1.1 van lineair naar circulair

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

1.1 Grondstoffen deel II

Deze les:

- Korte herhaling vorige week:

 - Uitleg:

1. Winning en ontstaan grondstoffen

2. Soorten grondstoffen

3.Moderne slavernij

4. Centrum - periferie model

- Stukje documentaire

- Zelfstandig werken opdrachten van 1.1

Leerdoelen:

- Hoe worden grondstoffen gewonnen?

- Wat is het verschil tussen hernieuwbare en eindige grondstoffen?

- Wat is moderne slavernij?

- Wat is het centrum/periferie model?

Wat is géén voorbeeld van een delfstof?

1. Olie
2. IJzererts
3. Zout
4. Katoen

Wat is géén voorbeeld van een endige grondstof?

1. olie
2. aardgas
3. vis
4. aardolie

Winning en ontstaan grondstoffen

Primaire sector

- Landbouw: boeren

- Mijnbouw: uit mijnen

Ontstaan delfstoffen

Rivieren en zeeën leggen sediment zoals: grind, klei en zand neer. Deze sedimentlagen liggen boven op de andere lagen.

schooltv.nl

Hoe ontstaan grondstoffen?

Hernieuwbare en eindige grondstoffen

Twee soorten grondstoffen:

- Eindige grondstoffen: fossiele brandstoffen, goud, zilver etc. (duurt miljoenen jaren) raken ooit op.

- Hernieuwbare grondstoffen: Raken niet op, kan opnieuw aangemaakt worden: katon, vis en water

Toch kunnen hernieuwbare grondstoffen opraken, hoe?

Grondstoffencrisis

Als we niet op een duurzame manier omgaan met onze grondstoffen.

Zand na water meest gebruikte grondstof!

Hubbertpiek

Lezen

Lees 'Centrum-periferie model' op blz. 13 + 14

Beantwoord de volgende vragen:
1. Wat is 'moederland'?

2. Wat is een centrum land?

3. Wat is een periferie?

4. Welk soort land zit er tussen deze twee in?

Volgende les:

- Centrum-perifie model

- Slavernij

- Zelfstandig werken aan 1.1 1 t/m 13 huiswerk voor Maandag 11/3

Vandaag:

- Herhaling vorige les

- Centrum/periferie model

- Nadelen grondstoffenrijkdom

- Moderne slavernij 

Leerdoelen:

1. Je kunt het centrum-periferie model beschrijven en haar herkomst in de koloniale tijd.
2. Je kunt uitleggen hoe grondstoffenrijkdom negatief kan zijn voor een land

3. Je kunt omschrijven wat moderne slavernij inhoudt en uitleggen wat dit met grodnstoffen te maken hebben.

Centrum-periferie model

• Het ene land heeft veel grondstoffen en het ander land is heel afhankelijk van een ander.
• Slechts 3% van IJzer komt uit Europa zelf.

Centrum-Periferie

• Grondstoffen mede bepalend voor de rijkdom. Veel olie = rijk
• Ook veel conflicten door aanwezigheid grondstoffen Bijv. door koloniaal verleden.
• Nu geen kolonieen meer, wel nog zichtbaar

Centrum periferie-model

Centrum-Periferie

• Centrum = 'rijk' land dat overheerst -> flinke opbrengst
• Periferie = Afhankelijk van centrum land, goedkope arbeid en grondstoffen levert aan rijk land. Vooral primaire sector
• Semi-periferie = Zit er tussen in. Vooral gericht op industrie

Zet de landen bij de juiste plek! Gebruik kaart 1.5 in je boek en evt google maps!

Centrum

Semi-periferie

Periferie

Nederland

Brazilië

IJsland

Marokko

Argentinië

Nepal

Angola

Thailand

Noord-Korea

Waarom is het hebben van grondstoffen niet altijd een 'zegen' denk je?

Moderne slavernij

Wat is moderne slavernij?

Lees in je boekje vanaf het stukje 'Een voorbeeld hiervan is Democratische Republiek Congo' op blz. 14 laatste stukje. Tot het einde van blz 15. Schrijf/typ de belangrijkste zaken.

Daarna kijken we een stukje van een documentaire.

Werken

Opdrachten 1.1 1 t/m 13

Met een blauw boekje = Grote Bosatlas 

Met een groen boekje = Bosatlas van de duurzaamheid

Huiswerk voor Maandag 2 Juni

- Je schrijft de antwoorden op in je schrift of je typt in Word!

Zelfstandig werken

Opdrachten 1.1 1 t/m 13 (let op! atlasvragen ook)

- Je schrijft de antwoorden op in je schrift of je typt in Word!

- Antwoorden worden besproken en vind er controle plaats