

2) Lesdoelen formuleren

VRAAG 1:

Welke uitspraak klopt i.v.m. het geformuleerde lesdoel?

2) Lesdoelen formuleren 

Formuleringsrichtlijnen:

• Handeling is operationeel.
• Inhoud is voldoende concreet.
• Condities (evt. hulpmiddelen, omstandigheden) zijn vermeld. (indien relevant)
• Minimumprestaties zijn toegevoegd. (indien relevant)

De leerlingen weten wat
fotosynthese is.

1. De handeling is niet operationeel.
2. De leerinhoud is onvoldoende concreet.
3. Het lesdoel is niet geformuleerd i.t.v. leerlingengedrag.
4. Deze doelstelling is correct geformuleerd.

De leerlingen kunnen Frankrijk situeren op een kaart van Europa.

1. De handeling is niet operationeel.
2. De leerinhoud is onvoldoende concreet.
3. Condities ontbreken.
4. Deze doelstelling is correct geformuleerd.

De leerlingen kunnen reanimeren.

1. De handeling is niet operationeel.
2. Condities ontbreken.
3. Minimumprestaties ontbreken.
4. Deze doelstelling is correct geformuleerd.

2) Lesdoelen formuleren

VRAAG 2:

Herformuleer het lesdoel zodat het aan alle formuleringsrichtlijnen beantwoordt.

De stelling van Pythagoras kennen

3) Lesdoelen ordenen

Volgens persoonlijkheidsdomein

3 soorten

• Cognitief (C)
  
• Psychomotorisch (PM)
  
• Dynamisch - Affectief - Sociaal (DAS)

3) Lesdoelen ordenen

VRAAG 1 (per twee)

Kies een onderwerp uit één van jullie onderwijsvakken.

Formuleer voor dit onderwerp 3 soorten lesdoelen:

• Cognitief
  
• Psychomotorisch
  
• DAS
  

Selecteer één lesdoel en voer dit in (zie volgende slide).

3) Lesdoelen ordenen

Volgens gelijksoortige operaties

• Cognitieve doelstellingen --> herziene taxonomie van Bloom
• Motorische doelstellingen --> taxonomie van Brion
• DAS-doelen --> taxonomie van Krathwohl e.a.

Taxonomie = systeem om individuen of objecten (i.c. lesdoelen) onder te brengen in groepen en deze systematisch te ordenen op basis van criteria

3) Lesdoelen ordenen

VRAAG 2 (opdracht 6 pagina 42)

Bekijk de verschillende (reeksen) doelstellingen op p. 42 

Tracht in eigen woorden te vertellen wat de doelstellingen in elke reeks gemeenschappelijk hebben en wat hen onderscheidt van de vorige en volgende reeks.

3) Lesdoelen ordenen

VRAAG 3 (opdracht 7 pagina 43)

Welke omschrijving past bij welke reeks doelstellingen uit oefening 6?

3) Lesdoelen ordenen

Volgens gelijksoortige operaties

• Cognitieve doelstellingen --> herziene taxonomie van Bloom
  
• Motorische doelstellingen --> taxonomie van Brion
  
• DAS-doelen --> taxonomie van Krathwohl e.a.

Taxonomie = systeem om individuen of objecten (i.c. lesdoelen) onder te brengen in groepen en deze systematisch te ordenen op basis van criteria

Herziene taxonomie van Bloom

3) Lesdoelen ordenen

VRAAG 4 

Classificeer de cognitieve lesdoelen volgens de herziene taxonomie van Bloom:

• Welke soort denkvaardigheid staat centraal?
  
• Op welke soort kennis heeft het lesdoel betrekking?

Leerlingen kunnen ondertitels toevoegen aan een video met behulp van het programma Windows Movie Maker. (Vak: informatica)

1. Feitenkennis begrijpen
2. Feitenkennis toepassen
3. Procedurele kennis begrijpen
4. Procedurele kennis toepassen

Leerlingen kunnen een dialoog uitwerken waarin de woordenschat in verband met 'het huis' aan bod komt. (Vak: Frans of Engels)

1. Feitenkennis toepassen
2. Procedurele kennis toepassen
3. Feitenkennis creëren
4. Procedurele kennis creëren

Leerlingen kunnen de lengte van de schuine zijde in een driehoek bepalen als de lengte van de rechthoekszijden gegeven is. (Vak: wiskunde)

1. Metacognitieve kennis analyseren
2. Metacognitieve kennis creëren
3. Conceptuele kennis toepassen
4. Conceptuele kennis creëren

3) Lesdoelen ordenen

Volgens gelijksoortige operaties

• Cognitieve doelstellingen --> herziene taxonomie van Bloom
  
• Motorische doelstellingen --> taxonomie van Brion
  
• DAS-doelen --> taxonomie van Krathwohl e.a.

Taxonomie = systeem om individuen of objecten (i.c. lesdoelen) onder te brengen in groepen en deze systematisch te ordenen op basis van criteria

3) Lesdoelen ordenen

VRAAG 5 

Classificeer de motorische doelstellingen volgens de taxonomie van Brion.

Leerlingen kunnen de techniek van het metselen in halfsteensverband nauwkeurig imiteren.

1. Waarneming
2. Nabootsing
3. Aanpassing/toepassing
4. Originaliteit

Leerlingen kunnen een eigen choreografie uitwerken waarin de geleerde basistechnieken aan bod komen.

1. Beheersing
2. Automatisme
3. Originaliteit
4. Waarneming

3) Lesdoelen ordenen

Volgens gelijksoortige operaties

• Cognitieve doelstellingen --> herziene taxonomie van Bloom
  
• Motorische doelstellingen --> taxonomie van Brion
  
• DAS-doelen --> taxonomie van Krathwohl e.a.

Taxonomie = systeem om individuen of objecten (i.c. lesdoelen) onder te brengen in groepen en deze systematisch te ordenen op basis van criteria

3) Lesdoelen ordenen

DAS - doelen naar graad van verinnerlijking 

= mate waarin de leerling zich de waarden, attitudes, ... heeft eigen gemaakt

Een film over verkeersveiligheid bekijken

Het verkeersreglement volgen om boetes te vermijden.

Uit principe nooit sneller rijden dan toegelaten.

Respect hebben voor (de veiligheid van) anderen

3) Lesdoelen ordenen

Waarom lesdoelen ordenen/classificeren?

• eenzijdigheden en tekorten opsporen
• hulp bij ontwerpen van onderwijsleersituatie (richtinggevend voor de methode en de opeenvolging)
• uitgangspunt bij opstellen van toetsen
• hulp bij bepalen van basis- en verdiepingsdoelen

Verder oefenen?

1. Lesdoelen ordenen (abstract -> concreet): opdracht 1 (p. 39)
   
2. Lesdoelen ordenen (persoonlijkheidsdomein): opdracht 2 (p. 39-40)
   
3. Lesdoelen formuleren: opdrachten 3, 4 en 5 (pp. 40-41)
   
4. Lesdoelen ordenen (volgens gelijksoortige operaties): 

• (Herziene) taxonomie van Bloom: opdrachten (6, 7) en 8 (pp. 42-44)       
• Taxonomie van Brion: opdracht 9 (p. 44)       
• Taxonomie van Krathwohl e.a.: opdrachten 10 en 11 (pp. 45)

Oefening

1. Open de lesvoorbereiding van één van beide didactische oefeningen.
2. Formuleer gepaste doelen bij je gerealiseerde les en noteer deze bovenaan in het document bij de 'uitwerking lesvoorbereiding'.
   
3. Besteed aandacht aan:
   

        - vermelding persoonlijkheidsdomein (C, DAS, PM) 

        - leerlingengedrag: De leerlingen kunnen/durven/verwoorden ...

        - operationeel geformuleerd werkwoord
        - concrete lesinhoud
        - (minimumprestaties / condities indien zinvol)

Deel je voorbereiding met je buur en geef feedback aan elkaar.

EXTRA: Bespreek het beheersingsniveau volgens de classificaties van Bloom, Krathwohl, Brion 

Tegen volgende les

1. Selecteer een oefening uit één van je onderwijsvakken.
2. Breng deze oefening op papier mee (3-voud).
3. Bereid je mondeling instructie bij deze oefening schriftelijk voor op een apart papier.
4. Denk aan:

        - leerlingenactiviteit

        - kennis/vaardigheden waarop je beroep doet

        - tips om de oefening aan te pakken

        - praktische instructies: timing, schriftelijk/mondeling, groeperingsvorm, ...

  5. Denk na hoe je de oefening kan verbeteren.