Hoofdstuk 3 paragraaf 1

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Welkom  

economen!

Wat gaan we doen vandaag?

• Start H3 --> Weet je het nog?
• Instructie 3.1 deel 1
• Aan de slag met deel 1
• Instructie 3.2 deel 2
• Aan de slag met deel 2
• Evaluatie van de leerdoelen
• Afsluiten

Hoofdstuk 3: Ben jij ondernemend?

3.1 Wat zijn de kosten?

3.2 Wat levert het op?

3.3 Vraag en aanbod

3.4 Macht op de markt?

Leerdoelen

• Wat zijn de productiefactoren en voorbeelden kunnen noemen.
  
• Wat is het verschil tussen variabele en vaste kosten
• Wat is afschrijving?
• Hoe bereken ik een kostprijs/ verkoopprijs/ consumentenprijs?

Maken 'Weet je het nog?' blz. 72. Vul de ontbrekende woorden in.. 

0

Productiefactoren

Vaste kosten

• Kosten die niet meteen veranderen als je meer of minder gaat produceren.
  

Bijvoorbeeld: 

• de huur van je gebouw, loon van je vaste personeel, je kassa etc.
  

Variabele kosten

• Kosten die wel veranderen als je meer of minder gaat produceren.

Bijvoorbeeld:

• de kosten van grondstoffen, bezorgkosten (benzine), salaris invalkrachten etc.
  

Afschrijvingen

• Waardevermindering van je kapitaalgoederen is de afschrijving.
• Kapitaalgoederen moet je na een bepaalde tijd vervangen en dan kan je ze vaak nog verkopen, dit is dan de restwaarde.

Afschrijving

Formule afschrijving per jaar/ maand:

(Aanschafprijs – restwaarde) : aantal gebruiksjaren 

Afschrijving

Formule afschrijving per jaar/ maand:

(Aanschafprijs – restwaarde) : aantal gebruiksjaren 

Voorbeeld:

Kaarsenfabriek Bolsius koopt een nieuwe machine voor € 150.000. De oude machine levert nog € 24.000 op. Ze schrijven de machine in 5 jaar af. Bereken de afschrijving per maand. 

Afschrijving

Formule afschrijving per jaar/ maand:

(Aanschafprijs – restwaarde) : aantal gebruiksjaren 

Voorbeeld:

Kaarsenfabriek Bolsius koopt een nieuwe machine voor € 150.000. De oude machine levert nog € 24.000 op. Ze schrijven de machine in 5 jaar af. Bereken de afschrijving per maand. 

€ 2.100

Aan het werk!!

6.1 opgaven 2, 4, 6

herhaling blz 178 opg. 1 t/m 4

Leren begrippen 6.1

Aan het werk!!

1. Maak vanaf blz. 74 opdr.  2 t/m 7
2. blz. 92 opdr. 1 t/m 4

Wat vond jij van de lesstof?

lastig    of      makkelijk

1. Maak vanaf blz. 74 opdr. 2 t/m 7
2. blz. 94 opdr. 1 t/m 3

Toegevoegde waarde

Formule toegevoegde waarde

Verkoopprijs – inkoopprijs = toegevoegde waarde

Kostprijs 

Kostprijs = Hoeveel het kost om een product of dienst te maken.

Onder te verdelen in twee categorieën: 

1. Vaste kosten
2. Variabele kosten

Hoe bereken je de kostprijs per product?

Formule:

(totale vaste kosten + totale variabele kosten) : afzet*

*Afzet = aantal verkochte producten

Oefensom kostprijs

Van fictief b.v. dat handelt in mobiele telefoons zijn de volgende gegevens bekend:

• Personeelskosten €500.000
  
• Machinekosten €320.000
  
• Bezorgkosten € 23.000
  
• Afzet 2500 telefoons.
  

Bereken de kostprijs per telefoon

• Antwoord: (€500.000 + €320.000 + €23.000) : 2500 = €337,20
  

Consumenten/ verkoopprijs

Formules:

Verkoopprijs = Kostprijs + Winst

= Wat een ondernemer Krijgt (zonder BTW!)

Consumentenprijs = verkoopprijs + BTW

= Wat de consument moet betalen

Let op, BTW gaat naar de overheid en niet naar de ondernemer!

Consumenten/ verkoopprijs

Formule =

• kostprijs/ Inkoopprijs                               €                   
• Winst (bruto winst marge)                     €                   +
  
• Verkoopprijs Exc. BTW (=100%)           €
  
• BTW                                       (=21%)             €                  + 
• Consumentenprijs         (=121%)           €   

Aan het werk!!

6.1 opgaven 2, 4, 6

herhaling blz 178 opg. 1 t/m 4

Leren begrippen 6.1

Aan het werk!!

1. Maak vanaf blz. 74 opdr.  2 t/m 10
2. blz. 92 opdr. 1 t/m 6

Wat vond jij van de lesstof?

lastig    of      makkelijk

1. Maak vanaf blz. 74 opdr. 2 t/m 10
2. blz. 94 opdr. 1 t/m 5

Vragen? 

Hoeveel waarde voegt de bakker toe aan het product?

Even oefenen...

Er zijn 4 productiefactoren, welk antwoord is geen productiefactor?

1. Natuur
2. Werk
3. Arbeid
4. Kapitaal

De consumentenprijs is de verkoopprijs

1. inclusief toegevoegde waarde
2. inclusief belasting over de toegevoegde waarde
3. exclusief toegevoegde waarde
4. exclusief belasting over de toegevoegde waarde

Wat is een afschrijving?

1. waardevermeerdering
2. boekwaarde
3. restwaarde
4. waardevermindering

De bakker heeft een nieuwe oven gekocht voor €2500.
Over 5 jaar verwacht hij een nieuwe te kopen voor €3000.
Hij verwacht de oude dan in te kunnen ruilen en er €750 voor te krijgen.
Bereken de afschrijving per maand.

1. €41,67
2. €29,17
3. €450
4. €37,50

Inkoopprijs + brutowinstmarge =

1. De verkoopprijs
2. De consumentenprijs

Als bedrijven door de overheid verplicht worden om te investeren in milieuvriendelijke en duurzame productie dan...

1. stijgt de kostprijs van het product
2. daalt de kostprijs van het product
3. heeft dit geen effect op de de kostprijs van het product

De consumentenprijs is de verkoopprijs exclusief btw.

1. juist
2. onjuist

Inkooprijs + brutowinstmarge + btw = ...

1. verkoopprijs
2. consumentenprijs
3. brutowinst
4. nettowinst

Als de overheid een subsidie geeft aan een bedrijf kan het bedrijf..

1. De consumentenprijs verhogen
2. De consumentenprijs gelijk houden
3. De consumentenprijs verlagen
4. De concurrentiepositie verslechteren

Stelling:
De consument behoort tot de bedrijfskolom

1. Juist
2. Onjuist

Wat zijn de beloningen voor de productiefactoren?

1. loon, pacht, huur, rente en winst
2. arbeid, natuur, kapitaal
3. loon, pacht, natuur en kapitaal
4. arbeid, rente, winst en loon

Welke afkorting kun je gebruiken om de productiefactoren te onthouden?

1. CATAMARAN
2. KAJAK
3. VALK
4. KANO

Wat heb je geleerd?

Waar wil je extra uitleg over?

Wat moet je kennen/ kunnen?

• Wat zijn de productiefactoren en voorbeelden kunnen noemen.
  
• Wat is een bedrijfskolom?
  
• Wat is toegevoegde waarde?
  
• Wat is een kostprijs/ verkoopprijs/ consumentenprijs?
  
• Hoe bereken ik een kostprijs/ verkoopprijs/ consumentenprijs?
  
• Wat is afschrijving?
  
• Hoe bereken ik afschrijving?