Wat voor AI gebruiken bedrijven?
1 / 25
Lesduur is: 45 minIntroductie
In deze inspirerende les duiken leerlingen in zes technologieën van kunstmatige intelligentie. Ze ontdekken praktische toepassingen die ons dagelijks leven al veranderen en onderzoeken waarom sommige AI-toepassingen sneller doorbreken in het bedrijfsleven dan andere.
Instructies
Voorkennis van leerlingen
De leerlingen moeten de introductie les hebben gevolgd over AI, of al weten wat AI inhoud en hoe het ongeveer werkt. Deze les gaat dieper in op welke types AI door bedrijven worden gebruikt.
Voorbereiding voor de docent
Bestudeer de dia's vooraf, samen met de bijbehorende notities.
Leerdoelen
Na deze les:
...kun je 6 AI-technologieën uitleggen;
...kun je voor de 6 AI-technologieën een voorbeeld geven van hoe het in het dagelijks leven wordt gebruikt;
...kun je uitleggen waarom er verschillen zitten in de ontwikkeling van het gebruik van verschillende AI-technologieën in het bedrijfsleven.
Aansluiting bij het curriculum
Digitale geletterdheid: leerdoel 5 - AI
Feedback gevraagd!
We horen graag wat je van deze les vond. Geef je feedback via www.ut.onl/docent4tu. Hartelijk dank!
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 2 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 3 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 4 - Tekstslide
Ophalen voorkennis: wat is AI?
AI, oftewel artificial intelligence, is de tak van informatica die zich bezig houdt met het ontwikkelen en trainen van intelligente systemen. Waarbij computers steeds intelligenter worden en meer kunnen. Met bijvoorbeeld chatGPT en Midjourney (afbeeldingen) als populaire voorbeelden, die allebei onder hetzelfde type vallen. Maar er zijn nog veel meer type AI’s, deze kunnen ons dan helpen op allerlei verschillende vlakken en soms zelfs taken overnemen.
AI is al best lang een bestudeerd onderwerp maar maakt vooral in de laatste paar jaar grote stappen.
Vraag
Waar kun je andere typen AI voor gebruiken dan AI die teksten of beelden genereert?
Slide 5 - Open vraag
Ophalen voorkennis
Vorm: Laat ze in tweetallen overleggen (1 min) en dan antwoorden.
- Auto’s besturen
- Data analyseren
- Snelste route berekenen
- Patronen herkennen
- Etc.
Slide 6 - Video
Deze video introduceert Machine learning, hierna volgt nog een slide hierover
Slide 7 - Tekstslide
Artificial Intelligence (AI) is het overkoepelende vakgebied dat zich bezighoudt met systemen die taken uitvoeren waarvoor normaal gesproken menselijke intelligentie nodig is, zoals denken, plannen of leren.
Machine Learning (ML) is een onderdeel van AI waarbij systemen leren van data. In plaats van regels op te volgen, ontdekt het systeem zelf patronen, bijvoorbeeld door duizenden voorbeelden te bekijken.
Machine learning is dus altijd AI, maar niet elke AI gebruikt machine learning. Bijvoorbeeld: de automatische spellingscontrole in Word of Google Docs. Deze werkt grotendeels op basis van vooraf ingestelde grammatica- en spellingsregels. Het systeem begrijpt dus taal en past regels toe, maar leert niet automatisch bij op basis van jouw teksten.
Kort gezegd: AI is het doel, machine learning is één manier om dat doel te bereiken.
Slide 8 - Tekstslide
Er zijn heel veel verschillende manieren om AI te categoriseren. Wij hanteren de volgende 5 categorieën en gaan daar deze les op in.
Slide 9 - Tekstslide
Spraakherkenning is technologie waarbij een computer luistert naar wat je zegt en dit omzet in geschreven tekst. Denk aan hoe je telefoon je stemcommando’s begrijpt of hoe je spraakbericht wordt omgezet naar woorden.
Een toepassing hiervan vind je ook in de zorg (zie filmpje). Let op! Het filmpje kan wat ouderwets aandoen. Voordat technologische toepassingen ingezet mogen worden in de zorg moet dit namelijk goedgekeurd worden, dit duurt vaak erg lang.
Een toepassing hiervan vind je ook in de zorg (zie filmpje). Let op! Het filmpje kan wat ouderwets aandoen. Voordat technologische toepassingen ingezet mogen worden in de zorg moet dit namelijk goedgekeurd worden, dit duurt vaak erg lang.
AI categorieën: Tekstanalyse betekent dat je met een computer kijkt naar wat er allemaal in teksten staat. Hoe zou je dat kunnen gebruiken denk je?
Slide 10 - Woordweb
Mogelijke toepassingen ven text analyse zijn:
1. Klantfeedback analyseren
2. Sentimentanalyse
3. Documentclassificatie
6. Trends en marktinzichten ontdekken
1. Klantfeedback analyseren
Voorbeeld: Reviews, enquêtes of klachten automatisch analyseren.
Doel: Inzicht krijgen in klanttevredenheid, trends of veelvoorkomende problemen.
2. Sentimentanalyse
Voorbeeld: Analyseren of klanten positief, neutraal of negatief praten over een product op social media.
Doel: Reputatie meten en tijdig reageren op negatieve signalen.
3. Documentclassificatie
Voorbeeld: Inkomende e-mails automatisch verdelen over de juiste afdeling.
Doel: Werkprocessen versnellen en automatiseren.
4. Informatie-extractie
Voorbeeld: Namen, datums, bedragen of andere gegevens automatisch halen uit contracten of notulen.
Doel: Handmatig werk verminderen en fouten voorkomen.
5. Chatbots en klantenservice verbeteren
Voorbeeld: Veel gestelde vragen automatisch herkennen en koppelen aan antwoorden.
Doel: Snellere en betere hulp bieden aan klanten.
6. Trends en marktinzichten ontdekken
Voorbeeld: Analyseren van nieuwsartikelen en rapporten om opkomende trends te signaleren.
Doel: Strategische beslissingen beter onderbouwen.
Slide 11 - Tekstslide
Afbeeldingsherkenning betekent dat een computer kan ‘zien’ wat er op een foto staat. Denk aan het herkennen van een dier, een gebouw of zelfs een persoon.
Een voorbeeld hiervan is Google Lens, waarmee je een foto kunt maken van iets, en de app vertelt wat het is.
AI categorieën: Tekstgeneratie
Tekstgeneratie betekent dat een computer zelf zinnen of verhalen maakt, bijvoorbeeld door iets te schrijven of te zeggen. Gebruik jij wel eens een app zoals ChatGPT of een andere chatbot?
Ik heb het nog nooit gebruikt
Ik heb het weleens geprobeerd
Soms
Ik gebruik het regelmatig
Ik kan niet zonder!
Slide 12 - Poll
Op basis van de poll kun je met de leerlingen in gesprek gaan. Probeer bijvoorbeeld te achterhalen waarom een leerling het niet gebruikt of ga juist in gesprek waarvoor leerlingen het gebruiken. Mogelijk kun je het dan ook hebben over risico's. Gebruiken voor schoolwerk kan, maar zorg dat je kritisch bent en het niet letterlijk kopieert. AI kan fouten maken!
Slide 13 - Tekstslide
Robots autonome voertuigen zijn robots en zelfrijdende voertuigen die zelf kunnen zelf wat ze doen, zonder dat een mens ze steeds hoeft te besturen. Ze ‘kijken’ naar hun omgeving met sensoren of camera’s en bepalen dan bijvoorbeeld of ze moeten stoppen, draaien of doorgaan.
Bekijk het filmpje!
Slide 14 - Tekstslide
Sociale robots zijn robots die speciaal zijn gemaakt om met mensen om te gaan. Ze kunnen bijvoorbeeld praten, gezichtsuitdrukkingen herkennen en reageren op hoe jij je voelt. Sommige lijken op mensen, andere zien eruit als een dier of een fantasierobot.
Deze robots gebruiken kunstmatige intelligentie (AI) om te begrijpen wat je zegt en hoe je je voelt, en om daar op een natuurlijke manier op te reageren.
In Japan bestaat een hotel waar bijna alles geregeld wordt door robots. Bij de receptie word je geholpen door een robot die je incheckt. Sommige robots dragen je koffers, anderen maken schoon of geven informatie. Sommige van deze robots praten zelfs met je! Voor meer informatie over het robot in hotel kun je de hotspot bekijken.
In Japan bestaat een hotel waar bijna alles geregeld wordt door robots. Bij de receptie word je geholpen door een robot die je incheckt. Sommige robots dragen je koffers, anderen maken schoon of geven informatie. Sommige van deze robots praten zelfs met je! Voor meer informatie over het robot in hotel kun je de hotspot bekijken.
Vraag
Is het AI-gebruik bij bedrijven meer geworden, gelijk gebleven of verminderd?
Meer
Gelijk
Minder
Slide 15 - Poll
Hoeveelheid gebruik AI over tijd
AI is zeker de laatste paar jaar steeds bekender geworden en is intussen niet meer weg te denken uit ons leven. Maar hoe zit dat bij bedrijven?
Vraag: Denken jullie dat het AI-gebruik bij bedrijven meer, minder of gelijk gebleven is?
Dit is een voorspelling dus alles is goed.
Slide 16 - Tekstslide
AI-gebruik per categorie over tijd binnen bedrijven
Vraag; Verklaar waarom het gebruik van toepassing A sneller is toegenomen dan toepassing B. Noem in je uitleg minstens één verschil tussen de toepassingen waardoor bedrijven de ene misschien eerder gebruiken dan de andere.
let op! De leerlingen kunnen in de volgende slide antwoord geven op deze vraag.
Vraag
Typ hier je antwoord
Slide 17 - Open vraag
Eigenlijk groeit AI in het algemeen niet hard. Maar de taal, tekst en spraakdelen zijn vooral gegroeid. Door bijvoorbeeld chatGPT en soortgelijken die grote stappen gezet hebben. Andere soorten AI worden zeker wel gebruikt maar maken niet dezelfde voortgang als de taalmodellen. Dit komt vooral doordat generatieve AI gebruikt kan worden in het dagelijks leven en door de gemiddelde mens, waardoor de vraag hiernaar veel hoger is.
Sleep de toepassing naar de bijpassende categorie
Vraag
Afbeeldingsherkenning
Social robots
Spraakherkenning
Tekst generatie
Robots autonome
voertuigen
Text Analyse
Grammarly
Apple Face ID
SPOT
(Robot hond)
(Robot hond)
Google
Assistent
Assistent
ChatGPT
Nijntje-robotje
Slide 18 - Sleepvraag
Antwoorden:
Spraakherkenning – Google Assistent
Spraakherkenning – Google Assistent
Google Assistent luistert naar wat je zegt en zet dat om in opdrachten. Bijvoorbeeld: "Zet mijn wekker om 7 uur." De assistent begrijpt jouw stem – dat is spraakherkenning.
Tekstanalyse – Grammarly
Tekstanalyse – Grammarly
Grammarly kijkt naar je tekst en controleert of je geen spelfouten of kromme zinnen hebt. De computer ‘leest’ dus je tekst en geeft tips – dat is tekstanalyse.
Afbeeldingsherkenning – Apple Face ID
Afbeeldingsherkenning – Apple Face ID
Face ID herkent je gezicht als je je iPhone ontgrendelt. De camera ‘ziet’ wie je bent – dat is afbeeldingsherkenning.
Tekstgeneratie – ChatGPT
ChatGPT kan zelf teksten maken, zoals antwoorden op vragen, verhaaltjes of uitleg. De computer verzint dus zelf zinnen – dat is tekstgeneratie.
Robots autonome voertuigen – SPOT
Robots autonome voertuigen – SPOT
SPOT is een robot-hond die zelf kan lopen, draaien of stoppen. Hij beslist zelf wat hij doet op basis van wat hij ‘ziet’ – dat is een autonome robot.
Sociale robots – Nijntje-robotje
Sociale robots – Nijntje-robotje
Het Nijntje-robotje praat tegen kinderen en helpt met leren of herinneren. Het reageert op mensen – dat maakt het een sociale robot.
Slide 19 - Tekstslide
Toepassen op school - Optionele (huiswerk) opdracht
Laat de leerlingen een AI-technologie uit deze les kiezen of deel de leerlingen zelf in op een AI-technologie.
De opdracht: Denk na over wat er hier op school nog beter gemaakt kan worden door jouw AI-technologie te gebruiken. Wees creatief.
Slide 20 - Tekstslide
Afsluiting
Vraag eerst aan de leerlingen wat ze hebben geleerd en gedaan, ga daarna over op onderstaande.
Korte terugblik, wat hebben we gedaan en geleerd:
- Je weet hoe AI gebruikt worden bij bedrijven, instelling en overheden
- Je weet welke categorieën AI het meest gebruikt worden
- Je weet hoe dit met de tijd veranderd is
- Je hebt gezien op welke manieren je AI tegen komt
- Je hebt een eigen toepassing van AI bedacht voor school
Slide 21 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 22 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 23 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 24 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 25 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
