Observeren les 2: objectief en subjectief

• Pedagogisch werk
• MBO
• Studiejaar 2

Observeren

Les 2:
Objectief en subjectief
veelgemaakte observatiefouten

Wat was het ook alweer?

• Feit vs. mening
• Objectief vs. subjectief 

Jouw rol bij het observeren

• Observator
• Verzamelen van informatie
• Subjectiviteit zoveel mogelijk vermijden

Sleepvraag: is de stelling een feit of een mening?

De ouders van kinderen spreek je aan met u

Als ik mij stoor aan een collega, mag ik dat best zeggen.

Pietje komt vandaag om 9 uur naar de opvang

Morgen is het hapje van de dag aardbei met banaan

MENING

FEIT

Je hebt objectief en subjectief observeren. Wat is in jouw ogen het verschil?

Objectief observeren

• Op feiten gebaseerd
  
• Je wordt niet beïnvloed door gevoel, mening of vooroordeel
  
• Hoeft niet verder worden onderbouwd: het is waar of niet waar
• Bij welke beroepen is objectief zijn belangrijk?

Subjectief observeren

• Op je eigen mening gebaseerd
  
• Je wordt beïnvloed door gevoel, mening of vooroordeel (partijdig, bevooroordeeld)
  
• Moet verder onderbouwd worden
  
• 
  

Subjectief of objectief?
Onze kinderopvang is open van 7.00uur tot 19.00 uur

1. Subjectief
2. Objectief

Subjectief of objectief?
Onze kinderopvang is de grootste locatie van Weert en omstreken

1. Subjectief
2. Objectief

Subjectief of objectief?
Onze kinderopvang is van binnen het mooist ingericht van alle locaties

1. Subjectief
2. Objectief

Subjectief of objectief?
Om 12 uur krijgen de kindjes hun middageten

1. Subjectief
2. Objectief

Subjectief of objectief?
Het speelgoedje van Jaap is kapot

1. Subjectief
2. Objectief

Subjectief of objectief?
Dat zal Roos waarschijnlijk hebben gedaan, zij haalt namelijk altijd rottigheid uit.

1. Subjectief
2. Objectief

Subjectief of objectief?
Mijn collega Nathalie zal boos worden op Roos

1. Subjectief
2. Objectief

Subjectief of objectief?
We hebben een nieuw speelgoedje voor Jaap

1. Subjectief
2. Objectief

Observatiefouten

Je kunt al snel een observatiefout maken

Fouten gemaakt door subjectiviteit;

Jouw eigen mening

Je bent emotioneel betrokken bij de observatie

Halo – horn effect

Vooroordeel

Projectie

1: Mening observator

• Je observeert niet objectief
• Jouw mening speelt een rol in je observatie
• Je vindt druk gedrag bijvoorbeeld snel storend
• Je vindt een kind dat huilt snel somber en verdrietig
• Duidelijke verwachtingen
  
• Je vindt dat je gelijk hebt, daar ga je dan vooral op letten
  
• Resultaat: minder objectief en minder betrouwbaar
• Houdt het bij de feiten

2: Emotionele betrokkenheid

• Je bent op welke wijze dan ook emotioneel betrokken
  
• Je vindt het kind bijv. beleefd en aardig
• Je zult de situatie sneller positief of negatief bekijken
  
• Bijv: bij het oefenen lukt het, dus bij de observatie ook. Je kijkt wellicht wat langer.
  
• Observatie is minder betrouwbaar
  
  

Tip: Overlg waar kan met collega's en probeer je bewust te zijn van emotionele betrokkenheid

3: Halo/Horn Effect

• Engeltje (Halo) of een duiveltje (Horn)
  
• Halo: positieve verwachting van de ander
• Horn: negatieve verwachting van de ander
• Bijv. wie een ruzie is gestart

4: Vooroordeel

• Een mening die niet op feiten, kennis, ervaring of waarneming is gebaseerd. 
• Iedereen heeft vooroordelen: het helpt je overzicht te behouden.
• Alle peuters zeggen altijd ‘nee’
  
• Alle pubers zijn eigenwijs
  
  

Als je je hier niet bewust van bent, kun je er ook geen rekening mee houden tijdens het observeren

5: Projectie

• Je eigen emotie toeschrijven aan iemand anders
• Je bent chagrijnig -> iedereen ziet er minder vrolijk uit
• Observatie is minder objectief en betrouwbaar

Kortom...

• Je kan niet helemaal voorkomen dat je observatie niet volledig objectief is.
• Ben je hier bewust van!
• Ben kritisch
• Overleg, waar mogelijk, met collega's
• Beschrijf feiten
• Observeer methodisch; hiermee observeer je zo objectief mogelijk
  - Doelgericht
  - Planmatig
  - Observatieplan (volgende lessen)

En nu?!

Leeractiviteit 2 samen bekijken

Je mag verder werken aan de reader. Neem wel zelf de theorie door:
- Thema 2 (website)

- Boek; methodiek (thema 3; signaleren, observeren, rapporteren)