Les 1: Het skelet

1 / 25
volgende
Slide 1: Tekstslide
WereldoriëntatieBasisschoolGroep 5-8

In deze les zitten 25 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

time-iconLesduur is: 120 min

Onderdelen in deze les

Slide 1 - Tekstslide

HET SKELET
Ons lichaam is niet zomaar een soort zak met vel aan de buitenkant en bloed van binnen. Het is veel meer dan dat.
Ons lichaam kan stevig rechtop blijven zitten of staan, omdat we botten in ons lijf hebben.
Alle botten samen noemen we het skelet.

Slide 2 - Tekstslide

Ons skelet heeft 4 taken:
1. Stevigheid
Zonder de stevigheid van het skelet zou ons lichaam in elkaar zakken als een pudding.


2. Aanhechtingsplek voor spieren
Botten zijn met elkaar verbonden door gewrichten. De meeste van die gewrichten zijn beweegbaar, maar niet allemaal.
Om te kunnen bewegen zijn er spieren nodig. Die hangen stevig vast aan het bot door middel van een pees.

Slide 3 - Tekstslide

3. Bescherming
Botten zijn het sterkste materiaal in ons lichaam. Ze dienen dan ook om de belangrijkste delen in ons lichaam te beschermen. Zo zitten de belangrijke delen in een omhulsel van bot: de hersenen zitten in de schedeldoos, het ruggenmerg loopt door de wervelkolom, het hart en de longen zitten beschermd in de ribbenkas.


4. Aanmaak van bloed
Het bloed in ons lichaam wordt gemaakt in de botten. Het bot heeft een sterke buitenkant (de cortex genoemd) en een zachtere holle binnenkant (het merg) genoemd. De rode bloedcellen worden aangemaakt in het merg van onze botten.

Slide 4 - Tekstslide

Welke 4 functies heeft het skelet?
A
stevigheid, aanhechtingsplaats voor spieren, bescherming, aanmaak van bloed
B
aanhechtingsplaats voor spieren, bescherming, aanmaak van bloed, stevigheid
C
bescherming, aanmaak van bloed, stevigheid, aanhechtingsplaats voor spieren
D
aanmaak van bloed, stevigheid, aanhechtingsplaats voor spieren, bescherming

Slide 5 - Quizvraag

Het skelet van een volwassen mens bestaat uit ongeveer 206 botten.
Een baby heeft er veel meer! Wel 350 botten.
Bij het ouder worden groeien een aantal botten aan elkaar, vandaar dat je als je volwassen bent minder botten hebt.

Ons skelet bestaat uit enkele grote delen:
• de schedel (ons hoofd)
• de wervelkolom met de ribbenkast
• het bekken
• de bovenste ledematen (armen)
• de onderste ledematen (benen)

Slide 6 - Tekstslide

Botten
Hoeveel botten heeft een mens?
Het skelet van een volwassen mens bestaat uit ongeveer 206 botten.
Een baby heeft er veel meer! Wel 350 botten.
Bij het ouder worden groeien een aantal botten aan elkaar, vandaar dat je als je volwassen bent minder botten hebt.

Slide 7 - Tekstslide

Dijbeen, sleutelbeen, ellepijp, knieschijf... Ons lichaam bestaat uit veel verschillende botten.
Al je botten bij elkaar noem je geraamte of skelet.
Al die botten zorgen ervoor dat je rechtop kunt staan en kunt bewegen.
Botten beschermen kwetsbare organen, bijvoorbeeld je longen en hart. Ook zijn botten plaatsen waar spieren zich aan vast kunnen hechten.

Slide 8 - Tekstslide

Schedel
Een schedel is een bot. Het beschermt je hersenen, dus het zorgt er voor dat je hersenen niet beschadigen. Je kaak is ook een gedeelte van je schedel.
Iedereen heeft een schedel. Je schedel is ook onderdeel van het skelet. De schedel stond vroeger op piratenvlaggen.
In het schedel zitten de ogen, oren, neus en mond.

Slide 9 - Tekstslide

Gewrichten
Een gewricht bestaat uit 2 of meer botten die tegen elkaar bewegen.
De gewrichten maken beweging van de lichaamsdelen mogelijk.
Er zijn verschillende soorten gewrichten:
Scharniergewrichten, zoals de elleboog, kunnen slechts in één richting bewegen.
Rolgewrichten, zoals in de onderarm, die meerdere kanten op kunnen bewegen.
Kogelgewrichten, zoals de schouder en heup, kunnen in (bijna) alle richtingen bewegen. Het gewricht bestaat uit een 'kogel' (eivormig bot) en een kom waar de kogel in zit. Dit soort gewrichten hebben veel bewegingsvrijheid.

Slide 10 - Tekstslide

De wervelkolom
Wervels en tussenwervelschijven
Onze ruggengraat of wervelkolom is een reeks botten die op elkaar gestapeld zijn als een blokkentoren. Zo'n ‘blok’ noemt men een wervel. De wervelkolom bestaat uit 34 of 35 wervels. Tussen de wervels zitten beweegbare schijven die zorgen voor de beweeglijkheid van onze ruggengraat. Deze schijven noemen tussenwervelschijven.
Achteraan zit er een gat in de wervels. Hier loopt het ruggenmerg door. Het is de verzameling van zenuwen die van en naar de hersenen lopen. Het ruggenmerg zit goed beschermd in de wervel.

Slide 11 - Tekstslide

Nekwervels
De mens heeft 7 nekwervels.
De eerste twee zijn bijzonder.
Ze hebben een aparte naam:
• De allereerste onder de schedel heet de atlas. Hierdoor kunnen we ja-knikken.
• De tweede nekwervel noemt men axis en zorgt ervoor dat we kunnen nee-schudden.

Slide 12 - Tekstslide

WEETJE:
Alle zoogdieren hebben 7 nekwervels.
Een giraf heeft er dus ook maar 7.
Zijn nekwervels zijn dan ook bijzonder groot en zijn lange nek weinig beweeglijk.

WEETJE:
Atlas was één van de Titanen uit de Griekse mythologie. Hij droeg de wereld op zijn schouders.
De wervel "atlas" draagt het hoofd en is naar deze Griekse figuur genoemd.

Slide 13 - Tekstslide

DE RIBBENKAST

De ribbenkast of borstkas (zonder t !) is een geheel van botten dat als een stevige kooi om organen als het hart en de longen heen zit. Ze beschermen de organen bij een val of stoot, maken bloedcellen en zorgen ze ervoor dat onze longen lucht kunnen aanzuigen, zodat we kunnen ademen. De ribbenkast hangt achteraan vast aan de 12 borstwervels en bestaat verder uit 12 paar ribben en het borstbeen.

Slide 14 - Tekstslide

De ribben
De ribben zijn dunne platte botten die je borstkas vormen. Ze hangen aan de wervels en het borstbeen vast d.m.v. kraakbeen dat buigbaar is. Onderling hangen ze aan elkaar vast met spieren, waardoor de ribbenkast beweegbaar is. Dat merk je goed bij heel diep in- en uitademen: je borstkas zet uit en trekt daarna weer samen.

Slide 15 - Tekstslide

Filmpje!
Geraamte
De mens

(tot 4m50!)

Slide 16 - Tekstslide

Slide 17 - Video

OPDRACHT:

  1. Bekijk het filmpje tot 4m50.
  2. Schrijf de juiste namen van alle botten op in de tabel onder het skelet.

Slide 18 - Tekstslide

Galgje
OPDRACHT:
Tanden Mindmappen

OPDRACHT:
Zet hier maar eens je tanden in!

Slide 19 - Tekstslide

Galgje
OPDRACHT:
Tanden Mindmappen

OPDRACHT:
Zet hier maar eens je tanden in!

Slide 20 - Tekstslide

Aan je borstbeen zitten je _______.
Samen vormen ze je borstkas.
Je borstkas beschermt je _______.
Een volwassenen heeft ongeveer _______ botten.
Een baby heeft er ongeveer _______.
De _______ zijn een van de verschillende soorten botten. Voorbeelden zijn de schedel, de ribben en de schouderbladen.
_______ zijn bijvoorbeeld de ellepijp, spaakbeen en kuitbeen.
ribben
longen
206
350
platte beenderen
pijpbeenderen

Slide 21 - Sleepvraag

Wat zijn onregelmatige beenderen?
A
Botten die bij ieder mens er anders uitzien.
B
Botten die sommige mensen wel hebben en andere mensen niet.
C
Botten die niet bij de andere categorieën passen.

Slide 22 - Quizvraag

Ons skelet heeft veel functies.
Verbind uit de linker rij een functie met de juiste uitleg in de rechter rij.
Stevigheid
Aanhechtingsplek voor spieren
Bescherming
Aanmaak van bloed
Om te kunnen bewegen.
Zonder zouden wij in elkaar zakken.
In onze botten zit merg.
De hersenen zitten in onze schedel.

Slide 23 - Sleepvraag

Het bot heeft een sterke buitenkant (de cortex genoemd) en een zachtere holle binnenkant.
Hoe het de zachtere holle binnenkant?
A
de cortax
B
de mortex
C
het marg
D
het merg

Slide 24 - Quizvraag

Waar in je lichaam zit je ellepijp?
A
in je elleboog
B
in je pink
C
in je arm
D
in je been

Slide 25 - Quizvraag